Việt Nam đang đứng trước cơ hội trở thành ‘công xưởng thế giới’ thay thế Trung Quốc. Chuyên gia bình luận Xuyên Nhân đã có bài phân tích về vấn đề này trên trang The Epoch Times, DKN News xin gửi đến quý độc giả toàn bộ nội dung bài viết.
Ngày 30/4, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính. Ngày 1/5, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã cùng tham dự Hội thảo hợp tác Việt Nam-Nhật Bản trong đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng.
Ông Fumio Kishida cho biết, Nhật Bản có tổng cộng 92 dự án đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong ASEAN, và Việt Nam đứng vị trí đầu tiên với 39 dự án. Ông Kishida nói rõ rằng “không gian hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam là không giới hạn”. Theo một số ý kiến bên ngoài, vì chính sách ngoại giao sói chiến hung hãn của ĐCSTQ và chính sách nghiêng về cánh tả của ĐCSTQ trong 10 năm qua, xã hội phương Tây do Hoa Kỳ và Nhật Bản đại diện đang dần rời xa ĐCSTQ. Họ đang chuyển chuỗi cung ứng ban đầu sang Việt Nam một cách có trật tự, và địa vị “công xưởng thế giới” của ĐCSTQ đang được thay thế bằng Việt Nam.
Trên thực tế, đúng như thế giới bên ngoài mô tả, địa vị “công xưởng thế giới” của ĐCSTQ đang bị Việt Nam thay thế. Theo trang thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam, ngày 1/5, tại Hội thảo hợp tác Việt Nam-Nhật Bản trong đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ Việt Nam đã lãnh đạo và chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nghiên cứu nắm bắt, nâng cao năng lực tiếp cận và chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để cung cấp các dịch vụ nhằm phát triển nhanh và bền vững.
Ông Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh, các doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu ngày càng cấp thiết về đổi mới công nghệ và chuyển đổi kỹ thuật số, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, sẵn sàng đón nhận làn sóng đầu tư mới trong bối cảnh các tập đoàn đa quốc gia đang nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Nói cách khác, Việt Nam không còn là một Việt Nam chỉ sản xuất hàng dệt may và các sản phẩm công nghiệp nhẹ trong cộng đồng dân cư Trung Quốc nữa mà đang thực hiện toàn diện cuộc “cách mạng công nghiệp lần thứ tư” và chuẩn bị trở thành một mắt xích quan trọng trong cung ứng sản xuất tiên tiến ở xã hội phương Tây, với mục tiêu thay thế vị trí của ĐCSTQ trong chuỗi cung ứng quốc tế.
Thông tin quan trọng nêu trên cũng được Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tiết lộ, ông Fumio Kishida cho rằng Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Thứ nhất, ngành công nghiệp phụ trợ của Việt Nam là chìa khóa cho sự hợp tác kinh doanh hiệu quả của các công ty Nhật Bản tại Việt Nam. Do đó, hai bên cần hợp tác để nâng cao năng lực và công nghệ của các ngành công nghiệp phụ trợ. Thứ hai, Nhật Bản và Việt Nam kỳ vọng sẽ giải quyết các vấn đề kinh tế hiện có thông qua chuyển đổi kỹ thuật số, số hóa các thủ tục kinh doanh và thủ tục điện tử. Thứ ba, đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua sự vươn lên nhanh chóng của Việt Nam. Ông Fumio Kishida cho biết: “Không gian hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản là không giới hạn”. Có thể thấy, địa vị “công xưởng thế giới” của ĐCSTQ đang bị các nước dân chủ như Nhật Bản bỏ rơi.
Theo trang thông tin điện tử của Chính phủ Việt Nam, trong 4 tháng đầu năm 2022, vốn đầu tư nước ngoài (bao gồm cả đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp) vào Việt Nam đạt gần 11 tỷ USD. Trong 4 tháng năm 2022, hiệu suất sử dụng vốn nước ngoài thực tế của Việt Nam đã đạt khoảng 5,92 tỷ USD, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 44 tỉnh, thành phố của Việt Nam trong 4 tháng qua. Trong đó, đứng thứ nhất là tỉnh Bình Dương với việc thu hút gần 2,35 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, chiếm 21,7% tổng vốn đầu tư nước ngoài, tăng gần 4 lần so với cùng kỳ. Tỉnh Bắc Ninh đứng thứ hai khi thu hút vốn đầu tư nước ngoài 1,57 tỷ USD và Thành phố Hồ Chí Minh thu hút đầu tư nước ngoài 1,28 tỷ USD, đứng thứ ba.
