Mỹ ngừng xuất khẩu thiết bị quốc phòng, công nghệ nhạy cảm sang Hồng Kông (Trung Quốc) bởi thành phố này không còn quyền tự trị.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 29/6 (giờ địa phương) đã đăng tải trên Twitter tuyên bố rằng Mỹ sẽ chấm dứt xuất khẩu thiết bị quốc phòng và “công nghệ kép nhạy cảm do Bộ Thương mại Mỹ quản lý” sang Hồng Kông (Trung Quốc).
Ông Pompeo cho biết hành động này được thực hiện để “bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ”.
“Mỹ buộc phải thực hiện hành động này để bảo vệ an ninh quốc gia. Chúng tôi không còn có thể phân biệt được giữa việc xuất khẩu các mặt hàng có kiểm soát sang Hồng Kông hay Trung Quốc đại lục. Chúng tôi không thể mạo hiểm những mặt hàng này rơi vào tay quân đội Trung Quốc” – Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.
Lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 29/6 (theo giờ Mỹ), sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp sang Hồng Kông sản phẩm quân sự được sản xuất ở Mỹ do Vụ chính trị quân sự Bộ Ngoại giao Mỹ kiểm soát, cũng như các công nghệ có tính năng kép liên quan đến việc đảm bảo an ninh quốc gia do Bộ Thương mại Mỹ kiểm soát.
Theo ông Pompeo, các biện pháp bổ sung của chính quyền Trump đối với Hồng Kông sẽ “phản ánh thực tế trên hiện trạng ở Hồng Kông”.
Thông báo được đưa ra sau khi ông Pompeo cảnh báo Washington sẽ “tránh xa” các thỏa thuận mà Mỹ có với Hồng Kông. Ngoại trưởng Mỹ đã nhiều lần khẳng định Mỹ sẽ đối xử với Hồng Kông giống như cách họ đối xử với Trung Quốc đại lục. Đây là quan điểm đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump làm rõ.
Ngay sau khi Bắc Kinh bỏ phiếu tại Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC) về việc thông qua nghị quyết soạn thảo Luật an ninh mới cho Hồng Kông, ông Pompeo tuyên bố Hong Kong không còn quyền tự trị và sẽ không còn được hưởng các ưu tiên đặc biệt về thương mại, tài chính theo luật của Mỹ.
Hôm 26/6, Mỹ đã thông báo trừng phạt Trung Quốc vì luật an ninh Hồng Kông. Theo đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết Mỹ sẽ hạn chế thị thực với các quan chức Trung Quốc mà Washington cho là có liên quan tới việc phá hoại quyền tự trị của Hồng Kông.
Phản ứng trước động thái của Mỹ, Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ Phương Hồng cho biết, Trung Quốc phản đối các quyết định sai trái của Mỹ và nói thêm rằng, luật pháp của Trung Quốc chỉ nhắm vào một số ít hành vi gây nguy hiểm nghiêm trọng cho an ninh quốc gia.
Dự luật an ninh quốc gia mới nhằm ngăn chặn, chấm dứt và trừng phạt những hành động ở Hồng Kông đe dọa đến an ninh quốc gia, liên quan đến hoạt động mang tính phá hoại, đòi ly khai cũng như sự can thiệp của nước ngoài và chủ nghĩa khủng bố.
Dự luật cũng sẽ yêu cầu chính quyền Hồng Kông lập các cơ quan mới để bảo vệ chủ quyền và cho phép các cơ quan từ đại lục hoạt động tại đặc khu khi cần, gây quan ngại rằng các đặc vụ đại lục sẽ bắt người một cách tùy tiện.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ngày 28/5 khẳng định luật an ninh đối với Hồng Kông sẽ có lợi cho sự ổn định lâu dài và thịnh vượng của Đặc khu hành chính này.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Bắc Kinh, Thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết luật an ninh Hồng Kông được xây dựng để “duy trì vững chắc chính sách ‘một nước, hai chế độ’ cũng như sự ổn định lâu dài và thịnh vượng của Hồng Kông”.
Luật an ninh mới sẽ cấm các hành vi và hoạt động ly khai, lật đổ, khủng bố và can thiệp nước ngoài ở đặc khu. Luật cũng có thể cho phép các cơ quan an ninh và tình báo Trung Quốc thiết lập cơ sở trong thành phố.
Theo Tân Hoa Xã, ngày 4/6, Trưởng Đặc khu hành chính HHồng Kông, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga tuyên bố chính quyền đặc khu này sẽ hợp tác đầy đủ liên quan tới luật an ninh quốc gia về Hồng Kông, đồng thời hối thúc người dân Hồng Kông chủ động thể hiện quan điểm trong thời gian thực thi luật.
Bà Lâm nhấn mạnh, an ninh quốc gia là ưu tiên hàng đầu không chỉ của Trung Quốc, mà còn là của Đặc khu hành chính Hồng Kông và hơn 7 triệu dân của đặc khu.
Vương quốc Anh, nước cai trị Hồng Kông cho đến năm 1997, kêu gọi Trung Quốc tôn trọng quyền tự trị của vùng lãnh thổ này.
Hồng Kông được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997. Theo tuyên bố chung của Trung Quốc và Vương Quốc Anh, thành phố được hứa trao quyền tự trị rộng rãi trong vòng 50 năm. Nhờ quy chế này nên Hồng Kông có được quan hệ đặc biệt với Mỹ.