Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã ra lệnh cho quân đội đưa binh lính đến mọi hòn đảo và rạn san hô mà Manila tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và “cắm quốc kỳ của Philippines” trên các thực thể địa lý đó.
Time đưa tin, tuyên bố triển khai binh lính nói trên được Tổng thống Duterte đưa ra trong chuyến thăm Bộ Tư lệnh phía tây của Lực lượng vũ trang Philippines (AFP) tại doanh trại Artemio Ricarte ở thành phố Puerto Princesa, tỉnh Palawan hôm 6/4.
Tuyên bố này của ông Duterte khá bất ngờ vì trước đó nhà lãnh đạo Philippines thể hiện một cách tiếp cận “ôn hòa” hơn trước vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
Phát biểu trước các phóng viên, ông Duterte cho biết: “Dường như tất cả mọi người đang muốn chiếm lấy những hòn đảo này, vì vậy tốt hơn hết là chúng ta nên tới sống ở những nơi vẫn còn bỏ trống. Tôi đã ra lệnh cho các lực lượng vũ trang chiếm đóng tất cả các khu vực này. Ít nhất, chúng ta cần phải lấy những gì thuộc về mình và phải mạnh mẽ khẳng định rằng cái gì là của chúng ta”.
Lãnh đạo Philippines nói thêm rằng Manila có quyền sở hữu đối với “9 hoặc 10 hòn đảo, rạn san hô và những thực thể địa lý khác gần quần đảo Trường Sa”. Ông cũng cho biết đang cân nhắc sẽ tới thăm những hòn đảo này vào ngày Lễ Độc lập của Philippines, là ngày 12/6 tới.
Bắc Kinh luôn tuyên bố đòi chủ quyền một cách phi lý đối với hầu hết khu vực Biển Đông, đồng thời cho xây dựng trái phép các hòn đảo nhân tạo cùng các cơ sở quân sự ở khu vực này.
Trước đó, mặc dù Tòa Trọng tài quốc tế lại Hague đã ra phán quyết có lợi cho Philippines, bác bỏ “đường chín đoạn” của Trung Quốc hồi tháng 6/2016, song ông Duterte từng nói sẽ “đặt sang bên phán quyết đó” để xây dựng một mối quan hệ thân thiết hơn với Bắc Kinh.
Việc đưa người đến chiếm đóng các thực thể không người ở gần quần đảo Trường Sa, nếu được hiện thực hóa, sẽ là hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam đối với quần đảo này. Không những thế, đây là hành động vi phạm nghiêm trọng Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), trong đó có nội dung kiềm chế không tiến hành đưa người đến sinh sống trên những đảo hoang, trên các rặng đá ngầm, bãi cát ngầm, đảo nhỏ và những thực thể khác.