Bản tin Biển Đông ngày 04/04/2019.
Trung Quốc, Philippines tổ chức Cuộc họp lần thứ 4 Cơ chế tham vấn song phương về Biển Đông
Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 3/4, trong hai ngày 2-3/4/2019, hai bên đã tổ chức Cuộc họp lần thứ 4 Cơ chế tham vấn song phương về Biển Đông (BCM). Cuộc họp nhắc lại Tuyên bố chung giữa hai bên ngày 21/11/2018 về việc thực hiện tự kiềm chế các hành động có thể gây phức tạp hay gia tăng tranh chấp, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định ở Biển Đông, ghi nhận tầm quan trọng của các biện pháp xây dựng lòng tin để tăng cường tin cậy lẫn nhau. Hai bên khẳng định BCM là diễn đàn để nêu và giải quyếtcác quan điểm khác biệt, ngăn ngừa và quản lý hợp lý các vụ việc trên biển, tăng cường đối thoại và hợp tác biển; BCM cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển ổn định của quan hệ giữa hai nước Trung Quốc và Philippines.
Hai bên đã nêu một số tình hình và hành động gần đây ở Biển Đông khiến bên kia quan ngại, đồng thời đề xuất các biện pháp để giải quyết theo hướng hợp tác. Hai bên khẳng định, các vấn đề tồn đọng ở Biển Đông không nên bị phớt lờ nhưng đây cũng không phải tổng thể quan hệ Trung – Phi, đồng thời cũng không nên loại trừ các hoạt động hợp tác cùng có lợi trong các lĩnh vực khác. Trung Quốc và Philippines tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, nhấn mạnh cam kết giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thông qua tham vấn hữu nghị và đàm phán giữa các quốc gia có chủ quyền liên quan trực tiếp, phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế được thừa nhận rộng rãi, trong đó có Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Luật Biển 1982. Tại các cuộc họp nhóm làm việc thuộc cơ chế của BCM, hai bên đã trao đổi hiệu quả về các biện pháp tăng cường hợp tác biển trong các lĩnh vực như tìm kiếm, cứu nạn trên biển, an toàn hàng hải, bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học biển, nghề cá. Với tinh thần không ảnh hưởng đến lập trường mỗi bên về chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán, hai bên cũng trao đổi về vấn đề phát triển dầu khí.
Bên cạnh đó, Trung Quốc và Philippines cũng ghi nhận tầm quan trọng của các diễn đàn đa phương, trong đó có Quan hệ đối thoại Trung Quốc – ASEAN, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị cấp cao Đông Á, trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định ở khu vực. Hai bên tái khẳng định cam kết thực hiện DOC một cách đầy đủ, hiệu quả, duy trì đà đàm phán để sớm đạt được COC.
Trung Quốc có thể triển khai hệ thống giám sát biển mới ở Biển Đông
Ngày 3/4, The Diplomat đưa tin, Bộ Quốc phòng Trung Quốc công bố hệ thống cảm biến từ xa mới, cho thấy có thể chúng sẽ được sử dụng cho các thiết bị quân sự ở Biển Đông để hỗ trợ bảo vệ các cấu trúc trên đảo và giám sát các khu vực tranh chấp. Hệ thống cảm biến này do Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc xây dựng, mới đây được ra mắt tại Triển lãm Hàng hải và Hàng không quốc tế Langkawi 2019 tại Malaysia. Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, thiết bị này gồm 2 dạng: thiết bị thông tin tích hợp nổi và hệ thống thông tin tích hợp được lắp trên các đảo, đá. Hệ thống cảm biến này sẽ đưa ra các ghi nhận tình huống đa chiều, cung cấp thông tin và giám sát. Bên cạnh khả năng phục vụ hiệu quả trong việc điều tra, giám sát thời tiết, môi trường, cảnh báo sớm các cơn sóng thần và hỗ trợ hàng hải, các thiết bị này có thể “giám sát liên tục một mục tiêu trên biển”, đóng vai trò quan trọng đối với “hoạt động xây dựng của Trung Quốc tại Hoàng Sa và Trường Sa, bảo vệ các đảo, đá và giám sát các vùng biển mục tiêu”. Theo The Diplomat, công bố này của Bộ Quốc phòng Trung Quốc là sự khác biệt quan trọng so với những gì quan điểm chính thức của Trung Quốc thường đưa ra về việc không thừa nhận tính lưỡng dụng dân sự – quân sự rõ ràng của các cấu trúc nước này xây dựng ở Trường Sa, chưa kể việc lắp đặt công khai các thiết bị quân sự như boong-ke và thiết bị cảm biến tầm xa.