Thay vì ngăn chặn các hành vi sai trái trong quản lý tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, nhiều quan chức tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương, các sở, ngành lại hợp thức hóa, tiếp tay cho sai phạm.
Ngày 6.5, Viện KSND tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố 28 bị can trong vụ án sai phạm về quản lý đất đai xảy ra tại Tổng công ty sản xuất – xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng công ty Bình Dương) và một số đơn vị liên quan.
Trong vụ án này, bị can Trần Văn Nam, cựu Bí thư tỉnh Bình Dương; Phạm Văn Cành, cựu Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy; Trần Thanh Liêm, cựu Chủ tịch UBND tỉnh; và 19 bị can khác bị truy tố về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
6 bị can khác bị đề nghị truy tố về tội tham ô tài sản, gồm: Nguyễn Văn Minh, cựu Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tổng công ty Bình Dương; Trần Nguyên Vũ, cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Bình Dương; Huỳnh Thanh Hải, cựu Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV đầu tư và quản lý dự án Bình Dương; Nguyễn Thục Anh, cựu Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Phát Triển (con gái bị can Nguyễn Văn Minh).
Theo cáo trạng, Tổng công ty Bình Dương là doanh nghiệp (DN) 100% vốn nhà nước do Tỉnh ủy Bình Dương làm chủ sở hữu. Toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của DN này phải tuân thủ các quy định pháp luật cũng như bảo toàn vốn, tài sản nhà nước tại đây. Tuy nhiên, trong thời gian dài, việc quản lý hoạt động kinh doanh tại DN này bị buông lỏng, để xảy ra nhiều sai phạm dẫn đến “tài sản nhà nước thất thoát đặc biệt lớn” với số tiền hơn 6.600 tỉ đồng.
Các khoản thất thoát này chủ yếu tập trung vào việc áp dụng đơn giá thu tiền sử dụng đất tại các khu “đất vàng” 43 ha và 145 ha; việc quản lý vốn và tài sản nhà nước trong quá trình Tổng công ty Bình Dương chuyển nhượng khu đất vàng 43 ha cho tư nhân; việc không xác định giá trị tài sản khi cổ phần hóa (CPH) DN.
2 cha con tham ô hàng trăm tỉ đồng
Trong vụ án này, các cơ quan tố tụng xác định bị can Nguyễn Văn Minh có vai trò chủ mưu, chỉ đạo các bị can khác trong vụ án thực hiện nhiều hành vi phạm tội. Bị can này giữ các chức vụ: Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc Tổng công ty Bình Dương từ năm 2010 – 2017, đồng thời tham gia lãnh đạo nhiều DN khác liên doanh liên kết với Tổng công ty Bình Dương.
Bị can Minh lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thao túng hoạt động của HĐTV Tổng công ty Bình Dương theo mục đích cá nhân, với động cơ vụ lợi. Trong đó, bị can Minh chỉ đạo chuyển nhượng trái pháp luật khu đất 43 ha và 30% vốn góp của Tổng công ty Bình Dương tại Công ty Tân Phú sang công ty tư nhân do Nguyễn Đại Dương (con rể ông Minh) nắm quyền điều hành, gây thất thoát 984 tỉ đồng của nhà nước.
Tại khu đất 145 ha, bị can Minh chỉ đạo các đồng phạm dưới quyền hợp thức các thủ tục pháp lý để góp vốn bằng quyền sử dụng đất vào Công ty Tân Thành mà không báo cáo và không được Tỉnh ủy Bình Dương phê duyệt. Trong quá trình CPH Tổng công ty Bình Dương, với động cơ cá nhân, bị can này chỉ đạo các đồng phạm cố ý loại trừ khu đất 145 ha không tính vào giá trị DN khi CPH gây thất thoát cho nhà nước 4.030 tỉ đồng.
Cáo trạng xác định, hành vi “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” của bị can Minh trực tiếp gây thất thoát cho nhà nước 5.015 tỉ đồng.
Ngoài ra, với mục đích tạo nguồn tiền để hoàn ứng khoản tiền lớn do đã sử dụng trước đó trái nguyên tắc tài chính và tạo điều kiện để Công ty Hưng Vượng và Công ty Phát Triển là 2 công ty “sân sau” có quyền lợi của cá nhân và người thân trong gia đình, bị can Minh đã ban hành chủ trương, quyết định và chỉ đạo các bị can khác, trong đó có Nguyễn Thục Anh (con gái Minh) chiếm đoạt hơn 815 tỉ đồng của Tổng công ty Bình Dương, có dấu hiệu của tội “tham ô tài sản”. Trong đó, bị can Minh chiếm hưởng hơn 163 tỉ đồng, Nguyễn Thục Anh chiếm hưởng hơn 200 tỉ đồng.
Theo cáo trạng, Viện KSND Tối cao đã ủy quyền cho Viện KSND TP.Hà Nội giữ quyền công tố xét xử vụ án này tại TAND TP.Hà Nội.
Do lãnh đạo tỉnh thời điểm đó tiếp tay
Theo cáo trạng, hành vi sai phạm của bị can Minh có sự “tiếp tay” của nhiều lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương, cũng như các sở, ngành. Trong đó, bị can Trần Văn Nam, Phó chủ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương (giai đoạn từ tháng 7.2010 – 12.2015) và Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương (nhiệm kỳ 2015 – 2020) với sự tham mưu của cấp dưới đã ký ban hành các quyết định áp dụng đơn giá đất để thu tiền sử dụng đất tại 2 khu đất trái pháp luật khiến nhà nước bị thất thoát 761 tỉ đồng.
Mặt khác, trong sự việc bị can Minh và đồng phạm chuyển nhượng 43 ha đất và 30% vốn góp tại đối tác liên kết cho tư nhân là trái quy định, gây thất thoát tài sản nhà nước, bị can Trần Văn Nam và nhiều quan chức khác tỉnh Bình Dương biết có sai phạm nhưng đã không ngăn chặn, yêu cầu khắc phục, thu hồi tài sản cho nhà nước mà còn hợp thức hóa thủ tục giúp ông Minh hoàn tất việc chuyển nhượng tài sản nhà nước sang công ty của con rể. Những hành vi này gây thất thoát cho nhà nước hơn 984 tỉ đồng. Tổng cộng, bị can Trần Văn Nam bị xác định gây thiệt hại cho nhà nước số tiền hơn 1.745 tỉ đồng.
Trong quá trình Tổng công ty Bình Dương tiến hành CPH, bị can Trần Thanh Liêm, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương (giai đoạn từ tháng 10.2015 – 10.2020), Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới phát triển DN kiêm Trưởng ban Chỉ đạo CPH Tổng công ty Bình Dương, biết rõ các sai phạm tại DN, nhưng không có biện pháp ngăn chặn, bảo vệ tài sản nhà nước, gây thất thoát hơn 5.015 tỉ đồng. Bị can Liêm và nhiều đồng phạm khác phải liên đới chịu trách nhiệm về khoản tiền này.
T.P