Theo chuyên gia quốc tế, Philippines không đủ can đảm và cũng không đủ mạnh để tách khỏi Mỹ.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters
Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte gần đây có mối quan hệ khó chịu với đồng minh lâu năm Mỹ và có nhiều dấu hiệu hàn gắn quan hệ với Trung Quốc vốn bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực hôm 12/7.
Mới đây nhất, ông Duterte nói ông đang xem xét mua vũ khí của Nga và Trung Quốc, và sẽ chấm dứt các cuộc tuần tra chung với lực lượng của Mỹ trên Biển Đông.
Tuy nhiên, Oh Ei-sun, chuyên viên cao cấp tại Trường Nghiên cứu quốc tế S Rajaratnam (Singapore) cho rằng: “Tổng thống Duterte chỉ đang kích Mỹ chống lại Trung Quốc và ngược lại, qua đó đạt được những lợi ích to lớn cho Philippines. Tôi cho rằng điều ông Duterte đang thực sự mong muốn là những thoả thuận buôn bán vũ khí tốt hơn từ Mỹ”.
Nhà quan sát quân sự Zhou Cheming nhận định Philippines không đủ can đảm và cũng không đủ mạnh để tách khỏi Mỹ. Chính vì thế, theo ông, tuyên bố mua vũ khí Trung Quốc của Tổng thông Duterte chỉ đơn giản là để hàn gắn mối quan hệ với Bắc Kinh. “Ngoài ra, vấn đề tương thích cũng cản trở việc bán buôn vũ khí giữa Trung Quốc và Philippines. Philippines vốn quen dùng vũ khí Mỹ khác biệt hoàn toàn với vũ khí Trung Quốc”, ông Zhou khẳng định.
Trong khi đó, The Wall Street Journal ngày 14/9 dẫn nguồn Thời báo Hoàn Cầu bình luận: “Với tính khí của Rodrigo Duterte có thể chửi bất kỳ ai, sẽ không dễ dàng cho bất kỳ bên thứ 3 nào lợi dụng ông ta. Về lâu dài, không dễ để Trung Quốc có thể đối phó với ông ta”.
“Liên minh Mỹ – Philippines sẽ vẫn vững chắc. Trung Quốc đừng quá ảo tưởng. Xét về lâu dài, Trung Quốc cũng không dễ gì đối phó với Philippines dưới thời Rodrigo Duterte”, Thời báo Hoàn Cầu cảnh báo.
Ngô Sĩ Tồn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biển Đông đặt tại Hải Nam, Trung Quốc nhận định với South China Morning Post: “Hiệp ước quốc phòng Mỹ – Philippines là một điều ước pháp lý ràng buộc của Tòa án Hiến pháp Philippines.
Một vài lời từ Duterte không thể dừng lại quan hệ hợp tác sâu sắc với Mỹ, quốc gia rõ ràng muốn duy trì, thậm chí tăng cường ảnh hưởng địa chính trị trong khu vực.
Trung Quốc cũng có thể không bán vũ khí cho Philippines như Duterte nói, vì thiếu tin tưởng lẫn nhau. Và sẽ là điều xấu hổ nếu Philippines sử dụng tàu chiến Trung Quốc chống lại Trung Quốc”.