Tại sự kiện kỷ niệm 50 năm “Thông cáo chung Thượng Hải” – thỏa thuận đánh dấu bình thường hóa quan hệ Mỹ-Trung Quốc tổ chức hôm 28/2, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho rằng quan hệ Trung-Mỹ căng thẳng hiện nay một phần là do bản thông cáo này chưa được tuân thủ hiệu quả.
Lễ kỷ niệm được tổ chức ở Thượng Hải, nơi bản thông cáo đặt tiền đề cho việc bình thường hóa quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ được ký kết. Phát biểu qua hình thức trực tuyến, ông Vương Nghị đề cao tinh thần của “Thông cáo chung Thượng Hải” và “hàng loạt tiến triển lớn đã đạt được trong quan hệ Trung-Mỹ”.
Ông Vương cho rằng, quan hệ Trung – Mỹ hiện đang phải đối mặt với những “thách thức gay gắt hiếm thấy kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao”, làm dấy lên “lo ngại nghiêm trọng trong cộng đồng quốc tế về việc thế giới rơi vào tình trạng chia rẽ.” Theo ông, một lý do quan trọng của tình trạng này là “nguyên tắc và tinh thần của Thông cáo chung Thượng Hải đã không được tuân thủ một cách hiệu quả.”
Ngoại trưởng Vương hối thúc Mỹ nối lại chính sách “lý tính và thiết thực” đối với Trung Quốc, trong đó vấn đề Đài Loan hay “giữ vững nguyên tắc một nước Trung Quốc” được đặt lên hàng đầu. Đây là nguyên tắc được xác lập trong chuyến thăm của cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon năm 1972, nhằm “củng cố nền tảng chính trị” của quan hệ song phương. Ông nhắc lại lời kêu gọi Mỹ ngừng ủng hộ “Đài Loan độc lập”, “dùng Đài Loan kiểm soát Trung Quốc”, duy trì hòa bình ổn định trên eo biển Đài Loan.
Nhà ngoại giao Trung Quốc cũng kêu gọi hai bên tôn trọng lẫn nhau, nhằm nắm bắt phương hướng đúng đắn của quan hệ Trung-Mỹ; hợp tác cùng thắng, nhằm thúc đẩy sự phát triển thịnh vượng của mỗi quốc gia. Vương Nghị nhấn mạnh, Trung Quốc “giữ thái độ cởi mở” trong việc Mỹ tham gia Sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI) cũng như Sáng kiến Phát triển Toàn cầu – một lời kêu gọi của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra vào tháng 9/2021 dành cho tất cả các nước để hướng tới sự phát triển bền vững. Ông Vương cũng cho biết, Bắc Kinh sẵn sàng xem xét phối hợp với sáng kiến “Xây dựng lại một thế giới tốt đẹp hơn”, gọi tắt là B3W, để cung cấp cho thế giới nhiều hàng hóa công chất lượng cao hơn”.
Được biết, B3W là một sáng kiến về đầu tư cơ sở hạ tầng toàn cầu được nhóm 7 nền kinh tế hàng đầu thế giới (G7) đề xuất hồi cuối tháng 6/2021, nhằm tạo ra phương án thay thế Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc