Các hình ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy Trung Quốc có thể đang lắp hệ thống radar cực mạnh trên đá Châu Viên (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) để giám sát tàu bè, máy bay trong khu vực.
Hình ảnh về hệ thống radar mà Trung Quốc có thể đang xây dựng trên Đá Châu Viên. Ảnh vệ tinh chụp ngày 24.1.2016 – Ảnh: CSIS/Digital Globe
Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), một tổ chức tư vấn chính sách uy tín ở Mỹ, nhận định rằng hệ thống radar mới là điều hết sức đáng lo ngại vì nó có thể dùng cho mục đích quân sự để giám sát, kể cả tìm cách kiểm soát những tuyến đường biển quan trọng trên Biển Đông.
Báo Washington Post dẫn lời ông Gregory Poling, giám đốc Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á của CSIS cho rằng hệ thống này được lắp trên Đá Châu Viên, một trong 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp, mở rộng, xây dựng phi pháp trong thời gian qua.
“Nếu đó là radar HF, nó có thể gia tăng rất mạnh khả năng giám sát tàu bè và máy bay ở Biển Đông”, ông Poling nhận định. Ông giải thích thêm, Đá Châu Viên là một vị trí chiến lược cho việc lắp radar bởi nó nằm ở cực nam trong số các địa điểm mà Trung Quốc chiếm đóng phi pháp ở Trường Sa, có nghĩa đó là nơi thích hợp nhất để radar phát hiện và cảnh báo sớm sự xuất hiện của tàu bè hoặc máy bay đang tiến về eo biển Malacca và các cửa ngõ khác, chẳng hạn như Singapore.
Theo chuyên gia Poling, điều này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong tham vọng độc chiếm, ngăn cản các nước khác tiếp cận khu vực này của Trung Quốc, chẳng hạn hạn chế hoạt động tự do của Mỹ ở Biển Đông, bao gồm cả khả năng đưa quân đi qua khu vực này trong trường hợp có biến ở Đông bắc Á.
|
Các hình ảnh về hệ thống radar trên Đá Châu Viên được vệ tinh chụp hôm 24.1.2016 vừa qua – Ảnh: CSIS/Digital Globe |
Eo biển Malacca – nằm giữa Malaysia và Indonesia – là một trong những tuyến đường biển quan trọng bậc nhất thế giới. Còn Biển Đông nói chung là nơi có 1/3 lưu lượng tàu bè trên thế giới, bao gồm cả các tàu chở dầu của châu Á, đi ngang qua.
Trung Quốc một mặt ngang ngược quân sự hóa các đảo chiếm đóng phi pháp, mặt khác lại tuyên bố chỉ sử dụng chúng cho mục đích dân sự. Ông Poling nhận định, Trung Quốc lại sẽ bảo rằng hệ thống radar kể trên phục vụ cho dân sự, “nhưng cũng giống như anh không cần một đường băng dài tới 3.000 mét để dùng cho máy bay dân sự, thì anh cũng chẳng cần một radar có tần số lớn đến như thế cho mục đích cảnh báo sớm tàu bè thương mại.
Radar có thể dùng cho cả mục đích dân sự và quân sự, nhưng cũng giống như các cơ sở hạ tầng kép khác ở Trường Sa, giá trị thật sự của hệ thống radar này là phục vụ quân sự. Các radar có khả năng giới hạn hơn mà Trung Quốc lắp đặt trên tất cả các đảo đang kiểm soát ở Trường Sa cũng đều có khả năng quá mức cần thiết nếu nói là để giám sát và đảm bảo an toàn lưu thông dân sự quanh các đảo này”.
Thậm chí radar này còn có thể dùng để phát hiện máy bay tàng hình của Mỹ, theo nhiều thông tin.