Trong quan hệ hiện tại, Trung Quốc cũng chưa coi ai là bạn mà chỉ là sự hoà hoãn, lợi dụng tạm thời.
Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Cuộc gặp không chính thức đầu tiên của Bộ trưởng Quốc phòng Nga với các nước ASEAN nhằm mở rộng quan hệ quốc phòng, thúc đẩy hợp tác quân sự và kỹ thuật song phương. Nga cẩn trọng với việc can dự các tranh chấp trên Biển Đông với 3 lý do:
– Thứ nhất, Nga có quan hệ tốt với Trung Quốc, hai bên là đối tác chiến lược của nhau.
– Thứ hai, Nga ưu tiên chĩa mũi dùi về phía Mỹ, vì lo ngại Mỹ tìm cách kiềm chế Nga và Trung Quốc. Tuy nhiên, Nga không ủng hộ Trung Quốc trong các tranh chấp lãnh thổ, dù Bắc Kinh vận động hành lang để Matxcova phản đối việc quốc tế hoá tranh chấp Biển Đông.
– Thứ ba, Nga có quan hệ tốt với một số nước ASEAN, đặc biệt là Việt Nam. Nga quan tâm phát triển kinh tế, chính trị mạnh mẽ với ASEAN, nhưng thích giao tiếp về quốc phòng, an ninh ở cấp độ song phương.
Nước Nga cần cảnh giác với Trung Quốc, đừng vì lợi ích nhất thời mà làm hỏng quan hệ với các nước ASEAN. Hãy xem cách ứng xử của Trung Quốc:
Sau cách mạng năm 1949, Liên Xô là nước giúp Trung Quốc nhiều nhất: Công nghiệp ôtô, sắt thép, sản xuất vũ khí (đặc biệt là máy bay). Nhưng ngay sau đó và gần hết Thế kỷ 20, Trung Quốc luôn coi Liên Xô như kẻ thù, luôn tìm cách đả kích Liên Xô, gây tranh chấp biên giới.
Khi Liên Xô tan rã, nước Nga bị cô lập, Trung Quốc vui mừng vì thời cơ đã đến để Trung Quốc vươn lên. Trung Quốc tìm cách bắt tay với Nhật Bản và Mỹ. Nhưng khi Mỹ là địch thủ trên con đường phát triển thì ngay lập tức Trung Quốc tìm cách ve vãn và tìm sự liên kết, ủng hộ từ Nga để chống Mỹ, Nhật.
Có thể khẳng định trong suốt chiều dài lịch sử, Trung Quốc chưa bao giờ coi các nước khác là bạn, đặc biệt là các nước láng giềng. Với Trung Quốc, các nước chỉ có thể là thuần phục, coi Trung Quốc là bề trên và phải chịu sự chi phối của Trung Quốc.
Trong quan hệ hiện tại, Trung Quốc cũng chưa coi ai là bạn mà chỉ là sự hoà hoãn, lợi dụng tạm thời.
Bài học lịch sử còn đó, người Nga cần cảnh giác.