Tình hình Biển Đông ngày 31/8: Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo Nhật Bản vượt qua “giới hạn đỏ” nếu tham gia tuần tra cùng Mỹ trên Biển Đông song lại thừa nhận lợi ích chính đáng của Washington ở vùng biển chiến lược này.
Tạp chí The Diplomat đưa tin hồi tuần trước, một số tờ báo Nhật dẫn nguồn tin ngoại giao cho hay đại sứ Trung Quốc tại Tokyo đã gửi đi một thông điệp mang tính cảnh báo nhằm ngăn chặn Nhật Bản can thiệp vào các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông.
Theo hãng tin Kyodo, đại sứ Trung Quốc Cheng Yonghua đã nói với một quan chức Nhật Bản rằng việc Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản tham gia chương trình tuần tra nhằm đảm bảo quyền tự do hàng hải (FONOP) trên Biển Đông mà Mỹ dẫn đầu, sẽ khiến Tokyo vượt qua “giới hạn đỏ”.
Thậm chí, trong cuộc họp báo mới đây, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Đại tá Wu Qian cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi cực lực phản đối Nhật Bản cử lực lượng phòng vệ tham gia chương trình mang tên đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông do Mỹ dẫn đầu”.
Tướng Wu cho rằng: “Nhật Bản không phải là một bên liên quan trong các vấn đề trên Biển Đông và không có quyền can thiệp vào các tranh chấp này”.
Khi được hỏi về khả năng Trung Quốc sẽ sử dụng lực lượng quân sự để đáp trả việc Nhật Bản tham gia chương trình tuần tra trên Biển Đông, ông Wu nhấn mạnh: “Các lực lượng vũ trang Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền hợp nhất lãnh thổ, lợi ích hàng hải và các lợi ích quốc gia khác cũng như đối phó với các mối đe dọa và thách thức”.
Nhật Bản và Mỹ tổ chức cuộc tập trận hàng hải song phương lần đầu tiên trên Biển Đông hồi tháng 10/2015. Cùng tuần, Hải quân Mỹ đã lần đầu tiên triển khai chương trình đảm bảo quyền tự do hàng hải trên Biển Đông khi điều động tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen tới gần khu vực Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên bãi Subi và một số hòn đảo khác thuộc quần đảo Trường Sa. Sau đó, Hải quân Mỹ tiếp tục tiến hành thêm 2 cuộc tuần tra vào tháng 1/2016 ở khu vực quần đảo Hoàng Sa và hồi đầu tháng 5/2016 ở quần đảo Trường Sa. Với tần suất trên, Hải quân Mỹ sẽ sớm cho thực hiện một cuộc tuần tra mới trên Biển Đông trong thời gian tới.
Theo Diplomat, khả năng Nhật Bản và một số quốc gia khác bao gồm Australia sẽ chính thức tham gia chương trình tuần tra đảm bảo quyền tự do hàng hải trên Biển Đông cùng với quân đội Mỹ. Đặc biệt trong bối cảnh hôm 12/7, Tòa trọng tài quốc tế đưa ra phán quyết bác bỏ chủ quyền phi lý “đường chín đoạn” mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố trên Biển Đông.
Về phần mình, Bắc Kinh cho rằng chương trình tuần tra của Mỹ đang đe dọa tới chủ quyền của Trung Quốc và gây ảnh hưởng tới nền hòa bình trong khu vực. Tuy nhiên, Trung Quốc không phủ nhận Mỹ có lợi ích chính đáng ở Biển Đông. Điều này hoàn toàn khác với Nhật Bản khi Bắc Kinh phủ nhận vai trò của Tokyo ở vùng biển chiến lược. Cụ thể, sau đợt tuần tra hồi tháng 5/2016, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng: “Mỹ đã đặt lợi ích của mình trên luật pháp quốc tế”. Điều đó cho thấy Trung Quốc thừa nhận Mỹ có lợi ích ở Biển Đông.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. The Diplomat bắt đầu ra mắt từ năm 2002 và cho đến nay đã thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà bình luận, nhà hoạch định chính sách và các học giả chuyên sâu về các vấn đề trong khu vực này.