Tòa Trọng tài bác bỏ yêu sách ‘đường lưỡi bò’ của TQ

Tòa Trọng tài Thường trực tuyên bố Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên bên trong “đường lưỡi bò”.

– Trung Quốc không có “quyền lịch sử” đối với Biển Đông
– “Đường lưỡi bò” do Trung Quốc tự vẽ ra không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển
– Không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế cho Trung Quốc
– Trung Quốc can thiệp vào quyền đánh bắt cá của ngư dân Philippines, đặc biệt là ở bãi cạn Scarborough
– Trung Quốc gây thiệt hại đến hệ sinh thái quần đảo Trường Sa bằng các hoạt động như khai thác quá mức, xây đảo nhân tạo
– Các hành động của Trung Quôc làm gia tăng khả năng xảy ra xung đột với Philippines

Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên bên trong “đường lưỡi bò”, Reuters dẫn thông báo từ Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan, cho biết. Tuyên bố đòi quyền lịch sử dựa trên “đường lưỡi bò” của Trung Quốc đi ngược lại với Công ước của Liên Hợp Quốc.

Trong bản phán quyết dài 497 trang, Tòa Trọng tài thuộc PCA cũng kết luận không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) cho Trung Quốc.

Đảo Ba Bình, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đang bị Đài Loan kiểm soát, cũng không thể tạo ra EEZ, tòa cho biết.

Theo Tòa Trọng tài, Trung Quốc đã gây ra những thiệt hại không thể khắc phục đối với hệ san hô ở quần đảo Trường Sa. Tòa khẳng định các tàu hành pháp Trung Quốc tạo ra nguy cơ xảy ra va chạm cao khi tiếp cận tàu Philippines.

Phán quyết cho rằng Trung Quốc đã cản trở các quyền của ngư dân Philippines tại bãi cạn Scarborough bằng cách ngăn họ tiếp cận khu vực này. Ngoài ra, việc Trung Quốc cải tạo đất, xây dựng các đảo nhân tạo là không phù hợp với nghĩa vụ của một quốc gia trong quá trình giải quyết tranh chấp.

Trung Quốc ngang nhiên vạch ra “đường lưỡi bò” hay còn gọi là “đường 9 đoạn”, đòi chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, bất chấp sự phản đối từ cộng đồng quốc tế. Đây là một điều mơ hồ được Trung Quốc thời Quốc dân đảng đưa ra từ thập niên 1940, không có cơ sở pháp lý nào rõ ràng. Năm 2009, lần đầu tiên Trung Quốc trình lên Liên hợp quốc “đường lưỡi bò” và đòi các quyền đối với vùng nước trong phạm vi đường này.

Các nước Việt Nam, Malaysia, Philippines khi đó đã bác bỏ yêu sách 9 đoạn của Trung Quốc. 

Năm 2013, Philippines khởi kiện “đường lưỡi bò”, cho rằng nó không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) và cần được tuyên bố là vô căn cứ. Philippines khẳng định rằng một số rạn san hô và bãi cát ngầm bị Trung Quốc chiếm đóng không được hưởng lãnh hải hoặc làm cơ sở để tuyên bố có lãnh hải. Tháng 10/2015, PCA tuyên bố có thẩm quyền xử vụ kiện.

Trung Quốc nhiều năm nay giữ quan điểm rằng tranh chấp với các nước có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông cần được giải quyết song phương và kiên quyết không tham gia vụ kiện, cảnh báo sẽ phớt lờ phán quyết từ PCA.

• Philippines kêu gọi kiềm chế

  Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay. Ảnh: Reuters.

  Ngoại trưởng Perfecto Yasay cho biết Philippines “hoan nghênh thông báo về phán quyết” của Tòa Trọng tài.

  “Các chuyên gia của chúng tôi đang nghiên cứu phán quyết một cách cẩn trọng và kỹ lưỡng, điều mà kết quả quan trọng này xứng đáng nhận được”, ông nói. “Đồng thời, chúng tôi kêu gọi những bên liên quan kiềm chế và điềm tĩnh”.

  Tổng thống Philippines ra lệnh triệu tập họp chính phủ bất thường sau khi Tòa ra phán quyết. Cuộc họp diễn ra lúc 6h chiều nay. Nhà lãnh đạo khẳng định chính phủ Philippines sẽ nghiên cứu kỹ phán quyết của tòa trước khi đưa ra bất kỳ tuyên bố nào. 

• Trung Quốc tiếp tục tuyên bố “không chấp nhận” phán quyết của Tòa

  Bộ Ngoại giao Trung Quốc phát thông cáo ngang nhiên cho rằng Trung Quốc “có chủ quyền đối với các đảo” ở Biển Đông, bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Cơ quan này bao biện rằng lập trường của Bắc Kinh là “phù hợp với luật pháp quốc tế” và các đảo “có vùng đặc quyền kinh tế, nơi người dân Trung Quốc hoạt động tại đây từ hơn 2,000 năm trước”, theo Reuters.

  Hãng thông tấn Trung Quốc Xinhua hôm nay cho biết Trung Quốc “không chấp nhận và không công nhận” phán quyết từ Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), The Hague, Hà Lan, về “đường lưỡi bò”.

  Hãng này mô tả tòa án đã ra “phán quyết yếu kém” về Biển Đông.