Các chuyên gia Nga cho rằng, Trung Quốc còn rất xa mới có thể hiện thực hóa tham vọng trở thành thủ lĩnh trong ngành chế tạo xe tăng thế giới.
Xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại nhất của Trung Quốc là Type 99 vẫn còn nhiều điểm yếu
Trung Quốc phát triển xe tăng thế hệ mới
Chuyên viên quân sự Nga Vasily Kashin vừa có những bình luận về kế hoạch phát triển một loại xe tăng tương lai của Trung Quốc. Theo ông, một phóng sự được công bố trên truyền hình Trung Quốc gần đây đã xác nhận rằng, Bắc Kinh đang tập trung vào sản xuất xe tăng thế hệ mới.
Trong bài bình luận dành cho “Sputnik”, chuyên viên quân sự Nga Vasily Kashin đã nêu một vài nhận xét về diễn tiến trên bình diện này. Theo ông, quả thực là giống như Nga, Trung Quốc đã trở thành nước thứ hai quyết định tạo ra loại xe tăng mới về nguyên tắc.
Loại xe tăng chiến đấu chủ lực của Trung Quốc đã hiện hữu, chí ít là dạng bản vẽ mẫu thử nghiệm. Xem xét thiết kế kỹ thuật này dưới nhiều góc độ, rõ ràng là nó không có đặc điểm gì chung với những chiếc xe tăng hiện nước này đang sử dụng, nên có thể coi là một đột phá mới về ý tưởng.
Xe tăng có tháp pháo không người điều khiển, thể hiện sự nổi bật về mức tự động hóa cao. Ngoài ra, nó còn được lắp đặt hệ thống thông tin hiện đại cũng như động cơ công suất mới hơn 1.500 mã lực. Kíp lái tăng giảm xuống còn 2 người, bố trí trong khoang có vỏ bọc thép bảo vệ tốt.
Việc chuyển đổi từ lối nâng cấp hiện đại hóa và phát triển các mẫu xe cũ sang lối chế tạo mô hình xe tăng mới về nguyên tắc là quyết định rất táo bạo, thậm chí có phần mạo hiểm. Bởi trước đây những nỗ lực ứng nghiệm những mẫu mới cơ bản mới ở Trung Quốc thường là không thành công.
Ngoại lệ duy nhất là Type 99, nhưng nó cũng không phải là một đột phá công nghệ mà vẫn chỉ là thế hệ cũ. Hệ động lực của nó rất thiếu chắc chắn và không đáng tin cậy. Xe buộc phải sản xuất song song với mẫu đơn giản hơn là “Type 96”, để loại bỏ những “căn bệnh trẻ con” của động cơ.
Tuy nhiên, loại xe tăng được sản xuất trong quân đội Trung Quốc cũng còn quá nhiều nhược điểm về cả hệ thống động lực, hệ thống thông tin và khả năng điều khiển vũ khí, không sánh được với xe tăng sản xuất trước hơn 20 năm, thuộc dòng T-72 của Nga.
Những thất bại của nó trong các cuộc thi đấu xe tăng quốc tế “Tank biathlon” ở Nga đã cho thấy, loại xe tăng của Trung Quốc sản xuất cuối thế kỷ 20 còn kém hơn nhiều so với loại xe tăng sản xuất trong giai đoạn chiến tranh lạnh của Liên Xô, được Nga nâng cấp là T-72B3.
Chuyên gia Nga nhận định rằng, chặng đường phát triển mới thế hệ xe tăng mới hoàn toàn về lí luận của Trung Quốc sẽ còn rất nhiều gian nan, phải mất một khoảng thời gian rất dài mới có thể đến đích.
Vào thời điểm này, rất khó xác định thời điểm nào xe tăng mới của Trung Quốc sẽ đi vào sản xuất hàng loạt. Kinh nghiệm của Nga – một trong những thủ lĩnh không thể tranh cãi trong ngành sản xuất xe tăng cho thấy rằng, có thể mất khoảng thời gian đáng kể, có thể lên tới hàng thập kỷ.
Con đường phát triển tăng thế hệ mới của Trung Quốc vẫn còn rất dài
Việc Trung Quốc sẽ gặp nhiều khó khăn trong kế hoạch đầy tham vọng này xuất phát chủ yếu từ sự khác biệt về tư duy sản xuất xe tăng. Toàn bộ lịch sử của Trung Quốc là một chuỗi các cải tiến trên cơ sở thiết kế cũ, hiện đại hóa theo quy trình nâng cấp dần dần.
