Tân Hoa Xã ngày 7/5 đăng bài viết của tờ phụ bản Tin tức Tham khảo về chuyến thăm Việt Nam của Ngoại trưởng Nhật với góc nhìn phiến diện.
Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida và Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Ảnh: The Japan Times.
Theo đó, với tiêu đề “Ngoại trưởng Nhật Bản thăm Việt Nam nhằm cổ súy ASEAN bao vây Trung Quốc”, bài báo viết: “Ngày 5/5 Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã hội kiến với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. Sau khi kết thúc buổi hội kiến, ông Kishida phát biểu trước báo giới xung quanh việc Trung Quốc gia tăng hoạt động (bành trướng, leo thang) ở Biển Đông đã nhấn mạnh:
“Đơn phương thay đổi hiện trạng ở Biển Đông là lo ngại chung của cộng đồng quốc tế. Chúng tôi đã đạt được nhận thức chung trong việc truyền đi thông điệp này trên tinh thần ASEAN là một chỉnh thể thống nhất”.
Bài báo kết luận: “Thông qua đó, Nhật Bản kiềm chế Trung Quốc”.
Tờ Tin tức Tham khảo liệt kê các hoạt động, phát biểu của Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida tại Việt Nam khi hội đàm, hội kiến với các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam và các thỏa thuận, thành quả hai bên đạt được trong chuyến thăm, sau đó kết luận rằng Nhật Bản đang “bao vây Trung Quốc”.
Điều đáng nói, trong khi báo Trung Quốc thể hiện cái nhìn phiến diện, xuyên tạc về chuyến thăm Việt Nam của Ngoại trưởng Nhật Bản thì chính Bắc Kinh đang liên tục có những hoạt động nhằm chia rẽ khối đoàn kết ASEAN xung quanh vấn đề Biển Đông.
Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố Trung Quốc đã đạt được đồng thuận với Brunei, Campuchia và Lào trong vấn đề Biển Đông; và những nước này không phản đối những đòi hỏi của Bắc Kinh ở vùng biển này, theo Tân Hoa xã. Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc còn nói rằng cả 4 nước thống nhất rằng “tranh chấp lãnh thổ không phải là vấn đề giữa Trung Quốc và cả khối ASEAN”.
Bắc Kinh cũng tiếp tục khẳng định sẽ tăng cường hợp tác an ninh quốc phòng, đặc biệt là hàng hải với Indonesia, bất chấp quan hệ hai nước đang khá căng thẳng sau những vụ đụng độ giữa tàu cá ngư dân Trung Quốc với cảnh sát biển Indonesia ở vùng biển của Indonesia.
Bên cạnh việc lấy lòng nhiều quốc gia ASEAN, Trung Quốc cũng lại lên tiếng dọa tổ chức này về vụ kiện Biển Đông ngay tại hội nghị quan chức cấp cao ASEAN – Trung Quốc diễn ra tại Singapore. Hôm 3/5, một nguồn tin ngoại giao ASEAN tiết lộ với Kyodo News rằng Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân đã lên giọng cảnh báo ASEAN không nên đưa ra bất kỳ tuyên bố nào trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông.
Nguồn tin cho hay ông Lưu cảnh báo việc ASEAN đưa ra tuyên bố sẽ là một “động thái mạo hiểm” và Trung Quốc sẽ “phản đối”, nhưng không nói rõ cụ thể về nguy cơ đối với ASEAN.
Giới phân tích xem đó là mưu đồ của Trung Quốc nhằm chia rẽ ASEAN để các nước thành viên không đưa ra lập trường chung sau khi PCA ra phán quyết, theo The Straits Times.
Trước tình hình trên, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã kêu gọi các nước ASEAN nên thắt chặt đoàn kết cũng như thể hiện “sự chắc chắn của mình trong việc hợp tác khu vực ở Đông Á”. Phát biểu tại ĐH Chulalongkorn ở thủ đô Bangkok của Thái Lan ngày 2/5, ông Kishida còn kêu gọi các nước phát huy tinh thần thượng tôn pháp luật để duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực.