GS Lý Lệnh Hoa nghi ngờ tuyên bố cục diện Biển Đông giảm nhiệt nhờ nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc.
Tàu đệm khí TQ tham gia tập trận đổ bộ ở Biển Đông. Ảnh: 81.cn
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân nói với báo chí hôm 16/8, việc ASEAN cùng Trung Quốc chọn Mãn Châu Lý, một thành phố ở khu tự trị Nội Mông miền bắc nước này để tổ chức hội nghị 2 ngày 15-16/8 giúp các bên “bình tĩnh” thảo luận vấn đề Biển Đông.
Cùng ngày, nhà nghiên cứu Trung Quốc Lưu Phong nói với Thời báo Hoàn Cầu, dưới sự nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc, cục diện Biển Đông gần đây đã giảm nhiệt rõ ràng.
Tuy nhiên, GS Lý Lệnh Hoa, học giả nổi tiếng của Trung Quốc, cựu chuyên viên nghiên cứu thuộc Trung tâm Thông tin Cục Hải dương quốc gia Trung Quốc tỏ ra nghi ngờ điều này bởi nó không phù hợp với thực tế. Một trong những minh chứng cho điều này là trong lúc Biển Đông căng thẳng, Indonesia vừa đánh chìm tàu cá nước ngoài mà nước này cho là đánh bắt trái phép trên vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa, bao gồm tàu cá Trung Quốc và Việt Nam.
Cũng theo học giả Lý Lệnh Hoa, Lưu Phong là một nhà nghiên cứu về luật biển thuộc Viện Nghiên cứu Biển Đông do ông Ngô Sĩ Tồn làm Viện trưởng, đặt tại đảo Hải Nam.
Quan điểm của Lưu Phong là vấn đề Biển Đông phải “đánh trường kỳ”, chủ trương giải quyết mọi vấn đề qua đàm phán song phương, nhận thức rằng Tòa án Quốc tế vì Công lý hoặc Tòa án Quốc tế về Luật Biển là do “phương Tây chỉ đạo”.
Lưu Phong có quan điểm giống với Ngô Sĩ Tồn hay Lý Quốc Cường – Viện Nghiên cứu biên giới biển thuộc Viện Hàn lâm khoa học xã hội Trung Quốc. Cả 3 người này đều cho rằng đường lưỡi bò “có căn cứ pháp lý” và đều thuộc loại học giả thích nói gì thì nói.
Những nhận định của GS Lý Lệnh Hoa là có cơ sở. Bởi ngày 19/8, Hoàn Cầu thời báo đưa tin Hạm đội Nam Hải thuộc hải quân Trung Quốc lần đầu tiên tổ chức cho đội tàu đệm khí mới diễn tập đổ bộ cự ly xa tại Biển Đông. Cuộc tập trận diễn ra 4 ngày, kết thúc hôm 17/8.
Hoàn Cầu thời báo khoe rằng “nhiều tàu đệm khí đổ bộ” diễn tập đột kích tại vùng biển xa ở Biển Đông, nhưng không cung cấp chi tiết số lượng tàu và địa điểm cụ thể. Báo này còn khoe rằng trong cuộc tập trận, Hạm đội Nam Hải cho các tàu đệm khí diễn tập đổ bộ đột kích tấn công cách xa bờ hàng trăm hải lý, không phải chỉ vài hải lý như các cuộc diễn tập thông thường.
Trước đó, chỉ cách đây vài ngày, Hoàn Cầu thời báo cũng đưa tin Hạm đội Nam Hải, với địa bàn hoạt động ở Biển Đông, tiến hành cuộc tập trận bảo vệ đảo tại một vùng biển nằm phía tây tỉnh Quảng Đông nhưng không cung cấp chi tiết. Những hình ảnh tập trận do Hoàn Cầu thời báo đăng tải cho thấy sự tham gia của nhiều tàu chiến và 2 chiếc được cho là oanh tạc cơ H-6K.
Học giả Lý Lệnh Hoa cũng là người nhiều lần khẳng định, Trung Quốc phải tuân thủ UNCLOS và nên nghiêm túc đối diện trước kết quả phán quyết của PCA.
Ông từng thẳng thắn phê bình: ” ông thẳng thắn phê bình: “Trung Quốc cần phải nghiêm túc và lý tính đối mặt với kết quả mà PCA đã tuyên. Ngay từ ngày 15/5/1996, khi chính phủ Trung Quốc lần đầu tiên tuyên bố đường lãnh hải bao gồm quần đảo Tây Sa (cách Trung Quốc gọi Hoàng Sa) là đã vi phạm quy định của luật quốc tế, và đường cơ sở thẳng để tính lãnh hải Trung Quốc đã được vẽ quá dài.
Diện tích quần đảo nhỏ, phạm vi hải vực lại lớn, không đáp ứng được điều kiện để xác định đường cơ sở lãnh hải. Trung Quốc làm như vậy chỉ có làm tổn hại tới uy tín quốc tế của chính mình, làm cản trở hoạt động bình thường của việc phân định biển. Trung Quốc là một nước lớn, lẽ ra cần phải nghiêm túc trong hành động”.