Từ khi lên cầm quyền ở Philippines năm 2016, Tổng thống Duterte tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc, cố tranh thủ ông Tập Cận Bình với hy vọng Trung Quốc sẽ dành cho Philippines sự hỗ trợ mạnh mẽ về kinh tế, tài chính do vậy ông Duterte đã có những phát biểu dịu giọng với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông, tạm thời không đề cập đến phán quyết 12/7/2016 của Tòa Trọng tài vụ kiện Biển Đông mà theo đó, Philippines giành thắng lợi.

Bên cạnh việc gia tăng các hoạt động xâm lấn trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của các nước ven Biển Đông, thời gian qua Trung Quốc sử dụng “một chiêu mới” nhằm khẳng định sự hiện diện của họ ở vùng biển của các nước phục vụ mưu đồ độc chiếm Biển Đông. Đó là việc bật tín hiệu nhận dạng tự động AIS của các tàu hải cảnh Trung Quốc khi hoạt động tại các vùng biển gần các bãi Luconia (Malaysia), Cỏ Mây và Scarborough.

Chiến lược Ấn Độ dương – Thái Bình dương tự do, rộng mở với nòng cốt “Bộ Tứ” (Mỹ, Nhật, Ấn, Úc) được Tổng thống Mỹ Donal Trump chính thức nêu tại Diễn đàn cấp cao APEC năm 2017 diễn ra ở Đà Nẵng, song Ấn Độ chưa thật mặn mà.