Phát biểu trước báo giới hôm 29/7 tại Phnom Penh, Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhon cho biết, nước này đang nỗ lực sau hậu trường để dàn xếp tranh chấp Biển Đông giữa đồng minh Trung Quốc với các đối tác trong ASEAN.
Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhon
Ông Sokhon bác bỏ các cáo buộc cho rằng Campuchia đứng về phía Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông, ngăn chặn việc phát hành tuyên bố chung ASEAN mấy ngày trước đây trong tuần.
“Campuchia đã làm gì trong vấn đề này? Trước tiên, Campuchia duy trì lập trường chính đáng của mình rằng sẽ không đứng về bên nào trong tranh chấp và đặc biệt đã góp phần đáng kể ngăn không cho tình hình Biển Đông rơi vào bầu không khí suy thoái, thông qua việc tạo điều kiện cho tất cả các bên liên quan” – Ngoại trưởng Campuchia nói.
Theo ông Sokhon, Philippines – nước vừa giành thắng lợi pháp lý quan trọng trong vụ kiện trọng tài liên quan đến Biển Đông, đã từ bỏ yêu cầu đưa phán quyết vào tuyên bố chung, thay vào đó là cụm từ đề cập tới việc các nước liên quan trong tranh chấp “tôn trọng hoàn toàn tiến trình pháp lý và ngoại giao”, ý muốn nhắc tới phán quyết của Tòa trọng tài.
Hôm 25/7, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã công khai lên tiếng cảm tạ Phnom Penh vì đã ủng hộ quan điểm của Trung Quốc về Biển Đông và giữ phiếu trắng trong việc ra tuyên bố chung của ASEAN về phán quyết kể trên của Tòa trọng tài.
Trước đó, cũng trong tháng này, Thủ tướng Hun Sen tuyên bố đồng ý nhận thêm 600 triệu USD từ các nguồn viện trợ và khoản vay từ Trung Quốc, sau cuộc họp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Mông Cổ bên lề Hội nghị Á – Âu (ASEM).
Cả Campuchia và Trung Quốc sau đó đều bác bỏ các bình luận trên báo chí quốc tế nói rằng, khoản viện trợ hậu hĩnh đó là “món quà” của Trung Quốc cho Campuchia, để đổi lại lấy sự ủng hộ của Phnom Penh trên các diễn đàn quốc tế khi tranh luận về những vấn đề quan trọng, bao gồm cả tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng khẳng định họ viện trợ vô điều kiện cho Campuchia và quyết định hỗ trợ tài chính cho Campuchia không liên quan đến bất kỳ bước đi chính trị nào của Phnom Penh.
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Campuchia Chum Sounry thì cho những cáo buộc đó là một “sự xúc phạm” đến Campuchia – một nhà nước có chủ quyền.
Ông Chheng Vannarith, một nhà phân tích chính trị chuyên về khu vực châu Á Thái Bình Dương nhận xét, Campuchia sẽ khó duy trì bộ mặt trung lập trong khi vẫn tiếp tục chấp nhận các gói viện trợ khổng lồ như thế từ “người bạn đáng tin cậy” phương bắc.
Ông Vannarith cũng cảnh báo Campuchia sẽ không thể thật sự độc lập, nếu thúc đẩy cái gọi là “trung lập vô tư” và chẳng có thêm các bạn hàng và đối tác kinh tế khác ngoài Trung Quốc.
Bình luận của Ngoại trưởng Campuchia được đưa ra sau chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin tới Trung Quốc trong tuần này, gặp gỡ một số quan chức cấp cao, bao gồm Phó Chủ tịch Trung Quốc.