Nga tuyên bố ngừng bắn tại Syria: Dấu hiệu sa lầy?

Cuộc không kích IS của Nga tại Syria tiếp tục bế tắc, trong khi Mỹ đang làm chủ Mosul buộc Moskva phải xuống thang, tuyên bố ngừng bắn nhân đạo.

Nga bất ngờ tuyên bố ngừng bắn

Hãng thông tấn Pháp ngày 2/11 dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, một lệnh ngừng bắn 10 giờ tại thành phố Aleppo, miền Bắc Syria bị chiến tranh tàn phá sẽ chính thức có hiệu lực trong ngày 4/11.

“Lệnh ngừng bắn kéo dài 10h, bắt đầu từ 9 giờ ngày 4/11 tới (theo giờ địa phương) tại thành phố Aleppo”, ông Putin nhấn mạnh.

Ông Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng Các Lực lượng vũ trang Nga cho biết, quyết định trên được phía Chính phủ Syria ủng hộ, nhằm tạo điều kiện cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo, hạn chế những thương vong cho dân thường.

Theo ông Gerasimov, sẽ có khoảng 8 hành lang nhân đạo, trong đó có 6 hành lang phục vụ dân thường sẽ hoạt động trong khoảng thời gian ngừng bắn này.

Trước đó, ngày 1/11, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã lên tiếng cáo buộc lực lượng nổi dậy Syria nã pháo dữ dội vào nhiều khu dân cư ở thành phố Aleppo làm nhiều dân thường thiệt mạng.

Theo ông Shoigu, một lực lượng gồm 2.000 tay súng đối lập sử dụng cả xe tăng, xe bọc thép đã nổ súng vào các địa điểm dân sinh như khu dân cư, trường học và bệnh viện nằm trong khu vực do quân đội chính phủ Syria kiểm soát ở Aleppo.

Thậm chí, Moskva còn nhấn mạnh, lực lượng đối lập đã ngăn cản người dân di chuyển khỏi các khu vực nguy hiểm do phe đối lập kiểm soát.

Lệnh ngừng bắn tại Syria từ hôm 12/9 do Nga và Mỹ làm trung gian đã chính thức bị phá vỡ sau một tuần khi một đoàn hộ tống hàng viện trợ của Liên hợp quốc bị tấn công hôm 19/9 làm 20 người chết.

Từ đó đến nay, dù nỗ lực tìm cách duy trì một lệnh ngừng bắn trên toàn quốc nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động viện trợ nhân đạo và khả năng về các chiến dịch quân sự chung nhằm vào các nhóm liên quan đến al-Qaeda cũng như các nhóm Hồi giáo cực đoan, nhưng cả Nga-Mỹ đều chưa tìm lại được tiếng nói chung.

Mỹ buộc Nga nhún nhường?

Tuyên bố về một lệnh ngừng bắn có hiệu lực trong vòng 10h được đưa ra trong bối cảnh tình hình cuộc chiến chống IS tại Syria đang rơi vào bế tắc và những bất đồng giữa Nga-Mỹ ngày càng sâu sắc.

Thời gian gần đây, Mỹ và các đồng minh phương Tây đã liên tục tố cáo liên quân Damascus – Moskva gây ra “tội ác chiến tranh” vì sát hại nhiều dân thường tại Aleppo.

Phát biểu trước báo giới trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault mới đây, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết lực lượng quân đội Syria đã tấn công một bệnh viện trong đêm làm 20 người thiệt mạng và khoảng 100 người khác bị thương.

Theo ông Kerry, những hành động này cần phải được điều tra như những tội ác chiến tranh bởi đây là một tính toán có chủ đích của điện Kremlin và quân đội chính phủ.

Không chỉ bị Mỹ và phương Tây lên tiếng chỉ trích, cuộc chiến chống IS tại Syria của Nga cũng đang có dấu hiệu sa lầy. Dù Moskva đã chơi tất tay khi triển khai thêm một lực lượng hùng hậu từ tàu ngầm, tàu sân bay, máy bay không kích hiện đại tới Aleppo, nhưng tình hình vẫn không có nhiều thay đổi.

Ngày 1/11, phát biểu trước báo giới, ông Dmitry Peskov, người phát ngôn Điện Kremlin cho biết Moskva sẽ không thể kéo dài lệnh ngừng oanh kích các mục tiêu ở thành phố Aleppo của Syria nếu lực lượng nổi dậy ở thành phố này tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công trên thực địa.

“Hiện lệnh ngừng oanh kích đang tiếp diễn, hoạt động sơ tán dân thường ra khỏi phía Đông thành phố Aleppo đang được tiến hành, các điều kiện cho công tác hỗ trợ nhân đạo đang được thiết lập. Tuy nhiên, tất cả những điều đó sẽ không thể thực hiện được nếu các phần tử khủng bố tiếp tục nã đạn vào các vùng lân cận và các tuyến đường vận chuyển hàng cứu trợ; tiến hành các vụ tấn công và tiếp tục sử dụng lá chắn sống. Điều này sẽ không cho phép tiếp tục thực hiện việc tạm ngừng oanh kích để tiến hành công tác cứu trợ nhân đạo”, ông Peskov nói.

Cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Sergei Shoigu đã kêu gọi phương Tây chung tay chống lại những kẻ khủng bố IS tại khu vực Trung Đông.

 “Chiến dịch quân sự của Nga nhằm mục đích chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 5 năm tại Syria và quét sạch những chiến binh cực đoan IS ra khỏi đất nước này, mang lại cuộc sống bình yên cho người dân đang bị trì hoãn vô thời hạn vì mẫu thuẫn giữa Moskva và phương Tây.

Để tiêu diệt hoàn toàn khủng bố tại Syria, thay vì có những hành động chống lại Nga, các nước phương Tây cần cân nhắc hợp tác để có kết quả tốt nhất”, ông Shoigu đặt vấn đề.

Trong một diễn biến khác, tại Iraq, lực lượng liên quân chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu đã rầm rộ tiến theo các hướng vào thành phố Mosul, thành trì của phiến quân IS.

Quân đội chính phủ sử dụng pháo binh, xe tăng và súng máy với sự hỗ trợ của máy bay liên quân Mỹ để tấn công mục tiêu IS tại rìa khu phố Gogjali.

Washington ước tính IS tập trung khoảng 3.000 – 5.000 tay súng ở thành trì Mosul cộng thêm 1.500 – 2.500 tay súng tại vành đai phòng thủ bên ngoài. Trong số này có khoảng 1.000 tay súng người nước ngoài.

Tư lệnh Lực lượng đặc biệt Chống khủng bố Iraq, tướng Maan al- Saadi, nói với đài CNN: “Chúng tôi đang chờ quân tiếp viện để dọn sạch con đường chính tiến vào thành phố”.

Rõ ràng với những diễn biến hiện nay trên chiến trường, Nga đang gặp khá nhiều những bất lợi. Tuyên bố ngừng bắn vào thời điểm này là cách điện Kremlin bày tỏ thiện chí trong nỗ lực khôi phục lòng tin với Mỹ và phương Tây cũng như tự cứu mình khỏi sa lầy thêm tại Syria.