BienDong.Net: Trong số 79 ngọn hải đăng trải dài từ Móng Cái đến Hà Tiên và trên các hải đảo thuộc lãnh thổ Việt Nam, có 8 ngọn trên các đảo: Đá Lát, An Bang, Đá Tây, Tiên Nữ, Song Tử Tây, Trường Sa Lớn, Sinh Tồn, Sơn Ca và hải đăng Nam Yết đang được xây dựng.
Những ngọn hải đăng ấy ở quần đảo Trường Sa không chỉ là điểm mốc cho tàu thuyền qua lại trong đêm tối giữa đại dương bao la, mà còn khẳng định đó là cột mốc chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Nếu ngọn hải đăng ở đảo Sơn Ca có hình trụ, chân đế xây hình Cột cờ Hà Nội, thì ngọn hải đăng ở đảo Song Tử Tây xây hình tháp, còn ngọn hải đăng ở đảo Đá Lát thiết kế theo hình mũi tên.
Theo anh Trần Văn Ngữ, Trạm trưởng hải đăng đảo Sinh Tồn, việc xây dựng đèn hải đăng có hình dạng kết cấu khác nhau tùy thuộc vào địa hình và nền san hô. Ở đảo Song Tử Tây ngọn hải đăng được xây theo hình tháp tròn phía đông đảo, đón những tia nắng đầu tiên buổi sớm. Ngọn hải đăng ở đảo Đá Lát xây trên nền san hô cách nơi ở của cán bộ chiến sĩ hơn 300 mét về phía bắc, có kết cấu bằng sắt thép với những lỗ xiên hoa để giảm gia tốc của sức gió.
Anh Mai Khả Dục, tổ trưởng sửa chữa máy tàu, người đã có nhiều năm làm việc ở Công ty hậu cần nghề cá Biển Đông thuộc đảo Đá Tây cho biết: “Tôi đã đến nhiều đảo và trèo lên ngọn hải đăng. Mỗi ngọn hải đăng tuy xây dựng kết cấu khác nhau, nhưng có một điểm chung là phát tín hiệu trong đêm tối để tàu thuyền biết đường đi lại. Nếu đi biển gặp trời tối, chỉ cần nhìn thấy ánh sáng của ngọn hải đăng là cảm thấy rất yên tâm đánh bắt cá. Ghe của bà con ngư dân từ đất liền ra khai thác hải sản, họ luôn lấy ánh sáng của ngọn hải đăng làm điểm tựa. Những ghe tàu bị mất định vị, hỏng máy, trong đêm tối chỉ cần nhìn thấy ánh sáng của hải đăng là yên tâm và không bao giờ lo lạc lối”.
Những người “thợ đèn” thầm lặng
Để những ngọn hải đăng không bao giờ tắt, cán bộ, kỹ sư, nhân viên Trạm bảo đảm an toàn Hàng hải II phải làm việc ngày đêm trong môi trường khắc nghiệt. Bất kể nắng hay mưa, mùa biển lặng hay bão tố và trong mọi hoàn cảnh, ngọn hải đăng không bao giờ được tắt, đó là nguyên tắc “bất di bất dịch”, là mệnh lệnh chiến đấu. Cũng vì tính chất công việc mà quân dân các đảo gọi cán bộ kỹ sư nhân viên Trạm bảo đảm an toàn Hàng hải II là “những người thợ đèn”, cũng có khi gọi là “lính nhà đèn”.
Bên cạnh huấn luyện phương án sẵn sàng chiến đấu bảo vệ nhà đèn, những người thợ đèn phải bảo quản, bảo dưỡng thường xuyên các thiết bị trong điều kiện khí hậu hết sức khắc nghiệt. Do nhiễm nước biển mặn, nhiều bộ phận máy móc thường xuyên bị gỉ sét, nếu không bảo quản thường xuyên đèn dễ chập, cháy. Giữa nắng cháy da và gió rát mặt, những người thợ leo lên đỉnh cao cột đèn để làm công việc bảo dưỡng… Khi màn đêm buông xuống, cũng là lúc ngọn hải đăng bắt đầu hoạt động, những người thợ đèn phải chia ca trực từ 18 giờ ngày hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau. Trong phút giây nhớ nhà, hình bóng hương cà bếp lửa lại hiện về trong tiềm thức.
