Tân Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull trả lời phỏng vấn đài ABC đã khẳng định: “Trung Quốc không nên tiếp tục đẩy nhanh hoạt động xây dựng đảo, đá (trái phép-PV) ở biển Đông”.
Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull. Ảnh: EPA
Để đáp lại, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi hôm 22/9 lớn tiếng yêu cầu Australia “tuân thủ lời hứa giữ lập trường trung lập về vấn đề tranh chấp chủ quyền, tôn trọng nỗ lực của Trung Quốc và ASEAN, dùng hành động thực tế để bảo vệ hòa bình, ổn định khu vực”.
Tuyên bố của ông Turnbull đã khiến Bắc Kinh bất ngờ, bởi trước đó báo chí nước này dành nhiều “giấy mực” để nói về ông này như một “người sẽ đưa đến bước ngoặt cho quan hệ Trung Quốc-Australia”.
Theo hãng BBC (Anh), Malcolm Turnbull chỉ trích Trung Quốc “đang bành trướng phạm vi thế lực ở biển Đông” và cho rằng “cách làm này đem lại kết quả trái ngược với mong muốn của Bắc Kinh”.
Hãng thông tấn AAP (Australia) hôm 22 cho hay, tân Bộ trưởng quốc phòng Australia Marise Payne ủng hộ quan điểm của Thủ tướng và đánh giá: “Tuyên bố này đã được ông Turnbull suy nghĩ rất kỹ lưỡng.”.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi chỉ trích Thủ tướng Australia trong cuộc họp báo hôm 22/9.
Giáo sư Tô Hạo thuộc Học viện ngoại giao Trung Quốc nói với Thời báo Hoàn Cầu hôm 22/9, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott là một chính khách có lập trường bảo thủ, duy trì thái độ cứng rắn với Bắc Kinh.
So với người tiền nhiệm của mình, Malcolm Turnbull mang màu sắc tự do hơn, đồng thời không có phát biểu công khai chỉ trích Trung Quốc trong quá khứ, thậm chí có con dâu là người gốc Hoa.
Tuy nhiên, theo ông Tô, không thể chỉ dựa vào bối cảnh này để phán đoán ông Turnbull “thân Trung Quốc”.
Chuyên gia Tô Thế Thuận thuộc Viện nghiên cứu vấn đề quốc tế (Trung Quốc) cho hay: “Australia là đồng minh quan trọng của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương, do đó không có khả năng nước này ‘trống đánh xuôi, kèn thổi ngược’ với Mỹ-Nhật.”
Ngoài ra, học giả này cũng nhận định việc ông Turnbull tỏ thái độ cứng rắn với Bắc Kinh nhằm mục đích “tẩy rửa” những nghi ngờ về thái độ đối với Trung Quốc, qua đó giành thêm sự ủng hộ của người dân.
Tô Thế Thuận trả lời Hoàn Cầu cho rằng, Thủ tướng Turnbull sẽ tìm cách duy trì cân bằng giữa quan hệ kinh tế với Trung Quốc và quan hệ đồng minh với Mỹ.
Ông Tô Hạo đánh giá, khả năng Australia thay đổi chính sách cơ bản với Trung Quốc là không lớn. “Về bản chất, Australia vẫn nỗ lực bảo vệ lợi ích quốc gia ở mức độ tối đa.”