Liên minh chống khủng bố này tuy bao gồm cả Tajikistan, song lại loại Nga ra ngoài cuộc chơi đã khiến Moscow cảnh giác.
Tướng Phòng Phong Huy, Tham mưu trưởng Bộ Tham mưu liên quân, Quân ủy Trung ương Trung Quốc đến thăm Afghanistan vừa qua. Tại thủ đô Kabul, ông cho hay, Trung Quốc đề nghị thành lập một liên minh khu vực chống khủng bố gồm có 4 nước là Trung Quốc, Afghanistan, Pakistan và Tajikistan.
Người phát ngôn Tổng thống Afghanistan cho biết: “Nhà lãnh đạo Quân đội Trung Quốc này mời Afghanistan, Pakistan và Tajikistan cùng tham gia cơ chế chống khủng bố do Trung Quốc đề nghị. Tổng thống Ashraf Ghani ủng hộ đề nghị này”.
Tờ Tin tức Âu-Á của Mỹ ngày 22/3 cho rằng, Trung Quốc luôn tìm cách đóng vai trò quan trọng hơn trong các vấn đề an ninh của Afghanistan. Trong chuyến thăm lần này, tướng Phòng Phong Huy còn cam kết cung cấp viện trợ quân sự 70 triệu USD cho Afghanistan.
Liên minh chống khủng bố này tuy bao gồm cả Tajikistan, song lại loại Nga ra ngoài cuộc chơi đã khiến Moscow cảnh giác.
Chuyên gia Andrei Serenko từ Trung tâm nghiên cứu Afghanistan đương đại ở Nga cho rằng: “Liên minh mới này có một mối nguy hiểm: Trừ Pakistan và Afghanistan, Trung Quốc còn đưa Tajikistan, nước cho đến gần đây Nga vẫn coi là thuộc phạm vi ảnh hưởng của mình, vào tầm ngắm”.
“Nga sa lầy vào khủng hoảng Ukraine và Trung Đông đã làm cho chúng tôi mất đi vị thế ở Trung Á. Trong thực thể ‘NATO Trung Đông’ dưới cái ô bảo vệ của Trung Quốc này, Nga hầu như sẽ bị loại ra bên ngoài”.
 |
| Cảnh sát vũ trang Trung Quốc diễn tập chống khủng bố |
Nhà phân tích có quan điểm thân Điện Kremlin này đưa ra kết luận: “Đến nay, Trung Quốc đã trở thành đối thủ cạnh tranh chứ không phải là đối tác của Nga. Hiện nay, chúng tôi đã nhìn thấy điểm tranh cãi đầu tiên giữa Bắc Kinh và Moscow”.
Mặc dù vậy, Điện Kremlin đã bày tỏ thái độ lạc quan đối với liên minh chống khủng bố này. Zamir Kabulov, đặc phái viên của Nga về vấn đề Afghanistan cho rằng, liên minh này được thành lập là để kiểm soát biên giới và sự thâm nhậm của các phần tử khủng bố.
Zamir Kabulov nói: “Điều này hoàn toàn không có nghĩa là Trung Quốc có kế hoạch sử dụng lực lượng vũ trang. Chúng tôi không có lý do tham gia. Chúng tôi có kế hoạch của mình trong khuôn khổ của Tổ chức hiệp ước an ninh tập thể. Hơn nữa, chúng tôi thảo luận những vấn đề này trong khuôn khổ của Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO)”.
Bất kể tốt hay xấu, Bộ Ngoại giao Mỹ đã bày tỏ sự ủng hộ đối với liên minh này mang tính thăm dò.
Một người phát ngôn giấu tên cho hay: “Trung Quốc là một nước láng giềng (của những nước này), họ quan tâm đến một nước Afghanistan mạnh mẽ, ổn định và không có chủ nghĩa khủng bố. Tôi biết, Tổng thống Ashraf Ghani đánh giá tích cực đối với vấn đề này”.
“Thứ hai, chúng tôi hoan nghênh bất cứ nỗ lực nào của cộng đồng quốc tế và các thành viên nhằm thúc đẩy để tương lai có một nước Afghanistan lớn mạnh, phồn vinh và ổn định”.
 |
| Cảnh sát vũ trang Trung Quốc diễn tập chống khủng bố |
Tajikistan chưa đưa ra bất cứ bình luận nào về vấn đề này. Họ còn vừa hoàn thành một cuộc diễn tập quân sự liên hợp quy mô lớn với Nga ở khu vực tiếp giáp Afghanistan. Hơn nữa, Nga có thể cũng tìm cách thông qua đây để truyền đi thông điệp về Trung Quốc.
Bất kể thế nào, cuộc diễn tập này cho thấy, quan hệ quân sự giữa Nga và Tajikistan thân mật hơn quan hệ quân sự giữa Trung Quốc với Tajikistan.
Nhưng, quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Tajikistan đang được tăng cường. Bước đi này gần đây của Trung Quốc hầu như gây một chút hoang mang cho Moscow khiến Nga ý thức được, những ngày họ thống trị Trung Á đã không còn nhiều.