Trang tin Đa Chiều (9/12) cho biết, Trung Quốc đã trưng bày hầu như tất cả các loại máy bay không người lái (UAV) được phát triển bởi các hãng sản xuất máy bay không người lái trong nước tại căn cứ máy bay không người lái Malan ở Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương.
Theo thông tin được giới truyền thông tiết lộ, Trung Quốc (3/12) đã triển khai hơn 20 loại máy bay không người lái khác nhau được xếp hàng trên đường băng của căn cứ Malan. Các loại máy bay có thể được xác định bao gồm: máy bay trinh sát chiến lược WZ-7 “Xianglong”, máy bay không người lái tấn công GJ-2, máy bay trinh sát không người lái BZK-005, máy bay không người lái chiến lược “Shendiao” (Thần Điêu) có hai đầu mang kiểu dáng của loại RQ-180 của Mỹ, máy bay tấn công GJ-11, máy bay trinh sát WZ-8, và máy bay không người lái trinh sát chiến đấu TB001… Ngoài máy bay không người lái, tại căn cứ còn trưng bày nhiều loại vũ khí dẫn đường được trang bị cho các loại UAV này.
Trong số đó, máy bay không người lái “Xianglong” sau khi đưa vào phục vụ được đặt tên là có tên là WZ-7, được Phòng thiết kế máy bay Thành Đô (Chengfei Design) nghiên cứu thiết kế và được sản xuất bởi Hàng không Quý Châu. WZ-7 có thể thực hiện các nhiệm vụ giám sát, trinh sát, đánh giá, thu thập thông tin tình báo và các nhiệm vụ khác. Có chuyên gia phán đoán loại máy bay này có bán kính chiến đấu lên tới 2.500 km và thời lượng pin đảm bảo có thể hoạt động liên tục 10 giờ.
Vô Trinh-8 (WZ-8) là máy bay trinh sát không người lái siêu thanh tầm cao của Trung Quốc. WZ-8 hiện chỉ phán đoán được rằng nó là một máy bay trinh sát chiến lược tầm cao có thể sánh với máy bay trinh sát chiến lược cao không SR-71 Blackbird của Mỹ. Tuy nhiên, SR-71 Blackbird là máy bay trinh sát Mach 3 được phát triển ở Mỹ vào những năm 1960 để bù đắp cho việc kém khả năng cơ động của máy bay trinh sát tầm cao U-2. Mặc dù nó có kỷ lục là máy bay có người lái tốc độ nhanh nhất (Mach 3.3) và kỷ lục bay ở độ cao nhất thế giới (trừ máy bay MiG-25 từng phá vỡ kỷ lục), có thể lên cao tới 80.000 mét chụp ảnh với độ quét 72 km2 mỗi giây bề mặt Trái Đất, nhưng vẫn chưa đạt tiêu chuẩn siêu thanh Mach 5 trở lên. Các nhà quan sát cũng cho rằng nhiệm vụ hiện tại của WZ-8 là tiến hành trinh sát các tên lửa chống hạm/tên lửa đất đối đất tầm trung và tầm xa, nhưng nó cũng có thể thực hiện các nhiệm vụ trinh sát bí mật xuyên thủng mạng lưới phòng không đối phương nhờ thiết kế tàng hình cực tốt. Phạm vi nhiệm vụ của nó được cho là bao trùm toàn bộ Tây Thái Bình Dương.