Do không tự lực sản xuất bất cứ loại xe tăng nào, chỉ “nhái” thiết kế nước khác và nâng cấp nên ngành công nghệ xe tăng của Trung Quốc chỉ được xếp vào loại “sản xuất” chứ không phải là “chế tạo” hay “phát triển”. Đó chính là yếu tố hạn chế lớn nhất của họ trên con đường đột phá kỹ thuật.
Còn Nga từ lâu đã từ bỏ cách tiếp cận này và tập trung nỗ lực phát triển mẫu xe tăng đột phá mới về nguyên tắc, dựa trên giải pháp hoàn toàn mới chưa từng gặp trong các loạt xe tăng trước đây như tháp pháo tự động, xe tăng điều khiển xa, pháo tăng cỡ 152mm…
Quân đội Nga trong những năm gần đây đã tiến hành những đợt kiểm tra quân sự liên tục đối với xe tăng thế hệ mới trên khung gầm “Armata” (T-14). Cách đây chưa lâu, Bộ quốc phòng Nga đã ký kết bản hợp đồng đầu tiên về cung cấp 100 chiếc T-14 cho lục quân, trong hai năm 2017-2018.
Còn nguyên mẫu của “Armata” đã xuất xưởng hồi đầu những năm 1990. Khi đó, “Uralvagonzavod” đã bắt đầu phát triển mẫu xe tăng thử nghiệm “Object 195” (T-95).
Tuy nhiên, bước sang thế kỷ 21, những yêu cầu mới của chiến tranh hiện đại đã làm thay đổi yêu cầu của lục quân Nga về mẫu xe tăng của tương lai. Năm 2010, trên cơ sở những công nghệ của “Object 195”, Nga bắt đầu phát triển mẫu xe tăng mới trên nền tảng “Armata”.
Trong một vài khía cạnh, việc tiếp nhận nhiều mẫu xe bọc thép mới trên nền tảng một khung gầm vào hệ trang bị của quân đội thậm chí khó khăn hơn là các chương trình phát triển máy bay chiến đấu mới. Về độ phức tạp công nghệ thì mẫu xe tăng mới nhất sánh ngang với máy bay.
Ngay cả trong thời bình, yêu cầu đầu tiên là xe tăng có thời gian tác chiến lâu dài trong điều kiện thao trường hoặc tập luyện – những nơi mà khả năng sửa chữa đôi khi khá hạn chế. Do đó, sự chắc chắn và đáng tin cậy, cùng với thời hạn bảo trì đối với các loại xe thiết giáp là đặc biệt quan trọng.
Theo ý tưởng này thì xe tăng Trung Quốc hiện nay chưa ở đỉnh cao. Trong quá trình hoạt động thể thao-quân sự “Tank biathlon” diễn ra tại Nga, các tổ lái Trung Quốc thi đấu trên xe tăng Type 96, thuộc dạng kỹ thuật thành thục nhất của nước này.
Tuy nhiên, công nghệ kỹ thuật kém đã phản lại họ. Hệ thống động lực của Type 96 gặp vấn đề, khiến Trung Quốc buộc phải thay tăng, chuyển sang chiếc xe dự phòng. Hơn nữa, hệ thống điều khiển hỏa lực kém khiến Type 96 bắn rất thiếu chính xác, tỷ lệ trượt rất cao.
Động viên
Cuối bài viết, chuyên gia Nga “động viên” Trung Quốc là, dù vẫn còn nhiều yếu kém nhưng cũng sẽ có một ngày các nhà sáng chế Trung Quốc “ngộ ra” vấn đề độ vững chắc, đáng tin cậy và có bước đột phá về công nghệ.
Khi ấy, Nga và Trung Quốc có thể sẽ là những nước duy nhất trên thế giới sản xuất xe tăng thế hệ mới, bởi phương Tây hiện vẫn chưa đạt tới bước đột phá trong phát triển xe tăng mới, còn xe tăng mới của Ấn Độ hay Thổ Nhĩ Kỳ hiện vẫn ở tầm xấp xỉ các mô hình cũ của phương Tây.
Ông Kashin dự báo, xe tăng mới của Nga và Trung Quốc trong tương lai sẽ là những đối thủ cạnh tranh cơ bản trên thị trường vũ khí thế giới. Thậm chí, khả năng cạnh tranh sẽ cao hơn nhiều hơn so với cuộc đua tài hiện tại của T-90 Nga và mẫu tăng Trung Quốc-Pakistan là MBT-2000.