Philippines chỉ đưa ra chính sách cụ thể đối phó với vấn đề Biển Đông sau khi PCA đưa ra phán quyết vụ kiện “đường lưỡi bò”.
Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte
Ngày 30/6, ông Rodrigo Duterte sẽ chính thức nhậm chức tổng thống Philippines. Trước đó, ngày 27/6, ông đã tham gia lễ thượng cờ cuối cùng trong cương vị thị trưởng thành phố Davao, phát biểu lập trường về một loạt vấn đề như đấu tranh chống tham nhũng, tấn công vấn nạn tội phạm, ma túy…
Ông Duterte cũng dành thời gian đề cập tới tranh chấp Biển Đông, cho biết chỉ đưa ra chính sách cụ thể của Philippines để đối phó với vấn đề Biển Đông sau khi PCA đưa ra phán quyết về vụ kiện của Philippines liên quan tới “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc vạch ra gần liếm trọn Biển Đông.
Tân Tổng thống Philippines nói: “Về vấn đề biển Tây Philippines (Biển Đông), chúng tôi sẽ đợi quyết định của PCA rồi mới đưa ra bất cứ tuyên bố công khai nào. Hiện giờ chúng tôi chỉ đợi phán quyết của PCA. Trước tiên, tôi sẽ thảo luận với các thành viên chính phủ, trong đó có phía quân đội để quyết định bước đi tiếp theo”.
Trong cuộc phỏng vấn sau đó, ông Duterte cho biết thêm nếu trong 2 năm sau khi PCA ra phán quyết mà phía Philippines không có lợi gì từ phán quyết đó, ông sẽ cùng Trung Quốc khởi động lại đối thoại song phương giải quyết tranh chấp liên quan.
Theo thông báo của PCA, tòa sẽ ra phán quyết về vụ kiện của Philippines vào ngày 12/7 tới.
Đến thời điểm này, Trung Quốc tiếp tục cho rằng PCA không đủ thẩm quyền xét xử vụ kiện của Philippines, đồng thời tuyên bố không chấp nhận cách giải quyết từ bên thứ ba.
Các chuyên gia lo ngại Trung Quốc phản ứng trước phán quyết, dự đoán bất lợi cho Bắc Kinh, bằng cách lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông như từng làm ở biển Hoa Đông năm 2013 và tăng cường xây dựng, củng cố các đảo nhân tạo.
Trước mắt, tờ Đông Phương xuất bản tại Hongkong ngày 28/6 đưa tin, các chiến hạm “át chủ bài” của cả 3 hạm đội hải quân Trung Quốc đã tập trung về đại bản doanh hạm đội Nam Hải ở đảo Hải Nam. Đồng thời một số lượng lớn các máy bay quân sự binh chủng vận tải đường không của 3 hạm đội cũng tập trung về khu vực Biển Đông tập trận “không chiến tự do”.
Các diễn đàn quân sự trực tuyến Trung Quốc những ngày gần đây liên tục tải lên hình ảnh các chiến hạm chủ lực như 2 tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường Phiên Dương của hạm đội Bắc Hải, Ninh Ba của hạm đội Đông Hải, tàu hộ vệ mang tên lửa Triều Châu, Lan Châu.
Ngoài các tàu “át chủ bài” này, Trung Quốc cũng “tự bộc lộ” việc chuẩn bị đưa vào biên chế các tàu khu trục mới nhất lớp 052D.
Còn thông tin về cuộc tập trận “không chiến tự do” ở Biển Đông thì được các tờ báo quân sự Trung Quốc đưa tin chính thức.
Có phân tích cho rằng, động thái này của Bắc Kinh rõ ràng nhằm vào phán quyết của PCA.
Trong trường hợp PCA ra phán quyết bất lợi cho Trung Quốc, quân đội nước này có thể tập trận quy mô lớn ở Biển Đông để “thị uy”.