Thursday, March 28, 2024
Trang chủSự thật Trung HoaThủ tướng Singapore Lý Hiển Long: Trung Quốc phải tuân thủ luật...

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long: Trung Quốc phải tuân thủ luật pháp quốc tế ở Biển Đông

Phát biểu tại diễn đàn Đối thoại Shangri-La (SLD) 2019, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho rằng Trung Quốc nên giải quyết các tranh chấp này một cách hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Về cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long bày tỏ hy vọng rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ có một hướng đi mang tính xây dựng để giải quyết cuộc chiến thương mại; đồng thời kêu gọi các bên cần nỗ lực hết sức để tránh xung đột, gây tổn thất cho cả hai bên và thế giới, kéo dài tới vài thế hệ. Theo nhà lãnh đạo Singapore, Mỹ và Trung Quốc cần tìm một cách thức mang tính xây dựng, dù cạnh tranh song đồng thời cũng hợp tác trong những vấn đề lớn có chung lợi ích và có tầm quan trọng toàn cầu. Ông Lý Hiển Long nhấn mạnh: “Điểm mấu chốt nhất là Mỹ và Trung Quốc cần phải hợp tác với nhau và với các quốc gia khác cũng vậy. Để thực hiện thành công việc này, mỗi quốc gia phải hiểu rõ quan điểm khác biệt của những nước khác và điều chỉnh hài hòa lẫn nhau vì lợi ích của mỗi bên”. Theo ông Lý Hiển Long, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc là quan trọng nhất trên thế giới hiện nay; đồng thời kêu gọi Trung Quốc và Mỹ không gây sức ép buộc các quốc gia nhỏ phải đứng về phía họ trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tăng nhiệt.

Ngoài ra, Thủ tướng Singapore cũng cho rằng phần còn lại của thế giới cần phải điều chỉnh theo vai trò ngày càng tăng của Trung Quốc, chấp nhận Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển và lớn mạnh. Vì vậy, việc ngăn chặn điều này xảy ra là không thể và không khôn ngoan; cho biết quan điểm của Singapore đối với Sáng kiến Vành đai – Con đường của Trung Quốc cũng như chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương của Mỹ cũng thống nhất và nhất quán.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long yêu cầu Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế khi giải quyết tranh chấp ở Biển Đông. Theo đó, “Trung Quốc nên làm như vậy thông qua ngoại giao và thỏa hiệp hơn là ép buộc hoặc đe dọa dùng vũ lực, đồng thời xem trọng lợi ích cốt lõi và quyền lợi của các quốc gia khác. Theo thời gian, Trung Quốc sẽ xây dựng danh tiếng như một cường quốc có trách nhiệm, sẽ được tôn trọng như một cường quốc có thể dựa vào để hỗ trợ một khu vực hòa bình và ổn định. Trung Quốc có thể vẫn còn nhiều thập kỷ nữa mới trở thành một quốc gia tiên tiến phát triển hoàn chỉnh. Nhưng họ không thể đợi hàng thập kỷ trước khi lãnh trách nhiệm lớn hơn”. Ngoài ra, Thủ tướng Singapore thừa nhận việc Trung Quốc muốn phát triển các lực lượng vũ trang hiện đại, có khả năng bảo vệ lãnh thổ và các tuyến đường thương mại của mình là điều đương nhiên. Mặc dù vậy, để tăng cường ảnh hưởng quốc tế ngoài sức mạnh quân sự, Bắc Kinh cần phải sử dụng sức mạnh này với sự kiềm chế và tính hợp pháp.

Trong những năm gần đây, để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực cũng như môi trường xung quanh thuận lợi cho việc phát triển kinh tế – xã hội, Singapore đã và đang nỗ lực thúc đẩy các biện pháp giải quyết hòa bình tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Singapore không phải là nước tranh chấp và không có đòi hỏi về chủ quyền tại Biển Đông. Tuy nhiên, Singapore đặc biệt quan tâm vấn đề Biển Đông là vì Singapore phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế, tự do hàng hải và tự do hàng không tại Biển Đông liên quan đến lợi ích kinh tế của nước này. Singapore hy vọng các bên tranh chấp kiềm chế; đồng thời kêu gọi các bên giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ Công ước Liên hợp quốc về luật biển.

