Sự hiện diện và ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực Mỹ Latinh thực sự là đáng báo động cho Washington.
Phụ nữ Trung Quốc trong trang phục truyền thống tham gia nhảy flashmob ở Sao Paulo, Brazil. Ảnh: The Guardian.
Hàng nghìn sinh viên Trung Quốc đang theo học ngôn ngữ Mỹ Latinh với hy vọng tươi sáng về một việc làm tốt có lương cao.
Khi Zhang Fangming bắt đầu học tiếng Bồ Đào Nha, anh hy vọng đây sẽ là công cụ giúp mình trở thành một nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc ở Brazil.
Đối với Sun Jianglin, bằng cấp tiếng Bồ Đào Nha không chỉ giúp cô có một công việc mà còn là kiến thức sâu sắc hơn về âm nhạc Brazil.
Zhang và Sun, có tên Mỹ Latinh là Rodrigo và Antonia – là một phần của một thế hệ sinh viên Trung Quốc hy vọng ngôn ngữ Mỹ Latinh kết hợp với vai trò ngày càng mở rộng của đất nước trong khu vực sẽ giúp họ thành công.
Báo động cho Washington
20 năm trước – trước khi sự bùng nổ hàng hóa khiến Trung Quốc trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Brazil, mối quan hệ giữa 2 nước là không mật thiết và rất ít sinh viên Trung Quốc học ngôn ngữ chính thức của Brazil.
Đến nay, số lượng sinh viên theo học tiếng Mỹ La tinh đã đạt kỷ lục, được xem như một yếu tố đảm bảo giúp các sinh viên Trung Quốc làm việc như các nhà ngoại giao, phiên dịch hoặc luật sư cho các bộ hoặc công ty Trung Quốc trong cộng đồng nói tiếng Bồ Đào Nha.
“Có một câu nói: Học tiếng Bồ Đào Nha sẽ giúp bạn tìm được một công việc với lương tốt!”, Sun – sinh viên năm thứ hai tại trường ngôn ngữ hàng đầu của Trung Quốc, Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh (BFSU) cho biết.
Với tiếng Tây Ban Nha, ngôn ngữ được sử dụng nhiều ở các nước Mỹ Latinh, khoảng 20.000 sinh viên đại học Trung Quốc năm 2016 lựa chọn học ngôn ngữ này, tăng từ 500 người năm 1999, theo số liệu thống kê chính thức.
Margaret Myers, người đứng đầu chương trình Châu Á và Châu Mỹ La Tinh cho biết, ngày càng có nhiều cơ quan châu Mỹ Latinh mở cửa ở cửa khắp nơi, từ Vũ Hán, đến Thiên Tân, đến Chiết Giang… trong 5 năm qua, nhờ sự thúc đẩy mạnh mẽ của Bắc Kinh.
Nhiều sinh viên tốt nghiệp tiếng Bồ Đào Nha của Trung Quốc vẫn tìm kiếm công việc ở các nước châu Phi như Angola, Mozambique hoặc Cape Verde, nơi Bắc Kinh có một sự hiện diện ổn định. Nhưng khi dấu chân của Bắc Kinh ở Mỹ Latinh ngày càng phát triển, họ ngày càng nhìn xa về phía tây.
“Brazil là một quốc gia có tiềm năng,” Zhang, từ tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc cho biết. Zhang, 20 tuổi, đang học tại BFSU mô tả quốc gia châu Mỹ này như một nơi sôi động, tập hợp các chủng tộc khác nhau và giàu tài nguyên.
Sun, từ Handan, cách Bắc Kinh 440km về phía nam, vẫn chưa đến thăm nhưng đã bị cuốn hút về Brazil từ xa, đặc biệt là văn hóa. Sau những khó khăn ban đầu, cô đã yêu ngôn ngữ cho thấy “một nền văn hóa khác với văn hóa Trung Quốc, một nền văn hóa lạc quan hơn”.
Nếu sự phát triển ngày càng lớn của Trung Quốc ở Mỹ Latinh là một lợi ích cho sinh viên, thì đối với Washington, đó là một lo lắng.
Bà Myers cho biết Mỹ đã có những nghi ngại lâu dài về động lực của Bắc Kinh và coi Trung Quốc là một trong 3 mối quan tâm chính trong khu vực, cùng với tình trạng nhập cư và cuộc khủng hoảng Venezuela.
Những nghi ngại này càng được thúc đẩy khi sáng kiến Vành đai và Đường (BRI) được xem là một phần lý do để Bắc Kinh thu hút các quốc gia nhỏ hơn vào quỹ đạo của mình.
Washington lo lắng hơn vào tháng trước khi El Salvador trở thành quốc gia Mỹ Latinh thứ 3 cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan để bắt tay với Trung Quốc chỉ trong hơn một năm. Nhà Trắng đã gọi quyết định này là “mối quan ngại nghiêm trọng”.
Bà Myers cho biết phản ứng của Washington cho thấy sự phai nhạt trong khu vực. Sự hiện diện và ảnh hưởng của Trung Quốc thực sự là đáng báo động cho Washington, ông nói.
Bắc Kinh đã cố gắng làm dịu nỗi sợ hãi. Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị gần đây tuyên bố Trung Quốc đã không tìm cách tước đi quyền lợi của bất kỳ ai ở châu Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, ngoài lợi ích kinh tế của Bắc Kinh của Mỹ Latinh, một số chuyên gia lại thấy một mối đe dọa quân sự chiến lược ngày càng tăng.
Người Trung Quốc vẫn chưa thiết lập được căn cứ trong khu vực, như họ có ở Djibouti, nhưng các kết nối quân sự của họ đã được mở rộng, Evan Ellis, một chuyên gia quân sự viết.
Điều này có thể vẫn còn xa nhưng không thể tưởng tượng được rằng Trung Quốc tìm cách hoạt động từ khu vực trong bối cảnh xung đột quân sự nghiêm trọng với Mỹ, ông Ellis cảnh báo.