Chính quyền Mỹ không cân nhắc xóa khoản nợ của Campuchia, trong khi Trung Quốc đầu tư hàng tỉ USD với nhiều ưu đãi.
Thủ tướng Hun Sen nhiều lần đề cập tới khoản nợ 500 triệu USD với Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cambodia Daily hôm 6/2 thông tin, Đại sứ Mỹ tại Campuchia ông William Heidt trong cuộc họp báo hôm 3.2 khẳng định rằng Mỹ sẽ không cân nhắc xoá nợ cho Campuchia.
Chính quyền Cộng hoà Khmer do ông Lon Nol lãnh đạo những năm 1970 đã vay của Mỹ số tiền 274 triệu USD. Tuy nhiên, chính quyền Campuchia hiện tại từ chối trả món nợ này vì không xem chính quyền Khmer Đỏ là hợp pháp.
Sau nhiều năm, lãi mẹ đẻ lãi con, số nợ hiện đã tăng lên thành 500 triệu USD. Kể từ khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ, Thủ tướng Hun Sen đã nhiều lần yêu cầu phía Mỹ xoá món nợ này.
Đại sứ Heidt nhấn mạnh Campuchia không nên nhìn về quá khứ mà hãy tìm cách trả nợ, vì điều quan trọng là tương lai của nước này. Ông cho rằng chừng nào Campuchia chưa trả nợ cho Mỹ và các chủ nợ khác thì nước này không thể có được những cơ hội vay tiền từ thị trường quốc tế.
Đại sứ Mỹ kể rằng khi ông còn là tuỳ viên kinh tế tại Đại sứ quán Mỹ ở Campuchia những năm 1990, Mỹ đã có dự định cho Campuchia trả nợ trong 40 năm với 16 năm không tính lãi. Con số mà Campuchia được đề xuất phải trả chỉ là 200 triệu USD, nhưng vấn đề không được giải quyết và đến nay đã tăng lên thành 500 triệu USD.
“Giờ đây, tìm ra thoả thuận có lợi cho cả 2 phía là điều mà chúng tôi sẽ vui vẻ thực hiện bất cứ lúc nào”, ông Heidt khẳng định.
Năm 2010, Đại sứ Mỹ tại ASEAN lúc đó, Scot Marciel đã tuyên bố trong chuyến thăm tới Campuchia rằng không thể hủy khoản nợ này. Ông Marciel cho biết: Việc này không nằm trong khả năng của Tổng thống, mà cần sự thông qua của Quốc hội Mỹ.
Trước đó, Campuchia đã hủy cuộc diễn tập quân sự chung thường niên với Mỹ trong năm nay và năm 2018.
Ngày 16/1, Bộ Quốc phòng Campuchia, Tướng Chhum Socheath cho biết, Bộ Quốc phòng nước này đã quyết định hoãn cuộc diễn tập “Người gác đền Angkor” với Mỹ để tập trung cho các sự kiện quan trọng khác trong nước.
Các giới chức quốc phòng tại Phnom Penh nói cuộc tập trận bị ngưng lại vì họ cần binh sĩ Campuchia thực hiện các cuộc hành quân chống tội phạm ma túy đang tăng cao và chuẩn bị cho cuộc bầu cử địa phương chứ không phải có động thái mâu thuẫn với Mỹ hay xoa dịu Trung Quốc.
Đại sứ Heidt cũng bày tỏ sự thất vọng vì quyết định huỷ tập trận chung này. Ông cho rằng đó là sự bỏ lỡ cơ hội được học hỏi từ những người lính dày dạn kinh nghiệm nhất thế giới.
Những động thái từ chính quyền mới của ông Donald Trump chưa rõ ràng tới Campuchia nhưng tạo điều kiện cho Trung Quốc “ghi điểm” với quốc gia Đông Nam Á này.
Đầu tháng 2, Chính phủ Trung Quốc thông tin sẽ viện trợ 57 triệu USD cho Campuchia để xây dựng cây cầu bắc qua sông Mekong nằm ở huyện Krouch Chhma thuộc tỉnh Tboung Khmum. Tỉnh Tboung Khmum giáp các tỉnh Kampong Cham về phía Tây, tỉnh Kratie về phía Bắc, tỉnh Prey Veng về phía Nam và có chung đường biên giới với Việt Nam về phía Đông.
Phát ngôn viên Bộ Vận tải và Công trình Công cộng Campuchia cho biết cây cầu này sẽ được khởi công xây dựng trong năm 2017 và do Tập đoàn Kiến Công Thượng Hải (SCG) phụ trách thi công.
Cây cầu có chiều dài 1,13 km, rộng 13,5 m, cao 15 m so với mặt nước và dự kiến sẽ hoàn công trong vòng 42 tháng.
Được biết, vào tháng 10 năm ngoái, Trung Quốc đã nhất trí xóa bỏ món nợ 90 triệu USD cho Campuchia. Món nợ này nằm trong các gói hỗ trợ phát triển của Bắc Kinh cùng với viện trợ quân sự cho Phnom Penh.
Trước đó, hồi tháng 7/2016, Trung Quốc từng hứa tài trợ khoảng 600 triệu USD cho Campuchia. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho hay, nước này viện trợ cho Campuchia không kèm theo điều kiện chính trị. 600 triệu USD này được dùng cho mục đích phát triển cơ sở hạ tầng giáo dục, y tế và bầu cử của đất nước.
Đầu tháng 12/2016, Quân đội Campuchia và Trung Quốc đã tổ chức một cuộc huấn luyện quân sự chung trong 9 ngày, trong đó có sự tham gia của khoảng 500 binh sỹ Trung Quốc.