Trung Quốc sớm muộn cũng sẽ tuyên bố áp đặt ADIZ Biển Đông và có thể sẽ áp đặt không lâu sau khi Tập Cận Bình thăm Mỹ.
Chủ tịch Tập Cận Bình
Tin tức từ VOA ngày 24/7 cho hay, các chuyên gia an ninh Hoa Kỳ và quốc tế tin rằng vấn đề Trung Quốc đơn phương tuyên bố áp đặt vùng nhận diện phòng không bất hợp pháp (ADIZ) ở Biển Đông chỉ còn là vấn đề thời gian. Thậm chí có chuyên gia dự đoán việc này sẽ xảy ra sau chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của ông Tập Cận Bình tháng 9 tới.
Thượng nghị sĩ Joe McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ được VOA dẫn lời cho biết, bước tiếp theo sau khi bồi lấp và xây dựng đảo nhân tạo bất hợp pháp trên 7 bãi đá ở Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam, Bắc Kinh sẽ đơn phương tuyên bố áp đặt ADIZ (bất hợp pháp) để củng cố yêu sách bành trướng ở Biển Đông.
“Họ đã xây dựng đường băng, trang bị vũ khí. Tiếp theo người ta sẽ nhìn thấy cảnh khi máy bay Mỹ khi bay qua đây, Bắc Kinh sẽ réo lên rằng: ‘Hãy khai báo thân phận của các anh’. Áp đặt ADIZ ở Biển Đông có nghĩa là Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với vùng trời ở đó”, ông John McCain bình luận.
Đồng quan điểm này, học giả Úc, Peter Jennings cho rằng, Trung Quốc sớm muộn cũng sẽ tuyên bố áp đặt ADIZ Biển Đông và chắc sẽ áp đặt không lâu sau khi Tập Cận Bình thăm Mỹ. Trước chuyến đi này của ông Tập Cận Bình, Trung Quốc sẽ không ra tay.
Bắc Kinh sẽ lựa thời điểm diễn ra bầu cử Tổng thống Mỹ để hành động. Mỹ liên tục yêu cầu Trung Quốc không được áp đặt ADIZ ở Biển Đông trong khi Bắc Kinh bảo lưu khả năng này, chỉ chờ thời điểm thuận lợi.
Một ADIZ – phục vụ tham vọng mở rộng không phận Trung Quốc và áp đặt các hạn chế lên các máy bay di chuyển trong khu vực (Biển Đông) – sẽ là động thái mới nhất trong chuỗi các hành động ngang ngược của Trung Quốc nhằm tìm cách tăng cường chủ quyền tại khu vực.
Trong một hội nghị có sự tham gia của nhiều chuyên gia hàng đầu diễn ra ở Washington, khi được hỏi Trung Quốc nên và không nên làm gì tại Biển Đông, ông Ngô Sỹ Tồn, người đứng đầu Viện Nghiên cứu biển Đông Quốc gia của Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh không nên đơn phương tuyên bố một vùng ADIZ. Ông Ngô khẳng định rằng không lập ADIZ sẽ là một trong những cách để Trung Quốc thể hiện sự kiềm chế và giảm căng thẳng ở biển Đông.
“Trung Quốc không nên tìm cách đơn phương tuyên bố vùng ADIZ” – ông Ngô nói sau khi có bài thuyết trình tại hội nghị kéo dài 1 ngày tại CSIS.
Ngoài ra ông Ngô cũng chỉ rõ điều Bắc Kinh nên làm là bảo vệ tự do hàng hải và tăng tốc để đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC) với các nước Đông Nam Á (ASEAN). Việc xây dựng đảo nhân tạo trái phép và sự trì trệ của Trung Quốc trong tiến trình đàm phán COC làm dấy lên lo ngại trong khu vực và cộng đồng quốc tế.