Viện kiểm sát tối cao Trung Quốc (26/2) đã thông báo bắt giữ 3 và khởi tố 1 cán bộ cấp phó bộ, cho thấy cuộc chiến “đả Hổ, đập Ruồi” vẫn tiếp tục diễn ra quyết liệt.
4 “hổ mới” bị thịt của Trung Quốc là ai?
Theo thông tin của Viện Kiểm sát tối cao, Ngô Trinh, nguyên Phó Tổng cục trưởng Giám sát Thực phẩm và Dược phẩm quốc gia đã bị bắt giữ về có dấu hiệu phạm tội lạm dụng chức quyền, nhận hối lộ; Cận Tuy Đông, Phó Bí thư, Phó chủ tịch Chính Hiệp tỉnh Hà Nam bị bắt vì cáo buộc nhận hối lộ; Lý Sĩ Tường, Phó Bí thư, Phó chủ tịch Chính Hiệp thành phố Bắc Kinh bị bắt vì cáo buộc nhận hối lộ. Cả ba người này hiện đã bị hoàn thiện hồ sơ để truy tố. Người bị Viện Kiểm sát tối cao khởi tố về tội nhận hối lộ là Tăng Chí Quyền, nguyên Ủy viên thường vụ tỉnh ủy, Trưởng ban Mặt trận thống nhất tỉnh ủy Quảng Đông.
Ngô Trinh sau khi bị điều tra do liên quan đến vụ đại án vaccine giả Trường Xuân hồi tháng 8/2018, đã bị khai trừ đảng tịch ngày 2/2/2019. Năm nay 60 tuổi, Ngô Trinh giữ chức trong hệ thống ngành giám sát quản lý thực phẩm, dược phẩm lâu năm. Sau khi được bổ nhiệm chức vụ Tổng cục phó tháng 9/2006, luôn được giao phụ trách quản lý việc đăng ký dược phẩm, quản lý giám sát và kiểm định chất lượng, quyền hành trong tay rất lớn, bị gọi là “Sa Hoàng vaccine”. Trong hơn 10 năm Ngô Trinh chủ quản lĩnh vực sản xuất và tiêu thụ vaccine đã liên tiếp xảy ra các vụ án “sự kiện vaccine” Sơn Tây, Giang Tô, vụ án vaccine chó dại Hà Bắc, “sự kiện vaccine viêm gan B năm 2013” rồi Đại án vaccine Sơn Đông năm 2016. Đáng chú ý, Ngô Trinh bị đề bạt trong khi có nhiều đơn từ tố giác do có “ô dù lớn”; dư luận cho rằng có thể liên quan đến một cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị.
Cận Tuy Đông năm nay 65 tuổi, bị ngã ngựa ngày 18/9/2018, từng 13 năm giữ chức ở thành phố An Dương, Hà Nam; lần lượt giữ các chức Tổng thư ký thành ủy, Phó thị trưởng thường trực, Phó Bí thư, Thị trưởng rồi Bí thư thành ủy An Dương. Đông là người yêu thích thư pháp, là Chủ tịch danh dự Hội thư pháp tỉnh Hà Nam và thành phố An Dương. Trong thông báo xử lý Cận Tuy Đông có nêu: Đông ra sức vơ vét thu tiền, chống đối việc kiểm tra, phá hoại chế độ tuyển chọn, sử dụng nhân tài, bán tác phẩm thư pháp của bản thân với giá rất đắt; mượn lâu dài xe của người khác để người nhà sử dụng; đạo đức suy đồi, đổi tiền lấy sắc, đổi quyền lấy tình.
