Máy bay ném bom và tàu chiến Trung Quốc hồi đầu tuần này đã thực hiện một cuộc tập trận lớn xung quanh Vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan. Động thái quân sự mới nhất này của Bắc Kinh đã vấp phải sự phản đối của Mỹ. Giới chức Mỹ lên án đó là hành động “dọa dẫm”, gây đe dọa đến sự ổn định trong khu vực.
Trung Quốc đã và đang tăng cường gây áp lực lên Đài Loan kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên làm lãnh đạo của VLT Đài Loan với chính sách cứng rắn với Bắc Kinh.
Mỹ không có quan hệ chính thức với VLT Đài Loan nhưng nước này có thỏa thuận ràng buộc phải giúp đỡ, cung cấp cho hòn đảo này các phương tiện để bảo vệ họ. Mỹ là nguồn cung cấp vũ khí chính cho Đài Loan.
Trung Quốc đã và đang tăng cường gây áp lực lên Đài Loan kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên làm lãnh đạo của VLT Đài Loan với chính sách cứng rắn với Bắc Kinh. Trung Quốc nghi ngờ rằng, bà Tsai đang thúc đẩy mục tiêu đòi độc lập chính thức cho VLT Đài Loan – một lằn ranh đỏ mà Trung Quốc không bao giờ cho phép Đài Loan bước qua. Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố chắc nịnh rằng, họ sẵn sàng dùng vũ lực để đưa Đài Loan vào tầm kiểm soát.
Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa cho biết, các tàu chiến, máy bay ném bom và máy bay trinh sát của họ đã tiến hành “các cuộc diễn tập cần thiết” xung quanh VLT Đài Loan hôm 15/4 mặc dù họ miêu tả những cuộc diễn tập đó là định kỳ.
Trung Quốc liên tục tiến hành hoạt động mà họ gọi là “các cuộc tuần tra bao vây đảo Đài Loan” trong những năm qua.
Đài Loan đã phái các chiến đấu cơ và tàu chiến đi giám sát cuộc tập trận của Trung Quốc, Bộ Quốc phòng VLT Đài Loan cho hay. Đài Loan cáo buộc Bắc Kinh “cố tìm cách thay đổi thế nguyên trạng ở Eo biển Đài Loan.”
Mỹ đã phản ứng tức giận trước hành động của Trung Quốc. “Chúng tôi tin rằng, bất kỳ nỗ lực nào nhằm gây sức ép với Đài Loan thông qua sự đe dọa hoặc cưỡng ép đều sẽ gây bất ổn cho khu vực và đe dọa sự ổn định ở Eo biển Đài Loan”, ông James Moriarty – Chủ tịch Viện Mỹ ở Đài Loan, cho biết tại một buổi lễ kỷ niệm mối quan hệ kéo dài 4 thập kỷ vừa qua giữa Mỹ và Đài Loan.
Ông Moriarty cho rằng, “các chiến đấu cơ và máy bay ném bom bay lượn quanh hòn đảo có thể có liên quan đến những gì chúng ta đang làm chiều nay (buổi lễ kỷ niệm) nhưng hành động đó chẳng giúp ích được gì. Nó chỉ làm ảnh hưởng đến sự ổn định. Nó làm ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa hai bờ Eo biển Đài Loan. Nó làm phương hại đến các nỗ lực của Trung Quốc nhằm giành được tình cảm của người dân Đài Loan”.
Những phát biểu trên được ông Moriarty đưa ra tại cơ sở mới trị giá 256 triệu USD của Viện Mỹ ở Đài Loan. Cơ sở mới này được xem như Đại sứ quán Mỹ ở Đài Loan.
Một phái đoàn do cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan dẫn đầu có có chuyến thăm đến Đài Loan để tham dự lễ kỷ niệm 40 năm quan hệ Mỹ-Đài Loan kể từ khi hai bên ký Dự luật Quan hệ Đài Loan. Chuyến thăm này được thực hiện nhằm mục đích tái khẳng định cam kết của Washington với Đài Loan.
Đài Loan luôn là một trong những vấn đề nhạy cảm hàng đầu trong quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ-Trung. Bắc Kinh luôn phản đối gay gắt và quyết liệt việc bất kỳ nước nào tăng cường quan hệ với Đài Loan và đặc biệt trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, bởi Bắc Kinh tin rằng điều đó vi phạm chính sách Một Trung Quốc.
Quan hệ Mỹ-Trung liên tục căng thẳng vì vấn đề Đài Loan. Trung Quốc rất khó chịu với mối quan hệ quân sự giữa Mỹ và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Quan hệ quân sự Mỹ-Trung nhiều lần lên xuống thất thường và nhiều lần bị gián đoạn bởi việc Mỹ cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Bắc Kinh liên tục kêu gọi Washington cắt đứt quan hệ quân sự với Đài Loan.
Bắc Kinh coi Đài Loan là một vùng lãnh thổ của họ. Mặc dù Washington công nhận điều này nhưng vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Lần nào, Mỹ cung cấp vũ khí cho Vùng lãnh thổ Đài Loan thì lần đó họ đều vấp phải những phản ứng hết sức mạnh mẽ từ phía Trung Quốc.
Trung Quốc và vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan đã bị chia cắt năm 1949, sau một cuộc nội chiến và kể từ đó đến nay Bắc Kinh luôn khẳng định mục tiêu kiên quyết thống nhất Đài Loan vào Trung Quốc. Bắc Kinh công khai ý định sẵn sàng dùng vũ lực đối với VLT Đài Loan nếu khu vực này tìm cách đòi độc lập với Trung Quốc. Vì thế, Đài Loan vẫn luôn canh cánh cái gọi là “mối đe dọa từ Trung Quốc” đối với hòn đảo này.