Chiến sĩ Trần Văn Đỉnh quê Thanh Hóa, là lính tăng cường cho nhà đèn ở đảo Sơn Ca chia sẻ: “Mỗi đêm nhìn ngọn hải đăng chớp sáng trên bầu trời, em thấy Tổ quốc mình quá đỗi thiêng liêng. Chính ngọn đèn này đã thắp sáng lên trong tim em tình yêu biển đảo. Những ngày gian khó ở Trường Sa đã rèn luyện em trưởng thành. Ngọn đèn hải đăng đảo Sơn Ca sẽ không bao giờ tắt”.
Hàng cây phong ba bên ngọn Hải đăng đảo Song Tử Tây ( ảnh BienDong.Net )
Anh Trần Văn Ngữ, Trạm trưởng Trạm hải đăng đảo Sinh Tồn, người đã có thâm niên 18 năm gắn bó với 8 ngọn hải đăng trên 8 đảo chia sẻ: “Cuộc đời người thợ đèn như những người đi thắp lửa trong đêm. Mỗi khi nhìn ngọn hải đăng chớp sáng trên bầu trời đen kịt, mình như thấy đó là ánh sáng của Tổ quốc giữa biển trời. Từng nhịp đèn chớp nháy, là nhịp thở và sự sống của lính thợ đèn”.
Hỏi anh Ngữ về điều kiện cuộc sống trên đảo, anh Ngữ nói: “Đời sống của anh em bây giờ đã được cải thiện rất nhiều so với trước đây, song công việc vẫn hết sức vất vả. Thợ nhà đèn ở các trạm hải đăng ở đảo nổi như Song Tử Tây, Sơn Ca, Trường Sa Lớn thuận lợi hơn, còn ở các trạm hải đăng ở các đảo chìm như Đá Tây, Đá Lát, Tiên Nữ, An Bang anh em gian khổ hơn nhiều. Vào những ngày mưa bão, sóng to gió lớn, nhiều khi sóng đánh lên tận sàn nhà ở tầng một, cứ 15 phút anh em lại phải thay nhau trực và kiểm tra các thông số kỹ thuật. Ngày chưa có pin năng lượng mặt trời, anh em phải chạy máy nổ suốt đêm và trực canh. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ngọn hải đăng cũng không được tắt”.
Anh Ngữ quê ở Hải Phòng, chọn nghề thợ đèn ngoài đảo xa cũng vì yêu biển đảo. Anh Ngữ cho hay: “Mình quê đất cảng, quanh nhà mình toàn bộ đội Hải quân, mình muốn cống hiến sức trẻ cho Trường Sa. Thông thường 1 năm về phép một lần, nhưng cũng có khi do yêu cầu nhiệm vụ gần 2 năm hoặc lâu hơn nữa mới được vào đất liền. Mọi công việc gia đình, chăm sóc con cái, cha già mẹ yếu đều một vai người vợ ở nhà lo toan sớm tối”.
Trường Sa bây giờ đã từng bước thay da đổi thịt. Hải đăng giờ đây được thắp sáng giữa trời đêm bằng nguồn điện mặt trời. Các kỹ sư, cán bộ, nhân viên trẻ vẫn đang ngày đêm làm việc trên các nhà đèn giữa đại dương bao la dâng hiến tuổi thanh xuân của mình để những ngọn hải đăng sáng mãi giữa biển trời Tổ quốc.
BDN ( theo bài của Mai Thắng, báo Tin Tức )