BienDong.Net: Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách khu vực Đông Á, ông Daniel Russel, hôm 5/2 đã lên tiếng bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc thường xuyên khẳng định quyền kiểm soát ở Biển Đông dựa trên yêu sách chủ quyền mơ hồ và không được luật pháp quốc tế công nhận.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách khu vực Đông Á, ông Daniel Russel
Ông Daniel Russel cũng khẳng định: “Bất cứ đòi hỏi nào của Trung Quốc đối với quyền hàng hải mà không dựa trên các đặc điểm đất đai được tuyên bố đều không phù hợp với luật pháp quốc tế. Trung Quốc có thể nêu bật sự tôn trọng luật pháp quốc tế của mình bằng việc làm sáng tỏ hoặc điều chỉnh lại đòi hỏi của họ cho phù hợp với luật biển quốc tế”.
Ông Russel đồng thời ủng hộ quyền của Philippines đưa tranh chấp với Trung Quốc ra Tòa án quốc tế về luật biển của Liên hợp quốc như một phần của nỗ lực tìm kiếm giải pháp “hòa bình phi cưỡng bức”.
Không sử dụng ngôn ngữ mang tính ngoại giao như ông Russel, đại diện Đảng Cộng hòa Mỹ Matt Salmon thẳng thừng cho biết, Trung Quốc dường như là đang thách thức xem Mỹ có đủ can đảm để can thiệp hay không.
Trong khi đó, ông Gerry Connolly, đại diện của Đảng Dân chủ cho rằng, Trung Quốc đang “khởi động một cuộc chiến” với một số nước láng giềng như Philippines, Nhật Bản.
Trung Quốc năm vừa rồi đã bất ngờ đồng ý thảo luận về một bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sau nhiều năm né tránh, thoái thác. Tuy nhiên, sự miễn cưỡng này của Bắc Kinh, theo ông Russel, vẫn là quá muộn.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ đồng thời cũng lên tiếng bày tỏ lo ngại về sự “suy thoái nghiêm trọng” trong quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản – một đồng minh thân cận của Washington.
Ông chỉ trích tuyên bố đơn phương áp đặt “vùng nhận dạng phòng không” (ADIZ) trên biển Hoa Đông và các “hoạt động nguy hiểm” của Bắc Kinh gần hòn đảo đang do Nhật Bản kiểm soát thực tế là hành động “khiêu khích”. Ông cho biết, Mỹ ủng hộ lời kêu gọi dùng giải pháp ngoại giao và quản lý khủng hoảng để tránh các sự cố nguy hiểm xảy ra ở Hoa Đông.
Cũng tại buổi điều trần hôm 5/2 tại Quốc hội Mỹ, một số đảng viên Đảng Cộng hòa đã cho rằng, chính sách tái cân bằng lực lượng sang Châu Á của chính quyền Obama đã thất bại trong việc trấn an các đồng minh của Mỹ ở khu vực này.
Thậm chí, dân biểu Steve Chabot, Chủ tịch Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương thuộc Hạ viện Mỹ, còn nhấn mạnh, khu vực Châu Á – Thái Bình Dương là tương lai. Theo ông Chabot, khu vực này là động lực dẫn dắt nền kinh tế toàn cầu và có thể phá vỡ vai trò địa chính trị của Mỹ trên toàn thế giới.
Trước đó, tại cuộc họp báo nhân dịp đầu năm mới 2014, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách khu vực Đông Á đã tái khẳng định cam kết chuyển trọng tâm chiến lược sang Châu Á – Thái Bình Dương.
Nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ về khu vực cũng cho biết, Washington quan ngại trước một loạt những diễn biến tại biển Hoa Đông và Biển Đông, đặc biệt là những hành động đơn phương có tính gây hấn đòi chủ quyền theo các cách không theo luật pháp và phi ngoại giao.
BDN (theo Vietnam+, PetroTimes)