Cơ quan ngoại giao Campuchia tuyên bố không bày tỏ quan điểm chung nào trong khối ASEAN sau phán quyết của tòa PCA về vụ kiện của Philippines.
Thủ tướng Campuchia Hun Sen khẳng định sẽ không tham gia vào tuyên bố chung nào sau PCA.
Ngày 9/7, Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia ra tuyên bố rằng phán quyết của Tòa Trọng tài liên quan đến tranh chấp Biển Đông “không liên quan đến tất cả các thành viên ASEAN”.
Theo Bộ trên, Phnom Penh sẽ không tham gia vào “bất kỳ việc bày tỏ quan điểm chung nào” khi PCA ra phán quyết, dự kiến vào ngày 12/7 tới.
Bộ trên lưu ý rằng tuyên bố này được đưa ra nhằm tái khẳng định những phát biểu của Thủ tướng Samdech Hun Sen được đưa ra trong các ngày 20/6 và 28/6.
Hôm 28/6, phát biểu tại lễ kỷ niệm 65 năm thành lập Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) tại Thủ đô Phnom Penh, Thủ tướng Hun Sen nói: “Đảng Nhân dân Campuchia không ủng hộ và hơn nữa, phản đối bất cứ tuyên bố nào của ASEAN trong việc ủng hộ quyết định của Trọng tài Thường trực”.
Thủ tướng Campuchia cho rằng một số nước bên ngoài “giật dây và gây sức ép lên các thành viên ASEAN” kể cả trước khi tòa án ra phán quyết, cho rằng điều đó “sẽ dẫn đến việc chia rẽ giữa bản thân các nước thành viên ASEAN và giữa ASEAN với Trung Quốc”.
Thủ tướng Campuchia nhắc lại quan điểm không can thiệp của nước này trong vấn đề Biển Đông, tin rằng vấn đề “nên được giải quyết giữa các nước liên quan”.
Trước đó, Thủ tướng Hun Sen cũng nhắc tới tuyên bố phán quyết của PCA về vụ kiện “đường lưỡi bò” và thể hiện sự không hài lòng.
“Đây không phải là vấn đề về luật pháp, nó hoàn toàn về chính trị. Tôi sẽ không ủng hộ bất kỳ phán quyết nào của tòa”, ông nói.
Ông cũng phủ nhận cáo buộc cho rằng Phnom Penh chịu áp lực từ Bắc Kinh nên đã “góp phần” gây ảnh hưởng tới bản tuyên bố chung của ASEAN tuần trước.
Ông miêu tả việc cáo buộc Phnom Penh gây khó dễ cho bản tuyên bố chung là “không thể chấp nhận được”, “rất bất công với Campuchia” và “lợi dụng Campuchia để chống lại Trung Quốc”.
Sau sự việc ASEAN không đưa ra được tuyên bố chung trong Hội nghị Ngoại trưởng diễn ra tại TP Côn Minh, Trung Quốc, Campuchia chịu nhiều ồn ào khi bị cho rằng là nguyên nhân dẫn tới việc ra tuyên bố chung phải thu về.
ASEAN có thể không có tuyên bố chung sau PCA?
Tân Hoa Xã ngày 10/7 đưa tin, ngày 9/7 Bộ Ngoại giao Campuchia ra tuyên bố một lần nữa nhắc lại, Phnom Penh không ủng hộ phán quyết của PCA trong vụ Philippines kiện Trung Quốc.
Tuyên bố viết: “Campuchia cho rằng, vụ kiện của Philippines là đề nghị PCA giải quyết tranh chấp giữa Philippines với Trung Quốc, quá trình này hoàn toàn không liên quan đến toàn thể các thành viên ASEAN.”
Do đó Bộ Ngoại giao Campuchia nhắc lại lập trường nước này không tham dự vào bất kỳ tuyên bố chung nào về vụ kiện và phán quyết của PCA.
Hội nghị Đặc biệt Ngoại trưởng ASEAN – Trung Quốc tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc phải rút lại tuyên bố chung. Ảnh: SCMP.
Tuy nhiên trên góc độ pháp lý quốc tế, ASEAN, Trung Quốc, Philippines hay Campuchia có ra bất kỳ tuyên bố nào về phán quyết của PCA cũng chỉ phản ánh nhận thức của từng chủ thể này về vụ kiện, phán quyết của Tòa, luật pháp quốc tế và UNCLOS.Chính điều này làm dấy lên luồng dư luận cho rằng, ASEAN sẽ tiếp tục không thể đưa ra tuyên bố chung sau khi PCA ra phán quyết như tại Hội nghị Ngoại trưởng tại Côn Minh vừa qua.
Bản thân các tuyên bố này chỉ thể hiện lập trường chính trị và nhận thức của từng bên, không tác động, ảnh hưởng gì đến giá trị và hiệu lực của phán quyết PCA đưa ra.