Không giống với thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Philippines sẽ không được nhận hàng tỉ USD trong quá trình Mỹ thiết lập các căn cứ quân sự tại đây, The National Interest nhận định trong một bài viết ngày 27/1.
Mỹ sẽ tăng cường đầu tư quân sự ở Philippines, trong bối cảnh căng thẳng giữa quốc gia Đông Nam Á với Trung Quốc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. (Ảnh: Nationalinterest.org)
Thực tế, nước chủ nhà sẽ phải gánh vác chi phí vận chuyển và phương tiện củacác lực lượng Mỹ khi đến tham chiến.
Tuy nhiên, Mỹ đã đạt thỏa thuận sẽ tăng cường viện trợ cho các cơ sở quân sựquan trọng nhất của Philippines, bao gồm cả Subic và Clark – cũng là những cơ sở quân sự lớn nhất tại nước ngoài của Mỹ trong Chiến tranh Lạnh.
Chính điều này cho phép Hải quân Mỹ nhanh chóng đáp ứng và dự phòng những biến cố có thể xảy ra trong khu vực. Trong đó, Hiệp định hợp tác nâng cao quốc phòng (EDCA) là một thành phần quan trọng trong việc vận hành quân sự của Mỹ ở khu vực châu Á.
Tại Philippines, những người ủng hộ EDCA đang thúc giục nâng cấp liên minh song phương giữa nước này với Mỹ. Đặc biệt, từ năm 1998, Hiệp định Visiting Force đã tạo điều kiện cho hai nước mở rộng các cuộc tập trận chung và tăng cường khả năng hợp tác giữa các lực lượng vũ trang.
EDCA là một thỏa thuận có thời hạn 10 năm, cho phép Mỹ triển khai thêm binh sĩ và tàu chiến tới Philippines trong các nhiệm vụ bảo đảm an ninh trên biển và cứu trợ nhân đạo, đồng thời đặt nền móng cho việc Manila nhận thêm giúp đỡ quân sự của Mỹ. Thỏa thuận được ký kết năm 2014 nhưng không được thực hiện vì bị kiện là bất hợp hiến.
Phán quyết của định chế tư pháp tối cao của Philippines mới đây giống như động thái “bật đèn xanh” cho việc thực hiện Hiệp định. Theo đó, Reuters dẫn nguồn tin từ giới chức quân sự Philippines rằng Manila đã sẵn sàng mở rộng 8 căn cứ quân sự để đón quân đội Mỹ.
Để thích ứng với nền tảng quân sự của “người khổng lồ” Mỹ, Manila hi vọng Washington sẽ trợ giúp nước này trong việc nâng cấp cơ sở vật chất, hạ tầng tại các căn cứ Philippines. Hai nước cũng dự tính sẽ thiết lập các cuộc tuần tra chung gần khu vực Biển Đông.
Manila hi vọng Mỹ sẽ tăng viện trợ quân sự ít ỏi cho đồng minh Đông Nam Á của mình. Trong khi Ai Cập được Mỹ viện trợ quân sự hàng năm lên đến 1,3 tỉ USD, thì Philippines – quốc gia đầy tiềm năng ở Đông Nam Á chỉ nhận 40 triệu USD trong lĩnh vực này mà thôi.
Về phần mình, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã của Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích những thỏa thuận đạt được của Mỹ và Philippines trên phương diện quân sự. Trung Quốc thúc giục Philippines giải quyết tranh chấp với nước này thông qua các cuộc đàm phán thay vì tìm kiếm sự giúp đỡ từ một bên thứ ba. Chu Phong, một chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, cảnh báo rằng EDCA sẽ làm gia tăng nguy cơ xung đột quân sự tăng lên mà thôi.