Lợi dụng các khoảng trống quyền lực nước lớn tại Đông Nam Á từ sau khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc,Trung Quốc đã từng bước trắng trợn chiếm đoạt biển đảo của các quốc gia khác tại Biển Đông nhằm kiểm soát toàn bộ vùng biển này. Quá trình đó được các nhà sử học và giới nghiên cứu chia theo 5 giai đoạn.

Từ 10/1 đến nay, Trung Quốc ngang nhiên điều tàu Nam Hải Cứu 115 trực thuộc Bộ Giao Thông Vận Tải Trung Quốc tới neo đậu và hoạt động trái phép trong khu vực đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Hành động công khai, ngang nhiên của Trung Quốc cho thấy nước này đang cố tình chà đạp lên luật pháp quốc tế khi đưa tàu hoạt động trái phép trong vùng biển của Việt Nam.

Ngày 31/12/2015, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã chính thức trở thành Cộng đồng ASEAN. Theo Tầm nhìn ASEAN 2025, Cộng đồng sẽ là một tập thể các quốc gia gắn kết chặt chẽ hơn về cơ sở hạ tầng, nhất thể hóa cao hơn về thể chế, chính sách nhằm củng cố và duy trì hòa bình, ổn định, tăng cường hợp tác giải quyết các vấn đề chung... Tuy nhiên, về khách quan có một hạn chế đang là rào cản của Cộng đồng đó chính là việc một số nước theo đuổi những tính toán, lợi ích riêng cho mình.