Lý Sĩ Tường năm nay 61 tuổi, nguyên là Phó thị trưởng thường trực, Phó Chủ tịch Chính Hiệp Bắc Kinh bị ngã ngựa ngày 15/9/2018, bị khai trừ đảng hôm 3/2/2019. Tường là “Hổ lớn” thứ 2 của thành phố Bắc Kinh bị quật ngã sau Đại hội 18, sau Phó Bí thư thành ủy Lã Tích Văn. Tháng 12/2006, Lý Sĩ Tường thay Tôn Chính Tài giữ chức Tổng thư ký thành ủy Bắc Kinh, trở thành thư ký của Bí thư thành ủy Lưu Kỳ. Tường bị cáo buộc ra sức “đổi quyền lấy tiền”; thông qua việc giúp các ông chủ tư nhân kiếm được lợi ích lớn để trực tiếp hoặc thông qua người thân nhận hối lộ của họ…
Tăng Chí Quyền năm nay 56 tuổi, đã bị cáo buộc lợi dụng các chức vụ Phó giám đốc, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh trước đây để mưu lợi cho người khác rồi nhận hối lộ số tiền cực lớn, có dấu hiệu phạm tội nhận hối lộ. Ngày 11/7/2018, sau 3 tháng được giao giữ chức Trưởng ban Mặt trận thống nhất tỉnh ủy thì Tăng Chí Quyền bị ngã ngựa. Báo chí cho biết, sáng 11/7 ông ta định tham gia Hội nghị Ban thường vụ tỉnh ủy, nhưng trước khi họp thì bị các nhân viên công tác của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương đến dẫn đi. Ngày 4/1/2019, Quyền bị khai trừ đảng và công chức, trở thành “Hổ” đầu tiên bị trừng trị trong năm 2019. Tăng Chí Quyền là “Hổ” thứ 5 ở Quảng Đông bị quật ngã từ sau Đại hội 18 đến nay. Những người bị hạ trước đây đều đã bị ra tòa xét xử.
Thành tích “đáng nể” của Trung Quốc về tham nhũng
Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương Trung Quốc (20/2) đã công bố báo cáo công tác của Hội nghị toàn thể lần thứ 3; trong đó nêu rõ trong năm qua đã đạt thành quả lớn trên các mặt chống tham nhũng, truy bắt phần tử phạm tội bỏ trốn, kiểm tra kỷ luật, bắt “nội quỷ” (cán bộ ngành kiểm tra kỷ luật phạm tội), nhấn mạnh giữ nghiêm kỷ luật chính trị; kiên quyết quét sạch ảnh hưởng độc hại của nguyên Ủy viên Bộ Chính trị Tôn Chính Tài, xử lý nghiêm “người hai mặt” Lỗ Vĩ (nguyên Phó Ban Tuyên truyền trung ương).
Báo cáo của Ủy ban cho biết, năm 2018 đã truy xét trách nhiệm của 61 ngàn cán bộ lãnh đạo, xử lý 131 ngàn vụ tham ô tiền xóa đói giảm nghèo và tác phong xấu, xử lý 14 ngàn vụ liên quan xã hội đen, xử lý kỷ luật hơn 10 ngàn cán bộ, chuyển sang cơ quan tư pháp xử lý 1.899 người; lập hồ sơ điều tra 27 ngàn vụ kỷ luật chính trị, xử lý kỷ luật 25 ngàn người, trong đó có 29 cán bộ diện trung ương quản lý, kiểm điểm 13 ngàn tổ chức đảng và 237 cơ quan kiểm tra kỷ luật đảng các cấp.
Ngoài ra còn lập hồ sơ thẩm tra 68 cán bộ diện trung ương quản lý, chuyển sang cơ quan tư pháp 15 người có dấu hiệu phạm tội; xử lý kỷ luật đảng 526 ngàn đảng viên; xử lý kỷ luật chính quyền 135 ngàn công chức viên. Các đoàn tuần thị trung ương đã thụ lý 490 ngàn đơn thư tố cáo của dân chúng; căn cứ manh mối tố giác điều tra xử lý nhiều vụ án như Phó Tỉnh trưởng Quý Châu Bồ Ba, Trưởng ban Mặt trận thống nhất tỉnh ủy Quảng Đông Tăng Chí Quyền…
Trong công tác truy bắt tội phạm bỏ trốn (săn cáo), năm 2018 đã ký hiệp định dẫn độ, hiệp ước hỗ trợ tư pháp với 16 quốc gia; thông qua hành động “Thiên Võng 2018” đưa về nước được 1.335 kẻ bỏ trốn, trong đó có 5 người trong “Danh sách 100 người bị truy nã đỏ”, thu hồi tang vật 3,54 tỷ Nhân dân tệ.
