Chính quyền Manila ngày 3.8 khuyến cáo ngư dân tránh xa khu vực bãi Scarborough – nơi đang bị Trung Quốc đòi chủ quyền, dù là ngư trường truyền thống nằm trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines.
Tàu cá Philippines.
RFI dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose giải thích rằng, Manila “biết Trung Quốc đang chiếm cứ bãi cạn Scarborough, nên cần phải chờ làm rõ cách thức mà ngư dân Philippines có thể trở lại đánh bắt tại khu vực đó mà không bị sách nhiễu”.
Lời khuyến cáo của Philippines được đưa ra trong bối cảnh phán quyết ngày 12.7 của Tòa trọng tài The Hague cho rằng Trung Quốc không có quyền ngăn cản ngư dân Philippines ở khu vực Scaborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Manila. Bắc Kinh đã bác bỏ toàn bộ phán quyết quốc tế, đồng thời tiếp tục khẳng định chủ quyền của họ trong khu vực.
Thậm chí ngày 2.8, Bắc Kinh còn thông báo các “hình phạt” họ sẽ áp dụng đối với những ai bị Trung Quốc coi là đánh bắt “bất hợp pháp” trong vùng biển của Trung Quốc, kể cả những khu vực đang tranh chấp.
Đối với phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines, phán quyết của Tòa trọng tài rất rõ, nhưng “thực tế trên hiện trường” lại khác, Trung Quốc đang có mặt tại đó, vì vậy Philippines phải thảo luận thêm. Khi bị chất vấn phải chăng điều đó có nghĩa là ngư dân Philippines trước mắt phải tránh xa vùng bãi cạn Scarborough, ông Jose xác nhận: “Đó là để bảo đảm an toàn cho tất cả mọi người”.
Theo AFP, quan điểm dè dặt của chính quyền Manila thể hiện qua các phát biểu kể trên dứt khoát sẽ thêm củi lửa cho giới phê phán chính quyền của tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, bị cáo buộc là quá mềm yếu trước Bắc Kinh.
AFP nhắc lại rằng vào năm 2012, sau một cuộc đọ sức với Manila, Bắc Kinh đã giành quyền kiểm soát bãi Scarborough mà họ cho là thuộc chủ quyền Trung Quốc, cho dù thực thể này cách bờ biển Trung Quốc rất xa, trong khi chỉ cách đảo chính Luzon của Philippines 143 hải lý, tức là nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines. Kể từ lúc đó, Trung Quốc thẳng tay xua đuổi ngư dân Philippines đến đánh bắt trong khu vực, nhiều khi sử dụng đến vòi rồng.
Khi chính thức lên nắm quyền tại Philippines từ tháng Sáu vừa qua, tân Tổng thống Duterte xác định rằng ông muốn cải thiện quan hệ với láng giềng Trung Quốc.