Theo ước tính của Mỹ, Nga đã dồn hơn 100.000 quân tới gần biên giới Ukraine khiến tình báo phương Tây và Ukraine lo ngại rằng một cuộc tấn công có thể sắp xảy ra.
Khi các nỗ lực ngoại giao con thoi rầm rộ được thực hiện để ngăn chặn chiến tranh, các nhà phân tích đang cảnh báo rằng quân đội Nga gây ra mối đe dọa ngay lập tức đối với Ukraine.
Nhưng nếu một cuộc tấn công xảy ra, không rõ nó sẽ bắt đầu từ đâu? Đại quân Nga được cho là đã bao vây Ukraine từ 3 phía – ở Crimea ở phía nam, phía Nga ở biên giới hai nước và ở phía bắc là Belarus.
Dưới đây là ba mặt trận mà Ukraine và phương Tây đang theo dõi, và các chuyển động gần đây của Nga được phát hiện trên mỗi mặt trận.
Từ miền Đông Ukraine
Hầu hết mọi sự chú ý đều tập trung vào các khu vực ly khai Donetsk và Luhansk, nơi phân tuyến giữa các lực lượng Ukraine và phe ly khai do Nga ủng hộ được hình thành kể từ cuộc xung đột năm 2014.
Các dự đoán về mũi tiến công này đều dựa trên những động thái của Nga khi mà Moscow có thể triển khai nhanh chóng và dễ dàng lực lượng tăng cường quy mô lớn từ bàn đạp này để phát động tấn công.
Các hình ảnh vệ tinh do CNN thu thập được cho thấy một căn cứ lớn tại Yelnya, vốn là đại bản doanh của nhiều xe tăng, pháo và các phương tiện thiết giáp thì nay đã gần như vợi đi, mà nguyên nhân có thể là do các vũ khí này đã được di chuyển tới gần chiến tuyến hơn trong những ngày gần đây.
Một lượng lớn vũ khí đã được chuyển tới căn cứ này từ cuối năm 2021, trước khi biến mất – bao gồm khoảng 700 xe tăng, xe chiến đấu bộ binh và các xe phóng tên lửa đạn đạo.
Các video được công bố trên mạng xã hội cho thấy một số vũ khí đang được vận chuyển trên tàu hỏa hoặc trên đường bộ đi sâu hơn về phía Nam khu vực Bryansk, tức là gần Ukraine hơn.
Các xe thiết giáp và phương tiện cơ giới được xác nhận là cùng từ những đơn vị mà trước đó hội quân ở Yelnya.
Stephen Wood, Giám đốc cao cấp của Công ty ảnh vệ tinh Maxar nói với CNN rằng: “Tôi nhận thấy rằng một lượng đáng kế xe cơ giới [tăng, pháo tự hành và các phương tiện hỗ trợ khác] đã xuất phát từ khu vực phía Bắc của bãi xe; ngoài ra các xe thiết giáp cũng xuất phát từ trung tâm bãi xe”.
Trong khi đó, các hoạt động chuyển quân của Nga dồn dập ở các khu vực Kursk và Belgorod, có biên giới với Đông Bắc Ukraine cũng đang làm tăng thêm mối lo ngại.
“Chúng tôi ghi nhận có sự xuất hiện quy mô lớn về binh sĩ và vũ khí trang bị ở Kursk”, Konrad Muzyka, một chuyên gia giám sát các động thái quân sự thuộc hãng tư vấn Rochan Consulting, đã cảnh báo trên Twitter.
Phillip Karber thuộc quỹ Potomac Foundation ở Washington, người cũng nghiên cứu chi tiết các động thái của binh sĩ Nga đã nói với CNN rằng:
“Mũi tấn công mạnh nhất của Quân đội Nga – Quân đoàn xe tăng cận vệ số 1, thường đồn trú ở Moscow, đã di chuyển về phía Nam 400km (250km) và đang hội quân ở một khu vực lý tưởng để tạo thành cú đấm thép cực mạnh và cực nhanh trên trục tiến công Khursk-Kyiv, một khi chiến sự nổ ra”
Các mối lo ngại cũng ngày càng lớn trước sự tăng cường lực lượng Quân đội Nga tới Belarus, một quốc gia đồng minh thân cận với Moscow, có thể “biến thành một hướng tiến công khác vào Ukraine”.
Nga và Belarus đã bắt đầu cuộc tập trận chung kể từ hôm thứ Năm vừa rồi, với quy mô và thời gian khiến phương Tây hết sức lo ngại.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói: “Moscow đã triển khai lực lượng tới Belarus với
quy mô được cho là lớn nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh, tổng cộng khoảng 30.000 binh sĩ, bao gồm các các đơn vị đặc nhiệm Spetsnaz, tiêm kích Su-35, tên lửa đạn đạo chiến dịch – chiến thuật Iskander và tên lửa phòng không S-400″.