Lợi kiếm được thiết kế bởi Viện Thiết kế Thẩm Dương, Tập đoàn Công nghiệp Hongdu Aviation sản xuất, sử dụng động cơ phản lực do Trung Quốc sản xuất, tải trọng tối đa lên đến 10 tấn; thiết kế cánh và cửa xả có tính năng tàng hình. Về khả năng tấn công, một mô hình máy bay thử nghiệm đã được công bố vào tháng 12 năm 2017 cho thấy hai khoang bom bên dưới, mang bốn quả bom dẫn đường vệ tinh nhỏ ở một bên và một quả bom dẫn đường vệ tinh lớn ở phía bên kia. Cửa khoang bom được xử lý tàng hình răng cưa, cho thấy máy bay đã được sản xuất hàng loạt và đưa vào giai đoạn chiến đấu thực tế. Điều này làm cho nó ngoài việc có các khả năng trinh sát thông thường trên không, giám sát chiến trường, tiêu diệt mục tiêu được chỉ định, đồng thời có thể chế áp hệ thống phòng không của đối phương và tấn công mặt đất. Đáng chú ý, các nguồn tin giấu tên trong Hải quân thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) gần đây nói với tờ South China Morning Post (SCMP) rằng, các công tác chuẩn bị cuối cùng đã được thực hiện để đưa UAV tàng hình Lợi kiếm vào hoạt động trước cuối năm nay. Theo đó, Lợi kiếm nhiều khả năng sẽ được trang bị cho tàu san bay và tàu đổ bộ trực thăng của Trung Quốc. Việc sử dụng UAV trên tàu sân bay và tàu chiến là xu hướng (đối với lực lượng hải quân) trên toàn thế giới”, nguồn tin từ hải quân Trung Quốc nhận định và cho biết, Trung Quốc cũng không ngoại lệ. Theo nguồn tin này, UAV Sharp Sword sẽ tập trung vào nhiệm vụ trinh sát, thu thập thông tin tình báo cho các hệ thống tên lửa trên tàu, cho phép tên lửa tấn công chính xác các mục tiêu cách xa 300 km đến 400 km.
Sky Hawk, UAV cánh bằng cho tàu sân bay. Tập đoàn hàng không Shenyang – doanh nghiệp quốc doanh của Trung Quốc được cho là đang nghiên cứu, chế tạo máy bay không người lái cánh bằng hoạt động trên tàu sân bay. Theo nhiều chuyên gia quân sự thế giới, những công nghệ quốc phòng do các kỹ sư Trung Quốc làm chủ và phát triển sẽ hỗ trợ máy bay không người lái quân sự bay nhanh hơn, tầm hoạt động xa hơn và khó bị phát hiện hơn. Đây là chiếc UAV dạng cánh bay Sky Hawk, tương tự như chiếc X-47 của Mỹ, lần đầu tiên được xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng ngày 09/01/2018. Chuyên gia Tống Trung Bình của Trung Quốc cho biết mẫu UAV này đang được phát triển theo lịch đúng kế hoạch và có tính khả thi cao; hệ thống điều khiển của UAV có thiết kế kiểu “cánh bay” khó hơn nhiều so với hệ thống điều khiển máy bay không người lái có thiết kế thông thường. Được trang bị động cơ phản lực, UAV này sẽ bay nhanh hơn và xa hơn so với máy bay cánh quạt hoặc động cơ piston truyền thống. Cùng quan điểm trên, CCTV cho rằng với thiết kế khí động học kiểu “cánh bay”, tương tự máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ, đây là máy bay không người lái tầm cao, tầm xa và tốc độ cao, có khả năng thực hiện nhiệm vụ trinh sát và tuần tra trong môi trường phức tạp. Một chuyên gia dấu tên cho biết, chiếc UAV dạng “cánh bay” vừa được tiết lộ còn được đặt tên là Sky Hawk- sẽ trang bị cho các tàu sân bay tương lai của Trung Quốc. Các hàng không mẫu hạm PLA trong tương lai được cho là sẽ trang bị máy phóng điện từ có khả năng phóng nhiều loại máy bay. Sky Hawk nhỏ hơn CH-7 nên thuận tiện hơn khi sử dụng trên tàu sân bay.
Dực Long II bề ngoài gần như sao chép hoàn toàn UCAV MQ-9 Reaper của Mỹ ở biến thể hiện đại hóa ER, còn có tên là Block 5. MQ-9 Reaper có cánh dài và các cánh con giúp tăng tầm bay. Dực Long II có chiều dài 11 m, chiều cao 4,1 m, sải cánh 20,5 m, tốc độ đến 340 km/h và độ cao bay đến 9.000 m, trọng lượng cất cánh tối đa 4,2 tấn, có thể mang 480 kg vũ khí lắp dưới cánh và bay trên không liên tục đến 20 giờ. Theo thông báo của Tập đoàn công nghiệp hàng không Trung Quốc (25/12/2018), chiếc máy bay thứ 100 trong series UAV Dực Long đã hoàn thành nghiệm thu tại thành phố Thành Đô trước khi bàn giao cho khách hàng nước ngoài. Với việc hoàn thành chiếc máy bay không người lái lưỡng dụng thứ 100 này, Trung Quốc gọi đây là kỷ lục mới trong xuất khẩu thiết bị UAV và dấu mốc mới trên con đường phát triển series máy bay không người lái Dực Long do Trung Quốc tự chủ nghiên cứu chế tạo. Được biết, Viện thiết kế máy bay Thành Đô thuộc Tập đoàn công nghiệp hàng không Trung Quốc bắt đầu nghiên cứu chế tạo các loại máy bay không người lái đa dụng từ năm 2005. Đến nay, Tập đoàn này đã phát triển được hai phiên bản máy bay loại này là Dực Long I và Dực Long II, đồng thời xuất khẩu sang nhiều nước Trung Á, Trung Đông và châu Phi.