Đa phần quan tham Trung Quốc bị bắt và xử lý đều liên quan nhận hối lộ và có lối sống tha hóa
Theo số liệu thống kê của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương công bố, đa phần quan tham Trung Quốc đều vi phạm nghiêm trọng kỷ luật chính trị, quy tắc chính trị và kỷ luật liêm khiết, thường xuyên giao du với các nghiệp chủ, phần tử xã hội phi pháp, lợi dụng ảnh hưởng chức vụ để thực thi hành vi phạm pháp, tạo điều kiện thuận lợi để họ trục lợi rồi nhận tiền hối lộ. Khi bị bắt giữ, khám xét đều phát hiện có một lượng lớn tiền mặt, vàng và đồ xa xỉ phẩm trị giá hàng trăm triệu USD. Trong đó có một số vụ việc điển hình như khi khám nhà Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Thiếu Xuân, cơ quan chức năng của Trung Quốc đã thu giữ số tiền mặt cực lớn bao gồm: 90 triệu USD, 84,75 triệu Euro, 52,30 triệu Bảng Anh, 78 triệu dollar Australia (AUD). Ngoài ra, còn có hơn 1 ngàn thẻ ngân hàng, tổng trị giá hơn 10 tỷ NDT. Tại nhà để xe của Xuân có mấy chục xe sang trọng, chiếc rẻ nhất cũng không dưới 5 triệu NDT. Tính ra, tổng số tang vật phát hiện được liên quan Trương Thiếu Xuân vào khoảng hơn 60 tỷ NDT (210 ngàn tỷ VND) và số tiền gửi ở nước ngoài hơn 30 tỷ NDT (105 ngàn tỷ VND). Đồng thời, còn phát hiện Xuân sở hữu hơn 130 ngôi nhà và có tới 148 người tình. Hay một số quan tham khác của Trung Quốc như Trương Kiệt Huy, nguyên Phó chủ tịch HĐND tỉnh Hà Bắc nhận hối lộ tổng cộng 127 triệu NDT (444,5 tỷ VND); Trần Thụ Long, nguyên Ủy viên thường vụ tỉnh ủy, Phó tỉnh trưởng thường trực An Huy nhận hối lộ 275,8 triệu tệ (965,3 tỷ VND); Dương Sùng Dũng, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Bắc nhận hối lộ 206 triệu tệ (721 tỷ VND); Tôn Chính Tài, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị khóa 18, Bí thư thành ủy Trùng Khánh nhận 170 triệu tệ (595 tỷ VND); Ngụy Dân Châu, nguyên Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Thiểm Tây nhận hối lộ 109 triệu tệ (381,5 tỷ VND); Chu Xuân Vũ, nguyên Phó tỉnh trưởng An Huy nhận hối lộ 13,65 triệu tệ, nhưng trong thời gian giữ chức Thị trưởng Bạng Phụ đã vi phạm quy định, trả lại tiền mua đất cho các công ty, gây thiệt hại cho nhà nước 665 triệu tệ; Cốc Tuấn Sơn bị cáo buộc sở hữu khối tài sản trị giá hơn 600 triệu nhân dân tệ (khoảng 98 triệu USD) nhờ nhận hối lộ, biển thủ công quỹ và lạm dụng quyền lực, trong khi đó báo chí Hong Kong cho rằng số tiền Cốc tham ô lên tới 1,3 tỉ USD và được cất tại Hong Kong.
