Chính phủ Philippines vừa lên tiếng khuyến cáo ngư dân nên tránh đánh bắt trong khu vực gần bãi cạn Scarborough trên Biển Đông, bất chấp phán quyết ngày 12/7 của Tòa trọng tài đã khẳng định quyền đánh cá của ngư dân Philippines ở khu vực này và Trung Quốc không có quyền ngăn cản.
Ngư dân Philippines được khuyến cáo không lại gần bãi cạn Scarborough vì “Trung Quốc đang ở đó”
Phát biểu với giới báo chí, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose giải thích rằng, Manila “biết Trung Quốc đang chiếm cứ bãi cạn Scarborough, cho nên cần phải chờ làm rõ cách thức mà ngư dân Philippines có thể trở lại đánh bắt tại khu vực đó mà không bị sách nhiễu”.
Lời khuyến cáo của Philippines được đưa ra trong bối cảnh phán quyết ngày 12/7 vừa qua của Tòa trọng tài đã xác định rằng, Trung Quốc không có quyền ngăn cản ngư dân Philippines ở khu vực Scaborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Manila. Bắc Kinh đã bác bỏ toàn bộ phán quyết quốc tế, đồng thời tiếp tục khẳng định chủ quyền của họ trong khu vực.
Thậm chí, hôm 2/8, Bắc Kinh còn loan báo các “hình phạt” họ sẽ áp dụng đối với những ai bị Trung Quốc coi là đánh bắt “bất hợp pháp” trong vùng biển mà Trung Quốc tự nhận là của mình, kể cả những khu vực đang tranh chấp, hoặc rõ ràng nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của nước khác.
Đối với phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines, phán quyết của Tòa trọng tàirất rõ nhưng “thực tế trên hiện trường” lại khác.
“Thực tế Trung Quốc đang ở đó, vì vậy Philippines phải thảo luận thêm” – ông Jose nói.
Khi bị chất vấn là phải chăng điều đó có nghĩa là ngư dân Philippines trước mắt phải tránh xa vùng bãi cạn Scarborough, ông Jose xác nhận : “Đó là để bảo đảm an toàn cho tất cả mọi người”.
Cần phải nhắc lại rằng, hồi năm 2012, sau một cuộc đối đầu với Manila trên biển, Bắc Kinh đã giành quyền kiểm soát bãi Scarborough mà họ cho là thuộc chủ quyền Trung Quốc, cho dù thực thể này cách bờ biển Trung Quốc rất xa, trong khi chỉ cách đảo chính Luzon của Philippines 143 hải lý, tức là nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Kể từ lúc đó, Trung Quốc thẳng tay xua đuổi ngư dân Philippines đến đánh bắt ở khu vực, nhiều khi sử dụng đến vòi rồng.
Các sự kiện ở bãi cạn Scarbrough cũng chính là nguồn cơn thúc đẩy Philippines đâm đơn kiện Trung Quốc lên tòa trọng tài quốc tế.
Theo truyền thông quốc tế, quan điểm dè dặt của chính quyền Manila thể hiện qua các phát biểu kể trên có khả năng khiến chính quyền của tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hứng chịu thêm nhiều chỉ trích mới. Ông Duterte bị cáo buộc là quá mềm yếu trước Bắc Kinh.
Khi chính thức lên nắm quyền tại Philippines từ ngày 30/6 vừa qua, tân Tổng thống Duterte xác định rằng, ông muốn cải thiện quan hệ với láng giềng Trung Quốc, vốn đã bị sứt mẻ nghiêm trọng dưới thời người tiền nhiệm của ông là Benigno Aquino.
Tân lãnh đạo Philippines Duterte cũng thông báo sẽ cử cựu Tổng thống Fidel Ramos làm đặc phái viên đến Bắc Kinh để đàm phán về vấn đề này.
Liên quan đến việc này, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines cho hay, “đây là một vấn đề ưu tiên mà Philippines phải chấp nhận trước khi đi vào cuộc đàm phán trực tiếp với Trung Quốc”.