CH-5 của Trung Quốc có thiết kế giống MQ-9 Reaper của Mỹ được cho là sẽ trở thành đối thủ trên thị trường xuất khẩu khi có giá thành chỉ bằng một nửa. UAV CH-5 của Trung Quốc được cho là có thể mang theo tới 16 tên lửa không đối đất với khả năng tấn công mạnh mẽ và có thể hoạt động liên tục trong thời gian gần 2 ngày. Ngoài ra, nếu cấu hình cho nhiệm vụ trinh sát, CH-5 có thể bay liên tục tới 120 giờ, phạm vi hoạt động tới 10.000 km. Sự bền bỉ này cho phép CH-5 bay tới mục tiêu cách 3.000 km và hoạt động liên tục hơn 20 giờ. Ngoài ra, nó có thể được vận hành bởi sinh viên đại học với kiến thức cơ bản về hàng không chỉ sau một hoặc 2 ngày đào tạo. Điều này là do sự đơn giản của giao diện người dùng, các hoạt động cất hạ cánh có thể được tự động hóa. UAV này cũng có thể sửa đổi để trở thành hệ thống cảnh báo sớm giá rẻ, hoặc trang bị các bộ cảm biến công nghệ cao như radar xuyên tường và đất do Trung Quốc sản xuất. Điều thú vị hơn nữa là kỹ thuật lập trình và kênh truyền dữ liệu của CH-5 cho phép các nhân viên điều khiển liên kết với UCAV khác như CH-3 và CH-4 để thực hiện các phi vụ chung của nhiều UCAV. Tuy nhiên, UAV CH-5 có điểm yếu lớn so với Reaper của Mỹ. MQ-9 có trần bay từ 12-15 km, trên tầm bắn của vũ khí phòng không tầm thấp. Trong khi đó, CH-5 có trần bay khoảng 9 km nên rất dễ bị tấn công. CH-5 là một phiên bản thuộc dòng UAV Rainbow do Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Trung Quốc (CASC) sản xuất. Theo trang web của CASC, công ty đã bán các mẫu UAV dòng Rainbow cho hơn 10 quốc gia trên thế giới với số lượng sản xuất hàng năm vượt quá 200 chiếc, đưa nó trở thành một trong những UAV quân sự phổ biến nhất thế giới.
UAV trực thăng Blowfish I trang bị bom. UAV này do công ty CATIC (China National Aero-Technology Import & Export Corporation) phát triển và có thể bay ở độ cao từ cực nhỏ đến trung bình, trong mọi thời tiết, được trang bị hệ thống điều khiển thế hệ mới. Trạm điều khiển mặt đất bao gồm 1 máy tính cá nhâncó khả năng lập trình các kịch bản bay khác nhau. Ngoài ra UAV có chế độ bay tự hoạt. Blowfish I có trọng lượng 9,5-12 kg, chạy bằng động cơ điện, có thể mang tải trọng đến 12 kg (3 quả bom nhỏ dưới thân), tốc độ 70-90 km/h, thời gian bay liên tục 45-60 phút, chịu được tốc độ gió đến 17 m/s khi cất và hạ cánh, độ cao bay tối đa 5.100 m, có thể sử dụng ở dải nhiệt độ từ -20 đến +55 độ C.
Máy bay trinh sát không người lái BZK-005 là máy bay không người lái trinh sát tầm xa của Không quân Trung Quốc, với chiều dài 10 mét, sải cánh 20 mét và thời lượng pin giúp hoạt động liên tục tới 40 giờ.
UAV “Thần Điêu” (Shendiao) được phát triển bởi Phòng thiết kế Thẩm Dương (Shen Fei Design) và được coi là máy bay không người lái chiến lược tầm cao lớn thứ hai của Trung Quốc. Nó là UAV được tạp chí quân sự Hoa Kỳ gọi là máy bay không người lái lớn nhất thế giới. Nó được trang bị radar hiệu suất cao và có thể thực hiện nhiệm vụ báo động sớm.
