Tổng thống Philippines thừa nhận ông chuyển hướng hợp tác sang Trung Quốc vì bị lên án về cuộc chiến chống ma túy.
“Tôi nói vài ngày trước đây, vài tháng trước, rằng tôi sẽ vạch ra một hướng đi mới, thay đổi hướng của chính sách đối ngoại”, ông Duterte phát biểu tại một cuộc họp báo tại Bắc Kinh trong chuyến thăm chính thức của ông, theo Philstar.
“Thật không may, điều này bắt đầu với cuộc chiến chống ma túy”, ông nói.
“Điều thúc đẩy tôi phải thay đổi chính sách đối ngoại là việc suýt bị nhận một thỏa thuận bất công với phương Tây, Liên minh Châu Âu (EU) đã ký một bản tuyên bố mà họ nói với tôi là do các luật sư chuẩn bị, tôi xin chia sẻ các luật sư đã cảnh báo tôi rằng tôi có thể bị truy tố”, ông Duterte nói.
Vào tháng 9, Nghị viện Châu Âu đã lên án tình trạng giết người gia tăng tại Philippines liên quan đến cuộc chiến chống ma túy, yêu cầu chính phủ tiến hành điều tra ngay lập tức, đồng thời tuân thủ các nghĩa vụ quốc gia, quốc tế và tôn trọng nhân quyền.
Và khi bị chỉ trích về nhân quyền, ông Duterte sẵn sàng chuyển sang hợp tác với Trung Quốc, một nước còn tai tiếng hơn về một loạt các vấn đề nhân quyền, nổi cộm nhất là nạn giết người hàng loạt để lấy nội tạng.
Ông Duterte phàn nàn rằng phương Tây cứ nhấn mạnh vào tuyên bố của ông rằng “nếu các ngươi hủy hoại đất nước của tôi, tôi sẽ giết các ngươi”, mà quên rằng “Có từ ‘nếu’. Đó là điều kiện”. Ông ngụ ý rằng nếu đất nước không bị phá hoại, thì ông cũng sẽ không giết những tên tội phạm.
Trong khi đó ở Trung Quốc, chính quyền không chỉ giết tội phạm, mà còn giết cả những người vô tội. Các nhà điều tra quốc tế kết luận các tù nhân lương tâm, trong đó phần lớn là các học viên Pháp Luân Công, đã và đang bị chính quyền Trung Quốc mổ cướp nội tạng để kiếm tiền.
Mong được Trung Quốc giúp đỡ
Ông Duterte đang có chuyến thăm Trung Quốc và không ngần ngại đề nghị giúp đỡ.
“Chúng tôi sẽ yêu cầu sự giúp đỡ của Trung Quốc. Tôi không biết liệu họ – chính phủ của các vị sẽ cung cấp cho chúng tôi”, ông Duterte nói.
Ông nói rằng ông tới thăm Trung Quốc để bày tỏ lòng kính trọng đối với người dân Trung Quốc và chính phủ Trung Quốc, và nếu ông được yêu cầu, ông sẽ “đọc một mạch các thứ [mà nước ông cần]”, theo Philstar.
Lạc quan quá mức về Trung Quốc?
“Tại sao ta không chuyển hướng sang Trung Quốc? Trung Quốc tốt mà, họ chưa từng xâm chiếm đất nước ta chút nào qua tất cả các thế hệ”, ông Duterte phát biểu tại cuộc họp báo tại Bắc Kinh.
Có lẽ ông Duterte quên rằng các nước láng giềng của Trung Quốc đều từng bị họ gây hấn và xâm lược. Hoặc có thể ông nghĩ khoảng cách địa lý giữa Trung Quốc và Philippines khiến hai nước chỉ tranh chấp những ‘vùng nước’ như bãi cạn Scarborough mà Manila gọi là Panatag, còn Bắc Kinh gọi là Hoàng Nham.
Qua tuyên bố này, ông Duterte có vẻ tin rằng mình sẽ không trở thành ‘chư hầu’ của Trung Quốc.
Ông dường như đang lạc quan quá mức so với người dân về đối tác mới. Theo cuộc khảo sát mới công bố gần đây, người dân Philippines vẫn tín nhiệm Hoa Kỳ hơn rất nhiều so với Trung Quốc.
Nhà lãnh đạo Philippines đang đặt ra một mối bấp bênh với những chiến lược khó lường của mình. Vấn đề là, trong trường hợp ông Duterte nhận thấy đồng minh mới Trung Quốc lấn tới, và Philippines bị coi như ‘chư hầu’, hay khi ông bị chỉ trích về điều gì đó như Mỹ từng làm, thì khi đó ông Duterte sẽ chuyển sang đồng minh nào?
Và nếu người kế nhiệm của ông Duterte không tin theo đường hướng của ông, và quay trở lại với đồng minh lâu năm Hoa Kỳ, thì tổn thất mà Philippines phải gánh chịu trong nhiệm kỳ của ông sẽ ra sao?
Đó là những vấn đề mà người dân Philippines có thể phải suy tư khi lãnh đạo của họ đang chuyển hướng hợp tác sang Trung Quốc.