Trong các tuyên bố, phát biểu của lãnh đạo cao của Singapore đều thể hiện lập trường trung lập, không đứng về phía bên nào trong tranh chấp chủ quyền, song khẳng định Singapore có lợi ích và mong muốn các vụ tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Singapore cũng cho rằng ASEAN sẽ không phân định và giải quyết vấn đề cụ thể giữa các quốc gia yêu sách chủ quyền. Thay vào đó, ASEAN có thể thiết lập một khuôn khổ mang lại các điều kiện cần thiết để các quốc gia tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông thương lượng một giải pháp hòa bình. Tờ The Straits Times dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Singapore Shanmugam khẳng định tự do hàng hải là vấn đề quan trọng đối với sự tồn tại của Singapore với tư cách một quốc gia có chủ quyền. Trước đó (5/2014), khi phát biểu bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 (AMM) tại Myanmar, Ngoại trưởng Shanmugam cũng cho rằng, leo thang căng thẳng ở Biển Đông là vấn đề “gây quan ngại nghiêm trọng” cho ASEAN và cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tại các diễn đàn song phương và đa phương, Singapore tiếp tục cho rằng ASEAN cần thể hiện tiếng nói thống nhất và trách nhiệm trước các vấn đề quan trọng ở khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông và cần sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực. Singapore bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình phức tạp hiện nay ở Biển Đông và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982 và DOC mà ASEAN và Trung Quốc cùng ký kết, trong đó có các nguyên tắc về thực hiện kiềm chế, không làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, nỗ lực để sớm đạt được COC. Phát biểu với báo chí bên lề Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 24 tại Myanmar (5/2014), Ngoại trưởng Singapore Shanmugam chobiết: “Vì lợi ích của toàn khu vực, chúng ta cần có hòa bình chứ không phải biến cố. Những gì đang xảy ra tạo nên yêu cầu khẩn cấp hơn về việc phải có một bộ Quy tắc ứng xử Biển Đông” giữa ASEAN và Trung Quốc. Singapore và ASEAN thể hiện “sự quan ngại nghiêm trọng” của các quốc gia thành viên ASEAN trước những diễn biến trên Biển Đông. Những diễn biến này “làm gia tăng căng thẳng trong khu vực”; kêu gọi tôn trọng, thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC mà Trung Quốc đã ký kết với Việt Nam năm 2002. Ngoại trưởng Singapore cũng nhấn mạnh rằng những gì đã xảy ra càng cho thấy tính cấp thiết của việc đưa ra COC. Tại phiên Tham khảo Chính trị lần thứ 9 và giao lưu hai Bộ Ngoại giao lần thứ 5 giữa Việt Nam – Singapore (8/2015), Singapore khẳng định, trong vai trò Điều phối viên (2015 – 2018), sẽ nỗ lực thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc. Trong chuyến thăm Mỹ của Bộ trưởng quốc phòng Singapore Ng Eng Hen (12/2015), Singapore đồng ý cho Mỹ triển khai máy bay P-8 Poseidon tới Singapore, theo MOU 1990 và SFA 2005. Hai bên lưu ý rằng việc triển khai máy bay này sẽ thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa quân đội các nước trong khu vực thông qua tham gia một loạt cuộc diễn tập song phương và đa phương, đồng thời hỗ trợ kịp thời các nỗ lực cứu trợ nhân đạo và thảm họa (HADR) và an ninh biển trong khu vực.

Không những vậy, Singapore cũng đã tích cực đưa ra các sáng kiến, ủng hộ các nỗ lực giải quyết các tranh chấp của các nước. Trong chuyến thăm Trung Quốc (3/2016), với vai trò là Điều phối viên quan hệ ASEAN – Trung Quốc, Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan cho biết Singapore đã đề xuất một khái niệm mới được gọi là Bộ quy tắc cho các vụ va chạm ngoài ý muốn trên biển mở rộng (CUES) với các bên liên quan tới tranh chấp ở Biển Đông nhằm tránh xảy ra những tính toán sai có thể dẫn đến xung đột trên biển. Singapore sẽ đóng vai trò trung lập để tạo thuận lợi cho đối thoại mang tính xây dựng giữa các bên liên quan. Tại buổi thuyết trình do Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (Anh) tổ chức ở Singapore (6/2014), Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan nêu rõ Singapore mong muốn tranh chấp ở Biển Đông phải được giải quyết theo cách không để các tàu đối đầu nhau và không để xảy ra nổ súng; khẳng định Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông là giải pháp tốt nhất mà Singapore hy vọng. Theo ông, bộ quy tắc này sẽ không bao giờ đạt được nếu các bên tranh chấp còn cáo buộc lẫn nhau về vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông bởi các bên tranh chấp cứ nghĩ rằng tại sao phải nhất trí thỏa thuận mới khi thỏa thuận cũ đã bị vi phạm.

Thời gian tới, Singapore sẽ tiếp tục duy trì quan điểm trung lập do không phải là một bên tranh chấp chủ quyền, nhằm tránh gây căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc và tránh là gia tăng căng thẳng trong nội khối về vấn đề này. Tuy nhiên, để không làm giảm vai trò là đối tác của Mỹ ở khu vực và là thành viên tích cực của ASEAN, Singapore sẽ tiếp tục thúc đẩy vấn đề Biển Đông, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, đảm bảo an ninh tự do hàng hải và hàng không theo luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, tiếp tục kêu gọi phi quân sự hóa, thúc đẩy đàm phán COC và các công cụ giảm thiểu nguy cơ va chạm bất ngờ trên biển.

RELATED ARTICLES

Tin mới