Trong suốt năm 2025, các tập đoàn công nghệ lớn nhất của Mỹ đã bị cuốn vào một cuộc chạy đua chưa từng có: dốc tiền cho trí tuệ nhân tạo (AI). Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 155 tỷ USD đã được rót vào lĩnh vực này, một con số vượt xa toàn bộ ngân sách mà chính phủ Mỹ đã dành cho giáo dục, đào tạo nghề, việc làm và dịch vụ xã hội cộng lại.
Cuộc đua tài chính này đang tăng tốc với quy mô đầu tư trong năm tới dự kiến lên đến hàng trăm tỷ USD, báo hiệu một kỷ nguyên mới mà nơi các trung tâm dữ liệu, siêu chip và điện toán đám mây trở thành mạch máu của nền kinh tế số toàn cầu.
“Vũ khí chiến lược” mang tên hạ tầng AI
Tại Thung lũng Silicon, nơi từng chứng kiến nhiều làn sóng công nghệ bùng nổ, AI đang định hình lại mọi chiến lược đầu tư. Trong các báo cáo tài chính quý mới nhất, những cái tên như Meta, Microsoft, Amazon và Alphabet đều tiết lộ những khoản chi tiêu vốn (capex) lên tới hàng chục tỷ USD, chủ yếu để xây dựng hạ tầng vật lý phục vụ cho AI.
Ở thời điểm hiện tại, chi tiêu cho capex không còn đơn thuần là mua máy chủ hay nâng cấp hệ thống. Đó là cách các tập đoàn này “rải đường” cho những tham vọng AI dài hạn: từ trung tâm dữ liệu ngốn điện, tiêu tốn nước làm mát, đến các con chip siêu đắt đỏ chỉ để chạy những mô hình ngôn ngữ lớn.
Google nói thẳng trong cuộc họp báo thu nhập mới nhất: chi tiêu vốn hiện nay của họ “chủ yếu phản ánh đầu tư vào máy chủ và trung tâm dữ liệu phục vụ AI”.
Meta đã chi hơn 30 tỷ USD cho capex từ đầu năm, gấp đôi cùng kỳ năm ngoái. Microsoft tiết lộ rằng chỉ riêng quý này, họ sẽ vượt mốc 30 tỷ USD để đầu tư vào trung tâm dữ liệu – con số lớn hơn 50% so với quý tương ứng năm 2024, và cũng là mức cao chưa từng có của hãng. Amazon cũng không đứng ngoài cuộc với 55,7 tỷ USD chi tiêu vốn từ đầu năm, còn Alphabet báo cáo gần 40 tỷ USD.
Những con số khổng lồ này không khiến các nhà đầu tư e ngại. Ngược lại, họ cổ vũ cho sự bạo chi. Giá cổ phiếu của Microsoft, Google và Meta đều tăng mạnh ngay sau khi công bố kết quả tài chính. Riêng Microsoft đạt cột mốc đáng chú ý: vốn hóa thị trường của hãng đã chạm mốc 4 nghìn tỷ USD chỉ một ngày sau cuộc họp báo.
Bước vào cuộc đua nghìn tỷ
Với đà hiện tại, năm tài chính tới sẽ là màn tăng tốc ngoạn mục. Satya Nadella, CEO của Microsoft, khẳng định hãng sẽ chi khoảng 100 tỷ USD cho AI trong năm tới. Meta dự kiến đầu tư từ 66 đến 72 tỷ USD, trong khi Alphabet nâng dự báo chi tiêu từ 75 lên 85 tỷ USD.
Amazon cũng không giấu tham vọng khi công bố con số 100 tỷ USD – chưa kể một số nhà phân tích tin rằng tổng đầu tư thực tế của họ cho Amazon Web Services có thể chạm mức 118 tỷ USD.
Tổng cộng, theo Wall Street Journal, chỉ riêng bốn ông lớn này đã chuẩn bị chi hơn 400 tỷ USD cho capex trong năm tới – một con số vượt cả chi tiêu quốc phòng hàng quý của toàn bộ Liên minh châu Âu (EU).
Ngay cả công ty vốn nổi tiếng cẩn trọng là Apple cũng không thể ngồi yên. Tim Cook tuyên bố hãng đang “tăng đáng kể đầu tư vào AI”, bằng cả cách mua lại lẫn phát triển nội bộ.
Chi tiêu vốn trong quý của Apple đã tăng lên 3,46 tỷ USD, từ mức 2,15 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, CEO Tim Cook không công bố con số cụ thể, chỉ nhấn mạnh rằng một lượng lớn nhân sự đang được tái phân bổ để tập trung cho AI, với chiến lược nhúng AI vào mọi thiết bị và nền tảng của hãng.
Dù vậy, Apple vẫn bị giới phân tích xem là chậm chân nhất trong nhóm big tech về triển khai sản phẩm AI – một khoảng trống mà công ty này rõ ràng không muốn kéo dài thêm.
Cơn sốt AI không chỉ dừng ở các “gã khổng lồ”. OpenAI, công ty khởi nghiệp từng làm chấn động thế giới với ChatGPT, vừa thông báo đã huy động được 8,3 tỷ USD, nằm trong kế hoạch gọi vốn 40 tỷ USD. Với mức định giá mới lên đến 300 tỷ USD, OpenAI đang trở thành một trong những biểu tượng rõ nét nhất cho làn sóng đầu tư dữ dội vào AI.
Câu hỏi đặt ra lúc này không còn là “ai sẽ đầu tư vào AI?” mà là “liệu có ai không đầu tư vào AI?”. Trong thế giới mà dữ liệu, tính toán và tự động hóa trở thành nền tảng cho mọi ngành công nghiệp, việc không bước vào cuộc đua có thể đồng nghĩa với việc tự loại mình khỏi tương lai.
Các khoản đầu tư trị giá hàng trăm tỷ USD đang vẽ lại bức tranh quyền lực toàn cầu. AI giờ đây không chỉ là câu chuyện công nghệ, nó là trận chiến chiến lược giữa các doanh nghiệp, là cam kết tài chính dài hạn, và là sự cược lớn vào tương lai con người sẽ sống và làm việc thế nào. Và các gã khổng lồ công nghệ dường như hiểu rõ điều này hơn ai hết.
T.P