Máy bay không người lái tấn công GJ-11 xuất hiện lần đầu tiên trong cuộc diễu binh dịp 70 năm Quốc khánh Trung Quốc vào ngày 1 tháng 10 năm nay. Đây là kiểu máy bay không người lái có khả năng thực hiện các nhiệm vụ tấn công và dẫn đầu xu hướng máy bay không người lái trong tương lai.
Máy bay không người lái trinh sát và chiến đấu TB001 sử dụng hai động cơ piston tăng áp và được trang bị thiết bị hạ cánh có thể thò thụt. Theo dữ liệu về thông số, TB001 có trọng lượng cất cánh tối đa 2,8 tấn, tổng sải cánh 20 mét, chiều dài 10 mét, chiều cao 3,3 mét và tầm hoạt động tối đa 6.000 km, bay ở độ cao 8.000 mét. Nó có thể mang theo một tấn trọng tải và thời gian hoạt động liên tục 35 giờ.
Việc Trung Quốc trưng bay lô UAV trên diễn ra trong bối cảnh Hạ viện Mỹ (3/12) đạt số phiếu áp đảo 406/1 để thông qua dự luật Sự Can thiệp với người Duy Ngô Nhĩ và Phản ứng Nhân đạo Thống nhất Toàn cầu (Dự luật Duy Ngô Nhĩ) năm 2019, cho phép chính quyền Mỹ xác định và trừng phạt quan chức bị xem là chịu trách nhiệm liên quan trong việc giam hàng loạt thành viên nhóm dân tộc thiểu số ở khu tự trị Tân Cương. Dự luật sẽ tăng cường thắt chặt kiểm soát xuất khẩu công nghệ Mỹ cho Trung Quốc, bao gồm những thiết bị có thể được sử dụng để “đàn áp quyền riêng tư, tự do di chuyển và các quyền con người cơ bản khác”. Dự luật Duy Ngô Nhĩ là phiên bản sửa đổi đáng kể của dự luật Chính sách Nhân quyền Duy Ngô Nhĩ được Thượng viện thông qua hồi tháng 9, trong đó yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ bổ nhiệm “đặc phái viên” về Tân Cương và đề xuất chính quyền xem xét áp dụng các biện pháp trừng phạt. Dự luật được Hạ viện thông qua mang tính ràng buộc hơn, yêu cầu Tổng thống Mỹ trong vòng 4 tháng từ khi ban hành luật, đệ trình lên quốc hội danh sách quan chức Trung Quốc bị coi là chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa với các vi phạm nhân quyền ở Tân Cương. Những quan chức này phải chịu các biện pháp trừng phạt theo Đạo luật Magnitsky, bị tịch thu tài sản tại Mỹ và bị cấm nhập cảnh vào Mỹ. Dự luật cho thấy Bí thư Đảng ủy Tân Cương Trần Toàn Quốc sẽ là một trong những quan chức bị trừng phạt. Dự luật tiếp đến sẽ được chuyển tới Thượng viện và được thông qua với nội dung hiện tại hoặc nội dung các thượng nghị sĩ yêu cầu sửa đổi. Bản thảo cuối cùng được trình lên Tổng thống Donald Trump để ông xem xét có ký thành luật hay không.
Trước đó, Mỹ, Anh, Đức và hơn 10 quốc gia khác (29/10) lên án và kêu gọi chính phủ Trung Quốc “duy trì luật pháp quốc gia và các nghĩa vụ, cam kết quốc tế trong việc tôn trọng quyền con người, bao gồm tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng ở Tân Cương và trên khắp Trung Quốc”. Theo đó, tại cuộc họp ở Liên hợp quốc, một nhóm các nước do Mỹ dẫn đầu đã lên án Bắc Kinh đàn áp người Duy Ngô Nhĩ và những dân tộc Hồi giáo khác ở Tân Cương; kêu gọi Trung Quốc duy trì luật pháp quốc gia và các nghĩa vụ, cam kết quốc tế trong việc tôn trọng quyền con người, bao gồm tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng ở Tân Cương và trên khắp Trung Quốc; khẩn trương thực hiện các khuyến nghị của các chuyên gia Liên hợp quốc về tình hình Tân Cương, gồm cả việc kiềm chế giam giữ tùy tiện người Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng Hồi giáo khác.