Ngày 6-7/12, tại Bali của Indonesi, Indonesia và Australia đã tổ chức “Đối thoại 2+2” cấp Bộ trưởng (Bộ Quốc phòng và Ngoại giao hai nước) thường niên năm 2019. Hai bên đã thảo luận về các vấn đề hợp tác quốc phòng, an ninh và ngoại giao song phương. Đáng chú ý, Biển Đông trở thành một trong những nội dung chính được hai bên đặc biệt quan tâm và đã đưa vào trong Tuyên bố chung sau Đối thoại của hai nước.
Quang cảnh tại cuộc “Đối thoại 2+2” giữa Australia và Indonesia tại thủ đô Balia, Indonesia hôm 26/12. Nguồn: Jakarta Post
Tuyên bố có đoạn nhấn mạnh mối lo lắng hiện nay của khu vực về những nỗ lực của Chính phủ Trung Quốc nhằm củng cố các tuyên bố chủ quyền của nước này tại Biển Đông, đồng thời cảnh báo về hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp này, cũng như hối thúc tôn trọng luật pháp quốc tế. Tuyên bố nêu rõ các bộ trưởng đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến ở Biển Đông và tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định, tự do hàng hải và hàng không trong khu vực này. Tuyên bố cũng đề cập tới “quan ngại đối với hoạt động quân sự hóa liên tục của Trung Quốc tại những thực thể tranh chấp”, đồng thời kêu gọi các bên tuyên bố chủ quyền tránh những hành động có nguy cơ làm leo thang căng thẳng. Các bộ trưởng cũng cho biết một Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông, chủ đề thảo luận trong nhiều năm giữa Trung Quốc và ASEAN phải “thiết thực” và phù hợp với luật pháp quốc tế. Trong tuyên bố chung, các bộ trưởng lưu ý các quan điểm chiến lược của Canberra và Jakarta đều “ập trung” vào khu vực đang gia tăng tranh chấp này.
Trong vấn đề Biển Đông, hợp tác quân sự Australia – Indonesia được tăng cường trong những năm gần đây, mà đề xuất tập trận giữa hải quân hai nước và các cuộc đối thoại quốc phòng là nổi bật, cũng giúp thúc đẩy quan hệ hai nước. Trong hai năm 2016 và 2017, phía Indonesia đã đề xuất với Australia về việc cùng tập trận chung ở Biển Đông; dự định này sau đó đã bỏ ngỏ vì phía Australia lo ngại kích động phản ứng từ phía Trung Quốc. Trong các đối thoại 2+2, gồm Bộ trưởng ngoại giao và Bộ trưởng quốc phòng 2 nước, cũng như tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), lãnh đạo hai nước thường xuyên bàn về nội dung thúc đẩy hợp tác quốc phòng. Hợp tác quân sự Australia – Indonesia, được khôi phục vào tháng 2/2017, trải dài trên nhiều lĩnh vực, bao gồm an ninh biển. Đây là chỉ dấu cho những bước phát triển, dẫu rằng hai quốc gia vẫn cần nhiều quyết tâm chính trị và lòng tin trong hợp tác quân sự, đặc biệt là liên quan đến vấn đề Biển Đông.