Đáng chú ý, trong số các quan chức tham ô của Trung Quốc là Từ Tài Hậu, cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc. Khi bị kiểm tra, ngôi nhà của Từ Tài Hậu chứa 1 tấn tiền mặt, ngoại tệ, 2 tạ ngọc quý, đồ cổ, các bức tranh đắt tiền. Để chở hết số tài sản không phải tiền mặt, chính quyền cần sử dụng 10 xe tải. Ngoài ra, nhà của Từ Tài Hậu còn có nhiều những bức tranh gắn tường làm hoàn toàn bằng ngọc phỉ thúy nguyên khối được chạm trổ công phu. Số tranh này có giá 90 triệu tệ/bức (khoảng 15 triệu USD) và được treo khắp nhà. Không những vậy, Từ Tài Hậu có 17 tài khoản ở 5 ngân hàng với tổng số tiền 334 triệu tệ, 12 ngân hàng địa phương khác nắm giữ 430 triệu tệ và 10 ngân hàng nước ngoài có 222 triệu tệ. Khi khám đáy giếng của khu biệt thự tại Tế Nam, cảnh sát phát hiện 4,8 triệu USD, 4 triệu euro và 800.000 bảng Anh giấu bên dưới. Giường của Từ Tài Hậu tại khu nghỉ mát riêng ở Chu Hải có gần 9kg vàng. Ông Từ còn “rải” bất động sản khắp Trung Quốc nhưng tài sản đều đứng tên con gái và vợ. Phu nhân ông Từ có 20 căn nhà, con gái 15 căn và một chung cư 10 tầng ở Bắc Kinh cho thuê. Khi bị điều tra 4 khối bất động sản ở Thượng Hải, cơ quan chức năng phát hiện nó được đăng ký bằng tên cháu ngoại 3 tuổi của ông ta.
Cùng đẳng cấp với Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng đã can dự 713 vụ mua quan bán tước, nhận hối lộ tổng số hơn 2,22 tỷ NDT (7.823 tỷ VND). Ông ta còn cùng Từ Tài Hậu lập ra một kho vàng nhỏ, có hơn 320 tài khoản tiền gửi, khi bị niêm phong tháng 5/2013 có tổng số lên tới 79,2 tỷ NDT (277.200 tỷ VND); Quách Bá Hùng còn sở hữu 57 tài khoản ngân hàng, sổ tiết kiệm và 50 tài khoản (sổ) mang tên người khác với tổng số tiền 113,517 triệu NDT; Các loại trái phiếu không ghi danh trị giá 15,2 triệu NDT; Vàng thoi, vàng miếng và đồ trang sức vàng tổng cộng 7,5kg; 62 căn nhà và cửa hàng thương mại; 11 khu đất đang và chưa khai thác tổng diện tích 75.000m2.
Xu hướng chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc
Giai đoạn trước đây, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc tập trung thúc đẩy điều tra rộng khắp, cử các điều tra viên đến khắp nơi, thành lập các cơ quan giám sát cán bộ trong nội bộ chi ủy. Tuy nhiên, các mục tiêu quan chức cấp cao không còn nhiều nên thời gian tới Trung Quốc sẽ tập trung vào các quan chức cấp địa phương hoặc cơ sở. Chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc sẽ chậm lại và trở thành một hình thức giám sát thường lệ. Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ dựa nhiều vào những phương tiện như Nhóm kiểm tra Trung ương hoặc có thể là Ủy ban Giám sát Quốc gia của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương (dự kiến thành lập năm 2019) và những cơ quan chống tham nhũng trực thuộc Viện Kiểm sát và Chính phủ để giám sát không chỉ đảng viên mà còn tất cả cán bộ, công chức; tăng cường lãnh đạo thống nhất tập trung của Đảng đối với công tác chống tham nhũng.
