Nếu ông Trump làm Tổng thống thì vụ hỗn loạn ở sân bay Kabul và đánh bom liều chết sẽ không xảy ra.
Trong một tuyên bố video được phát trên kênh truyền hình Fox, Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ lời chia buồn với gia đình các nạn nhân vụ tấn công liều chết ở sân bay tại Thủ đô Kabul.
Ông Trump không trực tiếp chỉ trích người kế nhiệm mình mà chỉ nói rằng: “Thảm kịch này… lẽ ra đã không xảy ra và sẽ không xảy ra nếu tôi là Tổng thống của các bạn. Tôi biết rằng trong những tuần qua, nhiều người Mỹ đã theo dõi các sự kiện ở Afghanistan với tâm trạng cay đắng, thậm chí là đau đớn”.
Ông Trump từng nhiều lần kêu gọi ông Biden từ chức vì đã sai lầm trong việc tổ chức rút quân và di tản các nhân viên dân sự khỏi Afghanistan.
Ông Trump không từng nói rõ về kế hoạch ở Afghanistan nhưng nhiều người nhà lập pháp đảng Cộng hòa từng lưu ý đến căn cứ Mỹ tại Bagram, cách khoảng 25 dặm so với sân bay ở Kabul.
Trong cuộc phỏng vấn mới đây, Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, quyết định rút quân khỏi Bagram là một sai lầm.
“Chúng ta nên giữ Bagram vì Bagram nằm không xa Trung Quốc” – ông nói, đồng thời giải thích rằng, “căn cứ này có toàn quyền truy cập vào Trung Quốc, Iran và Afghanistan”.
Căn cứ không quân Bagram là căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở Afghanistan cho đến khi nó bị bỏ hoang vào ngày 1/7 vừa qua. Quân đội Mỹ đã được lệnh rời khỏi căn cứ vào nửa đêm. Chỉ vài ngày sau, Taliban đã tràn ngập căn cứ và chiếm quyền kiểm soát toàn Thủ đô Kabul.
Giới lập pháp Mỹ tin rằng, nếu sự đàm phán với Taliban thành công, Mỹ có thể vẫn duy trì căn cứ quân sự Bagram như ông Trump từng lên kế hoạch và có thể cũng đã ngăn chặn thảm họa tại sân bay Kabul và chống được cuộc tấn công mà nhóm khủng bố ISIS-K đã lên kế hoạch, được giới chức NATO nhận thức rõ nhưng không thể ngăn chặn.
13 lính Mỹ đã thiệt mạng nhưng con số dân thường Afghanistan còn lớn hơn, tổng số đã lên tới 90 người và hàng trăm người khác bị thương.
Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa tin rằng, vành đai an ninh rộng lớn xung quanh căn cứ Bagram có thể bảo đảm và thương vong nếu có, sẽ ít hơn rất nhiều.
Một số ý kiến cho rằng, Mỹ vẫn nên cố gắng “chiếm lại” căn cứ này.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham cho biết: “Sai lầm lớn nhất trong lần thất bại này là từ bỏ Bagram.Tôi kêu gọi Chính quyền Biden thiết lập lại sự hiện diện của chúng ta ở Bagram như một giải pháp thay thế cho sân bay Kabul để chúng tôi không bỏ rơi đồng bào và hàng nghìn đồng minh của Afghanistan.”
Ông nói thêm: “Tôi đã nhắc đến trong nhiều ngày rằng Căn cứ Không quân Bagram nên được mở cửa trở lại vì sân bay Kabul rất khó bảo vệ nhưng là lối thoát hiểm duy nhất ở Kabul.”
Trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News sau vụ tấn công, Hạ nghị sĩ Michael Waltz cho rằng, việc sơ tán tại sân bay Thủ đô Kabul là không hợp lý vì sân bay này “không thể bảo vệ được”. Ông gọi thương vong của lính Mỹ và dân thường Afghanistan là “không thể chấp nhận được và yêu cầu quân đội Mỹ quay trở lại căn cứ Bagram.
Trong một tuyên bố, Thượng nghị sĩ Ben Sasse cũng thúc giục Tổng thống Biden hoặc kéo dài thời hạn rút quân vào ngày 31 tháng 8, mở rộng “vành đai xung quanh sân bay Kabul”, hoặc chiếm lại căn cứ Bagram.
Còn Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn cho biết trong một tuyên bố rằng, ông Biden đã “chống lại lời khuyên của các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu và từ bỏ Sân bay Bagram”. Bà tin rằng “cái chết của các quân nhân Mỹ ngày nay là kết quả trực tiếp của sự yếu kém của Biden trong việc lãnh đạo và rút lui thất bại”.
Sau vụ nổ ở sân bay tại Kabul, Một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa nói rằng ông Biden nên từ chức hoặc bị luận tội.
Thượng nghị sĩ Josh Hawley ở bang Missouri nói: “Joe Biden phải chịu trách nhiệm. Bây giờ không gì rõ ràng hơn mọi nghi ngờ rằng, ông ta không có năng lực cũng như ý chí lãnh đạo. Ông ấy phải từ chức.”
Nhà lập pháp khác là Elise Stefanik còn bình luận rằng “máu đã dính trên tay Joe Biden”.
Vị này bình luận: “Thảm họa nhân đạo và an ninh quốc gia khủng khiếp này chỉ là kết quả của sự lãnh đạo yếu kém và kém năng lực của Joe Biden. Ông ấy không thích hợp để trở thành Tổng tư lệnh.”
Nhưng trong tuyên bố mới nhất, ông Biden phủ nhận rằng ông đã không tuân theo lời khuyên của các nhà lãnh đạo quân sự trong việc lựa chọn từ bỏ Sân bay Bagram, khẳng định rằng ông tuân theo các khuyến nghị để đặt trọng tâm “khôn ngoan hơn nhiều” vào sân bay Kabul.
“Quân đội đã kết luận rằng Bagram không có nhiều giá trị gia tăng, rằng sẽ khôn ngoan hơn nhiều nếu tập trung vào Kabul. Và vì vậy, tôi đã làm theo khuyến nghị đó” – Tổng thống nói trong cuộc họp giao ban ngày 26/8 (giờ Mỹ).
Trong khi đó, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby đã bác bỏ ý định chiếm lại căn cứ Bagram, khẳng định rằng một hoạt động như vậy sẽ gây ra quá nhiều rủi ro cho quân đội Mỹ. Kirby nhấn mạnh rằng Bagram “luôn được cho là phải đóng cửa” và là “căn cứ cuối cùng được chuyển giao cho người Afghanistan”.
Trong một diễn biến liên quan, Trung Quốc đã lên án mạnh mẽ các vụ đánh bom liều chết ở sân bay Kabul và bày tỏ hy vọng tất cả các bên tại Afghanistan sẽ triển khai các biện pháp hiệu quả để đảm bảo chuyển giao quyền lực một cách suôn sẻ.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace nhận định nguy cơ xảy ra thêm các vụ tấn công quanh sân bay Kabul gia tăng, trong bối cảnh các binh sĩ phương Tây chuẩn bị hoàn tất kế hoạch rút quân khỏi Afghanistan.