Tuần qua eo biển Đài Loan vẫn nóng như chảo lửa. Sau khi quân đội Trung Quốc ngừng tập trận thì bất ngờ đến lượt Đài Loan cũng tổ chức tập trận bờ biển chống xâm nhập. Và câu hỏi, liệu Trung Quốc có phong tỏa Đài Loan, vẫn còn bỏ ngỏ?
Có thể dễ dàng nhận định những cuộc tập trận nối tiếp nhau của các bên trên Biển Đông đều nhằm trực tiếp đe doạ, hoặc là những thông điệp tỏ rõ thái độ cứng rắn. Sau chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi, Trung Quốc đã cùng lúc tuyên bố “trừng phạt” người đàn bà thép này và trừng phạt chính quyền Đài Bắc. Đồng thời, thêm một đòn mạnh giáng vào hòn đảo là, Bắc Kinh công bố Sách trắng về Đài Loan.
Đây là Sách trắng thứ ba của Trung Quốc, hai lần công bố trước là: “Vấn đề Đài Loan và việc thống nhất Trung Quốc” (1993) và : “Nguyên tắc Một Trung Quốc và vấn đề Đài Loan””(2000). Sách trắng lần này tuyên bố: “Chúng tôi là Một Trung Quốc và Đài Loan là một phần của Trung Quốc. Đây là sự thật không thể chối cãi, vốn được lịch sử và luật pháp ủng hộ. Đài Loan chưa bao giờ là một quốc gia, và không thể thay đổi tình trạng Đài Loan là một phần của Trung Quốc”.
Thống nhất trong hòa bình và Một quốc gia, hai chế độ là những nguyên tắc căn bản của Bắc Kinh nhằm giải quyết triệt để vấn đề Đài Loan. Đây cũng là cách tiếp cận tốt nhất để thống nhất đất nước. Trong trường hợp không thống nhất được bằng con đường hòa bình, Trung Quốc dự kiến sẽ “kéo hòn đảo này về với Đại lục” vào năm 2027, bằng con đường dùng vũ lực.
Sau khi Bắc Kinh công bố Sách trắng, đại diện bộ Ngoại giao Đài Loan đã lập tức phản pháo: “Toàn bộ tuyên bố của Trung Quốc hoàn toàn đi ngược lại nguyên trạng hai bờ eo biển và tình hình thực tế”. Đài Bắc một lần nữa bác bỏ mô hình “một quốc gia, hai hệ thống”, mà Bắc Kinh đưa ra như một giải pháp thống nhất trong hòa bình.
Và để thể hiện thái độ dứt khoát, hôm qua, 11/8, Quân đoàn 8, Quân đội Đài Loan đã tổ chức tiếp một cuộc tập trận bờ biển chống xâm nhập, với lý do: Chính quyền Bắc Kinh lấy cớ chuyến thăm của Chủ tịch Hạ Viện Mỹ để diễn tập, thực chất là đe dọa và dọn đường cho một cuộc tấn công đảo. Quân đoàn 8 đã tập trận pháo binh bắn đạn thật tại huyện Bình Đông, phía nam hòn đảo.
Với vẻ tự tin sau khi bị chính quyền Bắc Kinh tuyên bố “trừng phạt”, bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ tuyên bố dứt khoát: “Trung Quốc không thể cô lập Đài Loan”. Một số nguồn tin thông thạo còn cho hay, chính quyền Joe Biden đang xem xét việc có thể gạt qua một bên dự kiến loại bỏ một số sắc thuế nhập khẩu hàng Trung Quốc, và có khả năng áp đặt một số thuế mới. Người phát ngôn của Nhà Trắng, Saloni Sharma, tổng thống Biden đang xem xét diễn biến tình hình liên quan đến eo biển Đài Loan, “mọi biện pháp hiện đang được cân nhắc”.
Tuy nhiên, Mỹ cũng đang lúng túng khi Trung Quốc tuyên bố hoàn tất thế trận mới ở Biển Đông. Những đảo, đá ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng và biến thành căn cứ quân sự đã khiến cho cấu trúc tác chiến của Mỹ trở nên lu mờ. Theo đó, cái kịch bản các hàng không mẫu hạm của Mỹ có thể bảo vệ Đài Loan suốt 25 năm qua xem ra đã lỗi thời.
Không chỉ có thế, ngành công nghệ cao toàn cầu đứng trước nguy cơ khủng hoảng, bởi Trung Quốc có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng bất cứ lúc nào khi nước này cô lập Đài Loan – nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới.
Biển Đông bỗng trào lên những con sóng dữ qua “hành động dũng cảm” của người đàn bà thép Pelosi, hơn ba thập niên luôn tỏ thái độ cứng rắn với Trung Quốc. Bà đã bất chấp mọi lời đe dọa kể cả sự nguy hiểm đến tính mạng, có mặt tại Đài Bắc trong 19 giờ và hài lòng nói rằng “chuyến đi của tôi là hoàn toàn đáng giá”.
Qua đây các nước trong khu vực cần đánh giá thực chất hơn tình hình, tỉnh táo trước các tình huống leo thang căng thẳng ở Biển Đông. Hãy chuẩn bị cao nhất, kỹ càng nhất khi chiến tranh xảy ra nhưng không gây chiến tranh. Những giải pháp tốt nhất theo phương châm tự ngàn đời nay của Cụ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (Việt Nam) : “Bất chiến tự nhiên thành”.
H.Đ