Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang đề xuất trao đổi lãnh thổ bị chiếm giữ với Nga như một phần của bất kỳ cuộc đàm phán tiềm năng nào nhằm chấm dứt chiến sự.
“Đổi lãnh thổ này lấy lãnh thổ khác”
Ukraine hiện đang kiểm soát một vùng lãnh thổ nhỏ của Nga, một phần của Tỉnh Kursk, bị chiếm được trong một cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 8 năm ngoái.
Trong một cuộc phỏng vấn với The Guardian, Tổng thống Zelensky cho biết ông có kế hoạch đề nghị Nga kiểm soát Kursk để đổi lấy lãnh thổ Ukraine đang bị Nga chiếm đóng.
“Chúng ta sẽ đổi lãnh thổ này lấy lãnh thổ khác”, ông Zelensky nói.
Tuy nhiên, ông Zelensky không nói rõ Kyiv sẽ yêu cầu trả lại vùng lãnh thổ nào cho Ukraine để đổi lấy Kursk, ông cũng không đề cập đến các cuộc đàm phán về tình trạng của các vùng đất khác do Nga chiếm đóng.
“Tôi không biết, chúng ta sẽ xem. Nhưng tất cả các lãnh thổ của chúng ta đều quan trọng, không có ưu tiên nào cả”, Tổng thống Ukraine nói.
Phát biểu của ông Zelensky được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đang đặt nền móng cho các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần 3 năm kể từ khi Nga đưa quân tới nước này vào tháng 2/2022.
Yêu cầu của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm chấm dứt chiến sự với Ukraine bao gồm việc Kyiv công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với bốn vùng lãnh thổ của Ukraine, bao gồm các khu vực mà lực lượng Nga không chiếm đóng, và Kyiv phải từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã tuyên bố ông sẽ kết thúc chiến sự Nga – Ukraine trong vòng 24 giờ nhưng đã kéo dài thời hạn đó lên khoảng 100 ngày kể từ khi nhậm chức.
Ông nói với tờ New York Post rằng ông đã nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin qua điện thoại, nhưng không nói rõ là bao nhiêu lần.
Các quan chức cấp cao của chính quyền ông Trump sẽ tới châu Âu vào tuần này để họp với các đồng minh và quan chức Ukraine về kế hoạch của Mỹ nhằm đưa Ukraine và Nga vào bàn đàm phán.
Trong số này có Phó Tổng thống Vance, người dự kiến sẽ gặp Tổng thống Ukraine Zelensky tại Hội nghị An ninh Munich.
Châu Âu thay đổi chiến lược
Chiến lược dành cho Ukraine đang âm thầm thay đổi ở châu Âu để phù hợp với sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ, từ lời hứa ủng hộ kiên định sang nỗ lực đưa Kyiv vào bàn đàm phán với lập trường cứng rắn.
Chiến lược mới đó sẽ được thể hiện rõ ràng nhất vào tuần này tại Hội nghị An ninh Munich, một trong những cuộc họp mặt lớn nhất của các nhà lãnh đạo quốc phòng trên thế giới.
Đây là sự thay đổi đáng kể so với thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden, khi cuộc họp củng cố lập trường của Mỹ và các đồng minh ủng hộ Ukraine, như ông Joe Biden thường nói, “cho đến chừng nào cần thiết”.
Trong khi châu Âu vẫn khăng khăng rằng họ sẽ hỗ trợ quốc gia này sau 3 năm chiến sự diễn ra, thì các cuộc trò chuyện vào cuối tuần này có thể báo hiệu hướng đi cho tương lai của quốc gia đang gặp khó khăn này.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào tháng 1 đã nói với một nhóm đại sứ của mình rằng, “nếu chúng ta quyết định yếu đuối và bi quan, thì sẽ có rất ít cơ hội được Mỹ của Tổng thống Trump tôn trọng”.
Thủ tướng Anh Keir Starmer, vài ngày sau khi ông Trump nhậm chức, đã ra hiệu rằng ông sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình của Anh đến Ukraine trong trường hợp ngừng bắn. Các đồng minh châu Âu khác cũng đang nói rằng họ sẵn sàng cho một kế hoạch như vậy.
Vương quốc Anh đã tạm thời tiếp quản Nhóm hợp đồng quốc phòng Ukraine, do cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin thành lập để điều phối cách hàng chục quốc gia cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine. Và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã bắt đầu một nhiệm vụ an ninh và đào tạo khóa chặt sự hỗ trợ của liên minh cho quân đội Ukraine để phòng ngừa việc Mỹ giảm sự ủng hộ.
Sự thay đổi lập trường của các đồng minh NATO có một cảnh báo quan trọng: Họ tiếp tục nhấn mạnh rằng Kyiv phải tự quyết định thời điểm muốn đàm phán.
Các quan chức Ukraine đã giữ im lặng trước hội nghị, mặc dù họ đã dành nhiều giờ để nói chuyện với các quan chức Mỹ và châu Âu.
Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andrey Yermak đã nói chuyện với cả cố vấn an ninh quốc gia Michael Waltz và Keith Kellogg, đặc phái viên của ông Trump về Nga và Ukraine, theo Heorhii Tykhyi, người phát ngôn của Bộ ngoại giao Ukraine.
Các quan chức ở Kyiv kỳ vọng nhiều hơn vào một cơ hội để nhấn mạnh tư duy của Ukraine hơn là một khoảnh khắc đột phá ở Munich.
Hiện Nga cũng đang thận trọng. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Galuzin cho biết các quan chức đang chờ đợi những đề xuất cụ thể từ chính quyền ông Trump.
“Điều quan trọng là các lời nói phải được hỗ trợ bằng các bước thực tế có tính đến lợi ích hợp pháp của Nga, thể hiện thiện chí loại bỏ tận gốc nguyên nhân của cuộc khủng hoảng và thừa nhận thực tế mới. Chưa có đề xuất cụ thể nào về vấn đề này được nhận”, ông Galuzin nói với các phóng viên ngày 11/2.
T.P