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng thời gian tới Trung Quốc sẽ tập trung xét xử những cán bộ lãnh đạo “không dừng lại, không thu tay, tập trung đầu mối vấn đề, bị quần chúng phản ứng gay gắt, hiện giữ cương vị lãnh đạo quan trọng, có thể còn muốn được đề bạt sử dụng”; xét xử nghiêm túc những hành vi dùng lợi ích để kết bè kéo cánh, xây dựng ảnh hưởng cá nhân trong đảng, kết thành nhóm lợi ích, xét xử nghiêm túc những “kẻ hai mặt” không trung thành, không thành thật, bằng mặt mà không bằng lòng với đảng, vấn đề làm trái với đường lối chính trị của đảng, phá hoại môi trường chính trị trong đảng.
Ngoài ra, CCDI cũng sẽ tập trung xử lý, bắt giữ và điều tra, trừng trị tham nhũng vặt đối với các quan chức địa phương nhằm bảo vệ thiết thực cho lợi ích của quần chúng và làm thay đổi tác phong của cán bộ ở cơ sở và cải thiện môi trường chính trị, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa đảng với nhân dân, giữa cán bộ với dân, tăng cường lòng tin của quần chúng nhân dân đối với Trung ương Đảng. Văn phòng CCDI (12/2017) đã đưa ra thông báo, quyết định từ năm 2018 đến năm 2020 liên tục triển khai xử lý tập trung vấn đề tham nhũng và xây dựng tác phong trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, tiến hành bảo đảm vững chắc cho người dân nông thôn Trung Quốc thoát nghèo theo tiêu chuẩn hiện hành vào năm 2020. Trọng điểm triển khai lần này vừa có vấn đề nổi cộm trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, vừa có vấn đề thực hiện thiếu hiệu quả trách nhiệm liên quan. Điều đáng chú ý là các vấn đề như chống chủ nghĩa hình thức, chủ nghĩa quan liêu, quyết sách mù quáng, cách làm dối trá, thoát nghèo bằng con số… cũng sẽ trở thành trọng điểm công tác. Dự kiến, trong 3 năm tới, chống tham nhũng trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo sẽ trở thành nhiệm vụ chống tham nhũng trọng điểm, đặc biệt quan trọng của Trung Quốc.
Song song với chiến dịch “Đả hổ, diệt ruồi”, Trung Quốc cũng sẽ thúc đẩy chiến dịch “lưới trời”, truy bắt quan tham ở nước ngoài. Số liệu cho thấy, từ năm 2017 đến nay, Trung Quốc tổng cộng bắt về được 1.021 người trốn ra nước ngoài, trong đó có 292 cán bộ đảng viên, số tiền thu được là 903 triệu nhân dân tệ. Trước đó, ngày 27/4/2017, cơ quan truy bắt tội phạm của Trung ương Trung Quốc lần đầu tiên sử dụng hình thức thông cáo, công bố manh mối ẩn náu của 22 kẻ chạy ra nước ngoài phạm tội trong thực hiện chức trách hoặc trong lĩnh vực kinh tế, trong đó có nguyên bí thư tỉnh ủy Hà Bắc. Từ năm 2017, Trung Quốc tích cực xây dựng kênh hợp tác chống tham nhũng quốc tế trên nhiều cấp độ, mở rộng “vòng tay bè bạn” của hợp tác quốc tế chống tham nhũng, tiếng nói và vai trò ảnh hưởng được tăng cường rõ rệt.
Cuối cùng, Trung Quốc sẽ thúc đẩy xây dựng trật tự hợp tác chống tham nhũng quốc tế mới lấy truy bắt tội phạm, truy tìm tang vật làm cơ sở, tích cực tham gia xây dựng các quy tắc quốc tế, tăng cường tiếng nói của Trung Quốc, chẳng hạn chủ động đưa ra các nội dung hợp tác, xây dựng các kênh giao lưu, hợp tác quốc tế.