Giới phân tích cho rằng sau khi lãnh đạo Thái Anh Văn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử mới đây, Đài Loan có thể tiếp tục bị Bắc Kinh gây sức ép, làm gia tăng sự không chắc chắn cho quan hệ Mỹ-Trung Quốc.
Trong cuộc bầu cử lãnh đạo và viện lập pháp ở Đài Loan ngày 11.1, nữ lãnh đạo Thái Anh Văn thuộc đảng Dân tiến đã giành được 8,2 triệu phiếu, chiếm hơn 57% tổng số phiếu, mức cao kỷ lục trong lịch sử bầu cử ở vùng lãnh thổ này. Sau khi giành chiến thắng, bà Thái kêu gọi nối lại đối thoại với Bắc Kinh, nhưng nhấn mạnh bà hy vọng Bắc Kinh hiểu rằng Đài Loan và người dân sẽ không khuất phục trước sự hăm dọa.
Phản ứng về kết quả bầu cử, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm nay 12.1 nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ không thay đổi lập trường về nguyên tắc “một Trung Quốc” và phản đối việc giành độc lập cho Đài Loan. Văn phòng Sự vụ Đài Loan của Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ thúc đẩy mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đối với Đài Loan, theo Reuters.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chúc mừng bà Thái thắng cử. Đáp lại, Trưởng cơ quan Ngoại giao Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp đã cảm ơn Ngoại trưởng Pompeo về việc công nhận “sức mạnh của quan hệ đối tác Đài Loan – Mỹ” và bày tỏ muốn làm việc gần gũi hơn với ông Pompeo. Hôm 10.1, ông Ngô cho rằng nếu bà Thái tái đắc cử, điều này sẽ mang lại cho bà quyền lực để tiếp tục hướng chính quyền Đài Loan làm việc chặt chẽ hơn với Mỹ và đối phó những mối đe dọa từ Bắc Kinh, theo tờ South China Morning Post (SCMP).
Vấn đề khó nhất của Bắc Kinh
Với việc bà Thái tái đắc cử, giới quan sát cho rằng Bắc Kinh có thể sẽ tiếp tục tìm cách gây sức ép lên Đài Loan trên trường quốc tế, trong khi Mỹ sẽ tiếp tục ủng hộ Đài Loan trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung còn hục hặc.
Chuyên gia về Đài Loan Jonathan Sullivan tại Đại học Nottingham (Anh) nhận định với SCMP rằng cả Trung Quốc lẫn Mỹ đều không muốn có xung đột vì Đài Loan, nhưng cũng có những điều không thể đoán trước được, như tính hay thay đổi của Tổng thống Donald Trump và nỗ lực tái tranh cử của ông, cũng như cách Washington và Bắc Kinh kiểm soát mối quan hệ song phương ngày càng xuống dốc.
Ông Sullivan cho rằng Bắc Kinh sẽ có thể kiểm soát sự mất kiên nhẫn của mình “miễn Mỹ không làm điều gì bất ngờ và có sự thay đổi lớn liên quan đến Đài Loan, và miễn quan hệ song phương Mỹ – Trung Quốc vẫn còn có thể cứu vãn”.