TQ muốn đưa quan hệ với Philippines “quay lại đúng hướng” sau khi hai nước ngày càng trở nên bất đồng liên quan đến vấn đề chủ quyền ở Biển Đông.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 30/5 gửi lời chúc mừng tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ông Tập nói hai nước có mối quan hệ truyền thống và tình hữu nghị sâu sắc, Reuters dẫn thông báo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết.
“Quan hệ Trung Quốc – Philippines phát triển hữu nghị, ổn định và vững mạnh phù hợp với lợi ích cơ bản của hai nước và người dân”, ông Tập nói. Hai nước có trách nhiệm tăng cường hợp tác. “(Tôi) hy vọng hai bên có thể nỗ lực hành động để đưa quan hệ song phương quay lại hướng phát triển vững mạnh”.
Có thể thấy, càng gần đến ngày Tòa trọng tài thường trực quốc tế đưa ra phán quyết vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc về yêu sách chủ quyền phi lý ở khu vực Biển Đông, cả chính giới lẫn giới truyền thông được điều khiển ở Trung Quốc dường như không từ bỏ bất cứ thủ đoạn nào để tác động tới phán quyết và tới dư luận quốc tế. Tuy nhiên, cho tới nay, dường như chưa có bất cứ quốc gia nào công khai ủng hộ tham vọng lãnh thổ này của Trung Quốc.
Có lẽ ý thức được thế yếu ấy nên Trung Quốc đã bất chấp thủ đoạn trong đối phó. Cách đối phó của Trung Quốc bao gồm đồng thời ba phương diện.
Thứ nhất, tiếp tục có những hành vi bất chấp luật pháp quốc tế, thay đổi hiện trạng, tăng cường vũ trang và quân sự hóa ở Biển Đông.
Thứ hai, phát động chiến dịch bài xích tòa trọng tài hòng vô hiệu hóa giá trị pháp lý quốc tế cũng như ý nghĩa chính trị của phán quyết.
Thứ ba, tung hỏa mù trên truyền thông, mập mờ trong những phát biểu ngoại giao để tạo ấn tượng có đối tác đứng về phe mình. Điển hình nhất là vụ Trung Quốc tuyên bố đạt được thỏa thuận với Lào, Campuchia và Brunei về các vấn đề Biển Đông trong khi trên thực tế không có thỏa thuận ấy. Hay như mới đây, Trung Quốc rùm beng rằng được các nước Ả Rập ủng hộ trong khi nhiều nước Ả Rập lo ngại ngày càng sâu sắc hơn về ý đồ và hành vi của Trung Quốc.
Về phần mình, ngày 30/5, tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của tòa PCA về Biển Đông mặc dù trong bối cảnh hiện tại, Manila đang tìm kiếm đầu tư từ Bắc Kinh để xây dựng nhiều dự án cơ sở hạ tầng thiết yếu.
“Nếu Tòa trọng tài ra phán quyết, tôi mong muốn Trung Quốc sẽ tuân thủ theo”, ông Duterte nhấn mạnh.
 |
| Ông Rodrigo Duterte sẽchính thức nhậm chức Tổng thống Philippines vào tháng 6 Ảnh: THE STANDARD |
“Không phải bởi các anh giúp tôi xây dựng đường sắt mà tôi phải bỏ bãi cạn Scarborough”, ông nói thêm.
Tân Tổng thống Philippines Duterte được biết đến với những phát ngôn “bạo miệng” trong chiến dịch tranh cử của mình. Ông từng tuyên bố sẽ đi xuồng máy đến các đảo thuộc chủ quyền của Philippines đang bị Trung Quốc chiếm giữ ở Biển Đông để cắm quốc kỳ Philippines dù có phải hy sinh tính mạng. Hôm 28/5 vừa qua, ông tiếp tục ra tuyên bố cứng rắn với Bắc Kinh rằng: “Tôi đã nói với các bạn (Trung Quốc), đó là của chúng tôi. Các bạn không có quyền ở đó”.
Trong một diễn biến có liên quan, quân đội Indonesia khi vừa loan báo đã bắt giữ 1 tàu Trung Quốc cùng 8 ngư dân với cáo buộc đánh bắt trái phép trong vùng biển thuộc quần đảo Natuna của nước này ở Biển Đông.
Tờ Jakarta Globe dẫn lời phát ngôn viên quân đội Indonesia Josdy Damopoli cho hay vụ việc xảy ra vào ngày 27/5, khi tàu hộ vệ Oswald Siahaan 354 phát hiện 1 tàu cá Trung Quốc đánh bắt ở khu vực trong lúc tuần tra. Hải quân Indonesia lập tức liên lạc qua sóng vô tuyến và bắn súng cảnh cáo, nhưng tàu Trung Quốc vẫn cố chạy ra vùng biển quốc tế.
“Lúc đó, việc đuổi bắt liên quan đến một tàu tuần tra nhỏ, nhưng lần này tàu hải cảnh không dám can thiệp vì cuộc rượt đuổi liên quan đến tàu hộ vệ”, ông Josdy cho hay.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh hôm 30/5 tuyên bố tàu cá nước này đang hoạt động “hợp pháp” và Bắc Kinh đã đưa ra phản đối cứng rắn với phía Jakarta về vụ việc.