Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 29.3 cho biết ông đã chất vấn Đại sứ Mỹ tại Manila vì sao Washington đã không triển khai tàu chiến nhằm ép Trung Quốc ngừng xây đảo nhân tạo ở Biển Đông.
Đại sứ Mỹ tại Philippines Sung Kim
Theo AP, ông Duterte nói trong một bài phát biểu rằng Đại sứ Sung Kim đã không thể trả lời câu hỏi trên khi họ gặp nhau tại thành phố Davao hôm 27.3, nơi tổng thống Philippines cũng có một cuộc gặp khác với Đại sứ Trung Quốc Triệu Giám Hoa. Dù chỉ trích Washington nhưng ông Duterte không lên án Bắc Kinh trong bài phát biểu.
Tổng thống Duterte cho biết đã nói với Đại sứ Kim rằng ông ngạc nhiên về sự thụ động của Mỹ khi báo chí đăng tải hình ảnh về việc Trung Quốc xây dựng đường băng và các công trình khác trên các đảo nhân tạo Bắc Kinh xây dựng phi pháp ở Biển Đông (tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam).
“Có phải thực sự Mỹ muốn tránh rắc rối ngay từ đầu? Tại sao các ông không điều một đội tàu của Hạm đội 7 đóng tại Thái Bình Dương, các ông chỉ cần đến đó và nói thẳng vào mặt họ là phải ngừng lại?”, ông Duterte nói, đề cập câu ông hỏi Đại sứ Kim.
Ông Kim, được điều làm đại sứ Mỹ tại Philippines năm 2016, đã đáp rằng ông được bổ nhiệm ở nơi khác trong thời gian Trung Quốc xây đảo nhân tạo nên không thể trả lời được, theo Tổng thống Duterte.
Tổng thống Duterte đưa ra phát biểu trên trong chuyến thăm tỉnh Oriental Mindoro, 2 ngày sau khi Chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) công bố hình ảnh vệ tinh mới nhất chụp các công trình phi pháp của Trung Quốc trên các đảo nhân tạo xây trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Dựa vào các hình ảnh chụp hồi đầu và giữa tháng 3, AMTI nhận xét Trung Quốc gần như đã hoàn tất các cơ sở hải quân, không quân, radar và các điểm phòng ngự trên các bãi đá Xu Bi, Vành Khăn và Chữ Thập mà nước này chiếm của Việt Nam.
Tổng thống Duterte ngày 29.3 lập lại quan điểm không muốn gây chiến với Trung Quốc. Kể từ khi nhậm chức vào tháng 6.2016, ông Duterte thực hiện chính sách rời xa đồng minh lâu năm Washington và xích gần hơn với Bắc Kinh. Ông cũng lên kế hoạch thăm Trung Quốc lần thứ hai vào tháng 5 tới.