Đây cũng là một cuộc tập trận quy mô lớn nhất của các lực lượng vũ trang Belarus kể từ trước tới nay, theo Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS).
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố mục đích của cuộc tập trận chung mang tên “Quyết tâm Đồng minh 2022” này bao gồm cả khoa mục bẻ gãy các hành động gây hấn từ bên ngoài.
Có một số lo ngại rằng Nga có thể bao vây, tấn công Ukraine từ phía Bắc. Một nhà ngoại giao châu Âu trước đó đã nói với CNN rằng đại quân Nga hội quân ở Belarus là “rất, rất đáng lo ngại”, và rằng từ đây Moscow có thể phát động một mũi đột kích nhanh vào thẳng thủ đô Kiev.
Các cuộc tập trận chung cũng tạo ra một tấm màn che đậy cho một mũi tiến công thông qua Belarus để tiến vào miền Bắc Ukraine, CSIS cảnh báo.
Và các bức ảnh vệ tinh được công bố bởi Maxar cho thấy rằng Quân đội Nga đã triển khai quân ở một số vị trí tại Belarus.
Các lực lượng đã được triển khai này dường như có liên quan tới những khoa mục tập trận chung, nhưng những bức ảnh khác cho thấy các căn cứ đang được thiết lập gần biên giới với Ukraine, cách khu vực tập trận đang diễn ra hàng trăm dặm.
Tuy nhiên, nếu Nga tập trung vào biên giới Belarus như là một bàn đạp để tiến vào Ukraine thì đây là đường tiến quân sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Các binh sĩ Nga sẽ phải đối mặt với một trong những vùng đất trũng và ngầm nước lớn nhất ở châu Âu, nằm trải dài giữa biên giới Belarus và Ukraine một khu vực nhiều đầm nước và địa hình rừng rậm rộng tới 104.000 dặm vuông, rất bất lợi với lực lượng cơ giới.
Từ Crimea
Bán đảo đã sáp nhập vào Nga từ năm 2014 này có thể cung cấp một bàn đạp tấn công cho bất cứ chiến dịch nào, tuy nhiên chưa rõ rằng liệu Moscow có thể sẽ quyết tâm phát động tấn công vào Ukraine từ hướng này hay không.
Một lượng lớn binh sĩ và vũ khí trang bị đã được ghi nhận bởi Maxar, khi vệ tinh của họ chụp được hơn 550 lều bạt dã chiến và hàng trăm phương tiện chiến đấu đã triển khai tới phía Bắc Simferopol, thủ phủ của Crimea.
Tiếp đó, một lực lượng mới lần đầu tiên được phát hiện hôm thứ Năm tại gần thị trấn Slavne trên khu vực bờ biển Tây Bắc Crimea, bao gồm nhiều xe thiết giáp.
Những hoạt động triển khai quân mới được phát hiện cùng ngày với việc một số tàu chiến Nga có mặt ở Sevastopol, cảng chính của Crimea. Bộ Quốc phòng Nga đã công bố bức ảnh cho thấy có tới 6 tàu đổ bộ cỡ lớn đã đứng chân ở cảng này.
Hải quân Ukraine đáp trả rằng “Nga tiếp tục quân sự hóa khu vực Biển Đen, điều thêm tàu đổ bỏ để gây sức ép với Ukraine và thế giới”. Các lực lượng hải quân Ukraine “đã sẵn sàng cho bất cứ kịch bản nào và hành động gây hấn nào, nhằm bảo vệ đất nước từ hướng biển”.
Bất cứ động thái nào tấn công phía Nam Ukraine có thể được hỗ trợ bởi các binh sĩ tại vùng Transnistria.
Các nhà phân tích của CSIS nói rằng các binh sĩ Nga có thể chiếm lĩnh Odessa, một thành phố cảng chủ chốt của Ukrainian nằm ở Tây Bắc Crimea, bằng việc “triển kai các tàu đổ bổ thẳng vào càng Odessa và nhanh chóng đột kích trực tiếp vào thành phố này”.
Lựa chọn này có thể “sẽ đạt hiệu quả cao nhưng đồng thời cũng rất rủi ro”. Bởi Odessa là một thành phố đông dân, dễ phòng thủ và cuộc chiến đô thị sẽ khiến Nga rất vất vả trong khi các lực lượng Nga buộc phải vô hiệu hóa được các đơn vị phòng không Ukraine và phối hợp với các binh sĩ ở hướng Đông đất nước này.
T.P