Việc hiện đại hóa quân đội nhanh chóng trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã làm gia tăng một cách đáng kể khả năng xảy ra những tính toán sai lầm hay xung đột nguy hiểm trong lĩnh vực biển. Nhiều nước cũng đang tăng cường đáng kể các khả năng của lực lượng thực thi pháp luật trên biển của mình. Những phương tiện này đã trở nên ngày càng có liên quan khi các nước, đặc biệt là Trung Quốc, đang sử dụng chúng để khẳng định chủ quyền đối với các khu vực tranh chấp.

Hoạt động của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa hàng trăm năm qua là bằng chứng không thể chối cãi về việc kiểm soát hữu hiệu hoàn toàn, liên tục, hoà bình và không tranh chấp của Việt Nam đối với vùng biển này.

Từ năm 2014 đến nay, Trung Quốc liên tục tiến hành các hoạt động phi pháp ở Biển Đông với mức độ ngày càng nguy hiểm hơn như gia tăng các hoạt động bồi đắp, tôn tạo và xây dựng quy mô lớn các công trình trái luật pháp quốc tế trên vùng biển này; bố trí vũ khí, quân đội tại các đảo, bãi đá thuộc quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam; hành hung, cướp phá tài sản, ngư cụ của ngư dân... Những hành động trên đã làm leo thang căng thẳng, gia tăng sự bất ổn trong khu vực, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán trên biển của Việt Nam theo luật pháp quốc tế, đe dọa đến hòa bình, an ninh quốc tế, ảnh hưởng đến an ninh, an toàn và tự do hàng hải của các quốc gia trong khu vực; đồng thời thể hiện rõ tham vọng của Trung Quốc trong việc độc chiếm Biển Đông. Để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam ở Biển Đông, đã có rất nhiều chuyên gia, học giả khuyến nghị Việt Nam nên kiện Trung Quốc ra các cơ quan tài phán quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay để kiện Trung Quốc là một vấn đề nan giải, cần lựa chọn kỹ phương án và thời điểm kiện Trung Quốc.