Đài RFI đưa tin, trước sự kiện Mỹ cho tàu khu trục USS Lassen đi vào khu vực 12 hải lý xung quanh hai đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp ở quần đảo Trường Sa trên Biển Đông, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã bày tỏ sự hoan nghênh về động thái này, còn Bộ Quốc phòng Australia cũng ra thông cáo ủng hộ tự do hàng hải tại Biển Đông.
Tàu khu trục được trang bị tên lửa dẫn đường USS Lassen của Mỹ tại cảng Tiên Sa, Đà Nẵng, Việt Nam ngày 7/11/2009. (Nguồn: AFP/TTXVN)
Phát biểu trước báo giới, Tổng thống Philippines tuyên bố: “Tôi cho rằng mọi người đều hoan nghênh một sự cân bằng về quyền lực. Một khi (chiến hạm Mỹ) tuân theo các luật lệ quốc tế, chúng tôi không thấy có vấn đề gì trong việc các tàu không có ý định thù địch đi qua. Nếu nói ủng hộ tự do hàng hải mà lại tìm cách ngăn cản các tàu bè khác, thì có vẻ không phù hợp.”
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Australia cũng ra thông cáo khẳng định: “Điều quan trọng cần phải thừa nhận là theo luật pháp quốc tế, mọi quốc gia đều có quyền tự do hàng hải và hàng không, kể cả tại Biển Đông. Australia ủng hộ mạnh mẽ các quyền này.”
Bộ trên cho biết hiện Australia không tham gia các hoạt động cùng với Mỹ tại Biển Đông nhưng nước này sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Washington và các đối tác khác trong khu vực về an ninh hàng hải.
Bộ Quốc phòng Australia cũng lưu ý rằng gần 60% lượng hàng xuất khẩu của nước này được vận chuyển qua Biển Đông và Australia có các lợi ích chính đáng trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại vùng biển quan trọng này.
Cùng ngày, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã kêu gọi tất cả các bên tranh chấp ở Biển Đông kiềm chế, đồng thời hối thúc Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) khởi động các cuộc thảo luận về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) để quản lý những căng thẳng tại vùng biển này.
Tổng thống Widodo không đề cập trực tiếp đến hành động của Mỹ, mà chỉ nhấn mạnh lập trường trung lập của Indonesia, quốc gia lớn nhất Đông Nam Á nhưng không khẳng định chủ quyền đối với các hòn đảo và bãi đá đang tranh chấp ở Biển Đông.
Ông nhấn mạnh Indonesia sẵn sàng đóng một “vai trò tích cực” trong việc giải quyết tranh chấp tại đây.