Mỹ đã triển khai tàu USS McCampbell được trang bị tên lửa dẫn đường tiến hành chuyến tuần tra tự do hàng hải đầu tiên ở Biển Đông trong năm2019, trong đó đã tiến vào khu vực 12 hải lý quanh quần đảo Hoàng Sa, vốn thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép.
Tàu USS McCampbell của Hải quân Mỹ trong chuyến tuần tra đảm bảo hàng hải tại Biển Đông. Nguồn: AP
Truyền thông Mỹ đưa tin Mỹ vừa triển khai tàu USS McCampbell được trang bị tên lửa dẫn đường tiến hành tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông, trong đó đã tiến vào khu vực 12 hải lý quanh đảo Cây (Tree), Linh Côn (Lincoln) và Phú Lâm (Woody), trong quần đảo Hoàng Sa, vốn thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép.Đây là chiến dịch tuần tra tự do hàng hải đầu tiên của Mỹ sau khi ông Patrick Shanahan được bổ nhiệm làm quyền Bộ trưởng Quốc phòng thay cho Tướng Jim Mattis đã từ chức. Ngay sau khi tiếp quản Lầu Năm Góc, ông Shanahan đã yêu cầu các viên chức thuộc quyền ghi nhớ “Trung Quốc, Trung Quốc, Trung Quốc”.
Thông báo từ Trung úy Hải quân Rachel McMarr, Người Phát ngôn của Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, cho biết hoạt động tuần tra của tàu này mang ý nghĩa thách thức những tuyên bố chủ quyền trên biển quá đáng của Bắc Kinh và “bảo vệ quyền tiếp cận những tuyến hàng hải được luật pháp quốc tế quy định”. Phản ứng lại động thái trên, tại cuộc họp báo thường kỳ, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho rằng hoạt động của Mỹ ở khu vực này vi phạm luật pháp Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Mỹ chấm dứt những hoạt động kiểu này.
Trong năm 2018, Mỹ đã tiến hành hàng chục đợt tuần tra tự do hàng hải trên biển và trên không ở Biển Đông. Cuối tháng 11/2018, tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Chancellorsville của Hải quân Mỹ cũng đã tuần tra gần quần đảo Hoàng Sa, ngay trước thời điểm lãnh đạo hai nước Mỹ và Trung Quốc có cuộc gặp cấp cao bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. Trước đó vào tháng 10, phát biểu sau cuộc gặp 3 bên với những người đồng cấp Nhật Bản Takeshi Iwaya và Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo bên lề Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tiền nhiệm Mattis tuyên bố Mỹ không muốn một quốc gia đơn lẻ nào có thể viết lại luật lệ quốc tế và hy vọng mọi quốc gia lớn nhỏ tôn trọng những luật lệ này; đồng thời tái khẳng định quan điểm không chấp nhận Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông hoặc có hành vi cưỡng ép tại khu vực này. Ông Mattis kêu gọi 3 nước tăng cường hợp tác để chống lại hành vi này.
Các nguồn tin báo chí cho biết quân đội Mỹ đã trao đổi với đối tác Nhật Bản về kế hoạch triển khai tên lửa đất đối hạm ở Okinawa, hòn đảo có vị trí chiến lược quan trọng bậc nhất trong năm nay 2019. Đây sẽ là lần đầu tiên Mỹ tập trận tên lửa tại Nhật Bản, với sự hiện diện của các bệ phóng tên lửa di động, vốn được coi là biện pháp đối phó với các cuộc tấn công tiềm tàng từ tên lửa đạn đạo đất đối biển của Trung Quốc.
Việt Nam trước nay luôn khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đồng thời tôn trọng hoạt động tự do hàng hải và hoan nghênh những hoạt động đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực của các quốc gia trên Biển Đông.