Xét theo lĩnh vực đầu tư, ngành sản xuất thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài nhất, đạt 6,2 tỷ USD, chiếm 57,2% tổng số hợp đồng đầu tư nước ngoài, ngành bất động sản thu hút 2,8 tỷ USD, đứng thứ hai, tiếp theo là ngành bán lẻ và công nghệ. Trong 4 tháng đầu năm 2022, có 72 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, trong đó Singapore đứng đầu với 3,1 tỷ USD, các công ty Hàn Quốc đứng thứ hai với 1,82 tỷ USD và Đan Mạch đứng thứ ba với vốn đầu tư 1,32 tỷ USD. Theo số liệu chính thức, Nhật Bản không phải là quốc gia duy nhất đầu tư vào Việt Nam mà có tới 72 quốc gia trên thế giới!
Tương tự, tỷ phú Lý Gia Thành (Li Ka-shing) cũng sang Việt Nam đầu tư. Đầu tháng 4, báo chí Việt Nam đưa tin Tập đoàn CK Asset Holdings Limited Group của tỷ phú Lý Gia Thành vừa thông qua Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để đầu tư vào Việt Nam. Theo tờ ‘Sài Gòn Times’ của Việt Nam, thông qua Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Tập đoàn CK Asset Holdings Limited đã có buổi làm việc tại TP.HCM. Chủ tịch UBND TP. HCM, ông Phan Văn Mãi và lãnh đạo các sở, ban, ngành đã có cuộc gặp với ông Triệu Quốc Hùng (Chao Guoxiong), Giám đốc Điều hành CK Asset Holdings Limited, bà Trương Huệ Vân, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát của Việt Nam và ông Lý Hạo (Li Hao), Phó Lãnh đạo Trụ sở Đặc trách Kinh doanh Vùng Đông Á của Tập đoàn ORIX Nhật Bản.
Theo các nguồn tin, Tập đoàn CK Asset Holdings Limited đã định vị Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm chiến lược về tài chính và công nghệ, đồng thời hứa hẹn giới thiệu các dự án bất động sản cao cấp, bao gồm tất cả các lĩnh vực kinh doanh từ nhà ở, văn phòng đến trung tâm thương mại. Ông Lý Gia Thành, người được biết đến với sự khôn ngoan, bất ngờ xuất hiện trên thị trường bất động sản Việt Nam có thể báo trước tốc độ phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam trong 30 năm tới, và thời kỳ phát triển thần tốc của ĐCSTQ nhờ dựa vào “công xưởng thế giới” đã kết thúc.
Trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của Việt Nam, ngày 27/4, các phương tiện truyền thông chính thức của ĐCSTQ đã đăng tải bài viết với tiêu đề “Xuất khẩu tháng 3 của Việt Nam đã vượt qua Thâm Quyến? Chuyên gia: Không cần phải hoảng sợ”, kêu gọi tất cả các ngành ở Trung Quốc không hoảng sợ và tự huyễn hoặc mình. Theo số liệu do Tổng cục Hải quan Việt Nam công bố, xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 3 đạt 34,71 tỷ USD, tương đương khoảng 227,2 tỷ NDT, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm ngoái; trong khi số liệu từ Hải quan Thâm Quyến cho thấy lượng xuất khẩu của Thâm Quyến vào tháng 3 là khoảng 120 tỷ NDT, giảm 14% so với cùng kỳ năm ngoái.
