Thời gian qua đã có rất nhiều cơ quan truyền thông báo chí thông tin về việc chỉ đạo, sửa đổi nội dung của Luật Đầu tư sớm được Quốc hội thông qua. Đây là thông tin mà rất nhiều doanh nghiệp bất động sản mong chờ hy vọng sẽ tháo gỡ những khó khăn ách tắc trong quá trình thực hiện đầu tư dự án nhà ở thương mại.
Ảnh minh họa
Hiện nay, có rất nhiều dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại bị ách tắc, trên thực tế là không thể triển khai, đa số tập trung ở những thành phố lớn như Hà Nội và T.P Hồ Chí Minh. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do quy định chồng chéo của pháp luật Việt Nam.
Cụ thể tại điểm c khoản 1 điều 75 Luật Đầu tư năm 2000 hiện nay quy định doanh nghiệp được chấp thuận chủ trương đầu tư khi có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan chức năng cho phép chuyển đổi mục đích sử dựng đất sang đất ở. Điều đó đã phần nào tháo gỡ được vướng mắc của Luật nhà ở năm 2014 nhưng giới chuyên gia lo ngại rằng điều này sẽ tạo ra lỗ hổng pháp lý bởi các dự án nếu không phải là đất ở hoặc không có một phần diện tích đất ở thì không được chấp thuận là chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại. Trong khi phần lớn quỹ đất phát triển nhà ở tại Việt Nam hầu hết là đất nông nghiệp, phi nông nghiệp, đất sản xuất kinh doanh… nên quy định này làm cho các dự án nhà ở thương mại không được công nhận dẫn đến việc giảm nguồn cung, vô tình đẩy giá nhà lên cao vượt xa mức thu nhập của người dân.
Chưa kể, theo quy định nếu là loại đất khác thì phải chuyển quyền sử dụng sang đất ở mới được cấp quyết định giao đất. Nhưng trong thực tế, quy định của Luật Đất đai doanh nghiệp phải có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư thì mới có cơ sở pháp lý để tiến hành làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở. Vậy là doanh nghiệp cứ loay hoay đi tìm lời giải cho bài toán con gà có trước hay quả trứng có trước.
Liên quan đến vấn đề này tại hội nghị trực tuyến Thủ tướng Chính phủ đã gặp gỡ các doanh nghiệp và các địa phương về việc tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn ra ngày 26/9. Tại hội nghị ông Lê Hoàng Châu- Chủ tịch HoREA chia sẻ: Như những lĩnh vực khác, 2 năm qua doanh nghiệp bất động sản cũng gặp nhiều khó khăn. Bất động sản không xin chính phủ hỗ trợ tiền mà chỉ xin nhà nước tháo gỡ những vướng mắc về quy định, cơ chế, chính sách, pháp luật.
Bởi lĩnh vực bất động sản liên quan đến 35 ngành nghề khác nhau điều này sẽ góp phần phục hồi nền kinh tế đất nước trong điều kiện bình thường mới sống chung, an toàn với Covid-19.
Gần đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có công văn 6278 ngày 17/9/2021 đề xuất sửa đổi điểm c khoản 1 điều 75 Luật Đầu tư, theo hướng doanh nghiệp được phê duyệt Quyết định giao đất (hoặc Quyết định chấp thuận chủ trương đầu) dự án xây dựng nhà ở thương mại khi Có quyền sử dụng đất ở hoặc các loại đất khác phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai.
Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Xây dựng cũng đã có công văn đồng ý với việc cần sửa đổi điểm c khoản 1 điều 75 Luật Đầu tư. Nếu được thông qua có thể sẽ gỡ được nút thắt lớn cho các dự án nhà ở thương mại khi các doanh nghiệp chỉ cần sở hữu quỹ đất “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”, chứ không cần phải có nguồn gốc đất ở hoặc một phần đất ở sẽ được công nhận chủ đầu tư.
Thạc Sỹ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng – Phó Giám Đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư Thành Phố Hà Nội nhận xét, việc sửa đổi này là hoàn toàn hợp lý, góp phần tháo gỡ ngay những khó khăn cho các nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại đã bỏ ra nguồn vốn rất lớn để tạo lập quỹ đất mà không thể triển khai thực hiện được dự án; vừa góp phần đảm bảo được tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, trước hết giữa Luật Nhà ở năm 2014 với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đầu tư năm 2020, Luật Xây dựng sửa đổi 2020 và không làm phát sinh việc phải sửa đổi, bổ sung các điều luật khác.
Ngoài ra, quy định sửa đổi này sẽ góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản, tạo nguồn cung dồi dào các dự án nhà ở thương mại, khơi lại nguồn lực cho đầu tư phát triển kinh tế – xã hội, tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư, tăng nguồn cung nhà ở thương mại cho người dân, góp phần giảm giá nhà, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế trong nước và thế giới bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19.
Từ đó cho thấy việc sửa đổi bổ xung tại điểm c khoản 1 Điều 75 Luật đầu tư năm 2020 là rất cần thiết và cấp bách. Nếu được thông qua, đây là một sửa đổi quan trọng, có thể tháo gỡ nút thắt lớn cho dự án nhà ở thương mại khi các doanh nghiệp chỉ cần sở hữu quỹ đất “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” sẽ được công nhận chủ đầu tư, chứ không cần phải có nguồn gốc đất ở hoặc một phần đất ở.