BienDong.Net: Báo Le Monde (Pháp) số ra gần đây dẫn các công trình nghiên cứu cho rằng Bangkok, thủ đô Thái Lan sẽ chìm dưới nước vào năm 2030 do hậu quả của tình trạng biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao.
Số người bị lũ lụt đe dọa sẽ tăng gấp nhiều lần, và một ví dụ điển hình đó là: Chỉ chưa đầy 20 năm nữa, Bangkok sẽ chìm sâu trong nước.
Trong báo cáo đánh giá về tác động của hiện tượng thay đổi khí hậu trong khu vực Châu Á do Ngân hàng Thế giới (World Bank) chủ trì, Thủ đô Bangkok của Thái Lan được xếp vào một trong các đại đô thị bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Nhớ lại mùa mưa năm 2011, Thái Lan đã phải hứng chịu trận lụt tệ hại nhất từ hơn 50 năm qua. Trong trận lũ lụt lịch sử, thống kê cho thấy, có tới 64/77 tỉnh trên cả nước Thái bị lụt lội, hơn một nửa số quận ở Bangkok, người dân được lệnh sơ tán. Cục Phòng ngừa và Giảm nhẹ Thiên tai của Thái Lan xác nhận, con số người chết vì trận lũ lịch sử lên tới xấp xỉ 600 người, hơn 900 ngàn người Thái mất việc làm vì lũ. Đó là chưa kể, cuộc sống của hơn 13 triệu người, tương đương 20% dân số Thái Lan đảo lộn hoàn toàn vì lụt lội, thiệt hại kinh tế lên tới xấp xỉ 40 tỉ USD.
Thủ đô Bangkok – Thái Lan hoang trong trận lũ lịch sử hồi tháng 10/2011 (Ảnh: Reuters)
Vì sao Thủ đô Thái Lan lại được xem là điểm nhạy cảm trên bản đồ thiên tai lụt lội khu vực và toàn cầu? Tại sao các nhà khoa học lại chắc chắn đến thế về nguy cơ thành phố nhộn nhịp này “chìm trong nước”?
Theo dòng lịch sử, sau khi Ayuttaya – thủ đô của nước Xiêm cũ bị xâm chiếm, một thủ đô mới đã được thiết lập ở bờ tây sông Chao Phraya – tức một phần của Bangkok ngày nay.
Vua Rama I đã cho xây cung điện ở bờ sông phía đông năm 1782 và đổi tên thành phố này là Krung Thep – “thành phố của các vị thần”. Như thế, ngay từ đầu, Bangkok đã có một “nền tảng” là vùng đất sình lầy ven sông, chỉ cách mực nước biển có 1,5m. Chưa kể, mỗi năm Bangkok bị lún 2cm do tác động của tình trạng khai thác nước ngầm quá mức, cùng với sức nặng của các công trình xây dựng, tình trạng xói mòn đất. Từ lịch sử thành lập đến nay, đã gần 3 thế kỷ trôi qua, Bangkok đang trở thành một trong những vùng trũng nhất thế giới. Hơn 12 triệu cư dân thành phố có thể bị đe dọa bất cứ lúc nào mỗi khi lũ lụt tràn đến.
Các dự án địa ốc ngày một nhiều tại Bangkok khiến mực nước ngầm bị khai thác quá mức (Ảnh: Reuters)
Lưu vực sông Chao Phraya – nơi bị ảnh hưởng nghiêm trọng của trận lũ lụt tồi tệ nhất trong hơn nửa thế kỷ qua – là một trong hai hệ thống lưu vực sông lớn nhất chảy qua Thái Lan. Sông này chảy qua mười tỉnh thành của Thái Lan đến tận vịnh Thái Lan, ở phía nam thủ đô Bangkok. Trong trận lũ năm 2011, nước mưa từ thượng và trung lưu lưu vực sông kết hợp với nước xả từ các đập thượng lưu đổ về Bangkok ước tính lên đến 16,3 tỉ m3. Theo Cục thủy lợi Hoàng gia Thái Lan (RID), riêng lượng nước nói trên đã mất từ 1 đến 1,5 tháng để tiêu ra biển.
Bên cạnh đó, Bangkok được bao quanh ở phía Nam bởi một phần của Ấn Độ Dương. “Nếu không có chính sách thích ứng, thì do các hiện tượng thiên nhiên cực đoan và mực nước biển dâng lên, diện tích có thể bị ngập lụt của Bangkok là 40%, trong trường hợp nước biển dâng cao 15cm”. Kịch bản này có thể hiện thực hóa từ những năm 2030 – theo nhận định của Ngân hàng Thế giới (WB).
Trước tình hình này các nhà hoạch định chính sách của Thái Lan đang đề xuất xây dựng những con đập dọc theo sông Chao Phraya chạy xuyên thành phố, hay hệ thống bơm nước và các kênh đào dẫn nước đi nơi khác. Thậm chí, văn phòng kiến trúc sư Thái S+PBA còn có phương án xây dựng một thành phố nổi được thiết kế theo kiểu các rừng sú vẹt tái sinh.
Trên thực tế, sau trận lũ lụt lịch sử năm 2011, Thái Lan đã tăng tốc xây một bức tường thành khổng lồ dài 372km dọc sông Chao Phraya.
Báo Pháp Le Figaro mô tả: Các bờ lũy đang mọc lên như nấm quanh các khu công nghiệp, và sông Chao Phraya đang bị vây hãm bởi những đập chắn cao hơn 5m. Ở Nakhon Sawan, thượng nguồn con sông này, giờ đã như một vương quốc thành lũy. Phó thị trưởng tỉnh Nakhon Sawan, ông Vinai Sittimontol, cho biết tường thành này, bước đầu mới chỉ dài 600m, nhưng rồi nó sẽ dài đến 27km vào năm 2015. “Nó là lối thoát cho chúng tôi – ông giải thích. Tháng 10 – 2011, 44 tỉ m³ nước đã đổ ập xuống tỉnh của chúng tôi trong khi chúng tôi chỉ đủ sức đối mặt với 28 tỉ m³”.
Bị ngập sâu 3,38m nước vào năm ngoái, Nakhon Sawan nay không muốn lại bị bó tay một lần nữa với cuộc chiến chống lũ này.
“Nếu Thái Lan đang bê tông hóa với tốc độ như thế, đó là vì Thái Lan đang sợ hãi” – nhà địa chất học Thanawat Jarupongsakul, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thảm họa Thái Lan, nhận định. Theo ông, “bức tường thành này là một sự ngu xuẩn. Nó sẽ không thể cứu Bangkok khỏi lũ lụt mà còn khiến mực nước trên sông dâng cao hơn và tràn bờ nhanh hơn nữa”. Ông cảnh báo Bangkok hiện đã hoàn thành bức tường cao 2,8m trên bờ phải, nhưng nó “sẽ phải tiếp tục xây cao hơn nữa, bởi ở phía thượng nguồn, ở tỉnh Pathum Thani hay Singburi, người ta đã xây tường cao đến 6m rồi”.
BDN (nguồn: Petrotimes và Tuổi Trẻ)