Có thể thấy, Thâm Quyến đã bị Việt Nam vượt mặt. Điều đáng chú ý là trong quý đầu tiên của năm 2022, xuất khẩu điện thoại di động và linh kiện của Việt Nam đã đạt gần 15 tỷ USD. Tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của xuất khẩu hàng điện tử của Việt Nam đã gây ra một số lo lắng và cảm giác khủng hoảng trong các ngành liên quan ở Trung Quốc. Không chỉ vậy, Việt Nam hiện có nhiều đơn hàng hơn khả năng, trong khi đơn hàng của Trung Quốc đang giảm mạnh. Có lẽ đây là lý do chính khiến các “chuyên gia” của ĐCSTQ bảo mọi người “đừng hoảng sợ”.
Trong khi ĐCSTQ bảo người dân Trung Quốc “đừng hoảng sợ”, bản thân họ cũng đã hoảng sợ rất nhiều. Vào ngày 1/5, theo báo cáo từ Thông tấn xã Trung ương, ĐCSTQ đang cứu nền kinh tế, từ ngày 26 đến 29 tháng 4, 4 cuộc họp cấp cao trong 4 ngày đề ra đường lối và chính sách kinh tế, và 4 cuộc họp cho thấy nền kinh tế ĐCSTQ đang chịu áp lực rất lớn.
Thế giới bên ngoài cho rằng, các yếu tố gây ra áp lực kinh tế của ĐCSTQ là: sự chuyển dịch chính sách sang cánh tả của ĐCSTQ trong 10 năm qua đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài không yên tâm, việc ĐCSTQ đẩy mạnh luật an ninh quốc gia ở Hồng Kông đã làm dấy lên lo ngại của giới tư bản quốc tế về tương lai của Trung Quốc, chính sách ngoại giao cường quốc kiểu “sói chiến” của ĐCSTQ là không thể chấp nhận được đối với Châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Sự giám sát mạnh mẽ của ĐCSTQ đối với nhiều ngành kể từ năm ngoái, chiến tranh Nga-Ukraine, việc Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất và chính sách Zero Covid cứng rắn của ĐCSTQ đã ảnh hưởng đến niềm tin thị trường của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Niềm tin thị trường có được khôi phục hay không, điều cốt yếu phụ thuộc vào việc liệu ĐCSTQ có kịp thời đưa ra các chính sách thị trường “khai sáng” hay không, nhưng do tác động tiêu cực từ mối quan hệ hợp tác không giới hạn của ĐCSTQ với Nga, may mắn là ĐCSTQ không bị phương Tây trừng phạt hoàn toàn. Do đó, sự không chắc chắn lớn nhất trong nền kinh tế của ĐCSTQ đến từ bên trong ĐCSTQ và từ chính sách của ĐCSTQ trong việc tăng tốc chuyển hướng sang tả khuynh.
Để tăng nhanh hơn, Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu ngoại thương đến năm 2030, trong đó đề xuất tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm từ 6% đến 7% cho xuất khẩu ngoại thương của Việt Nam từ năm 2021 đến năm 2030. Cụ thể, xuất khẩu ngoại thương của Việt Nam tăng trưởng bình quân hàng năm 8-9% giai đoạn 2021-2025 và 5-6% giai đoạn 2026-2030, nhập khẩu hàng hóa tăng trưởng bình quân 5-6% giai đoạn 2021-2030. Về cơ cấu mặt hàng xuất khẩu, đến năm 2025, tỷ trọng xuất khẩu của nhóm sản phẩm chế tạo chiếm 88% trong tổng lượng hàng hóa xuất khẩu, đến năm 2030 chiếm 90%. Trong đó, tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm công nghệ lần lượt là 65% và 70% vào năm 2025 và 2030.
Về thị trường xuất khẩu, đến năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Châu Âu chiếm 16-17% tổng kim ngạch xuất khẩu, đến năm 2030 chiếm 18-19%; đến năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam sang Châu Mỹ sẽ chiếm 32-33% tổng kim ngạch xuất khẩu, năm 2030 chiếm 33-34%. Đến năm 2025, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang châu Á chiếm 49-50% tổng kim ngạch xuất khẩu, đến năm 2030 chiếm 46-47%. Những dữ liệu hoạch định chiến lược chi tiết này giống như một thời gian biểu cho việc thay thế “công xưởng thế giới” của ĐCSTQ, sự trỗi dậy của Việt Nam đã làm phai nhạt địa vị “công xưởng thế giới” mà ĐCSTQ tự hào.
T.P