Trung Quốc hôm 7-11 lần đầu tiên can thiệp vào chính trường Hồng Kông để ngăn 2 nhà lập pháp trúng cử tuyên thệ lại.
Hai nhà lập pháp trúng cử Baggio Leung và Yau Wai-ching (phải) tham gia biểu tình tối 6-11 Ảnh: REUTERS
Động thái này diễn ra sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc diễn giải điều 104 trong Luật Cơ bản, được xem là Hiến pháp của Hồng Kông.
Theo đó, những nhà lập pháp khi tuyên thệ phải chân thành, nghiêm trang, nói một cách chính xác, đầy đủ các cụm từ như “duy trì Luật Cơ bản của Đặc khu hành chính Hồng Kông thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” và “thề trung thành với Đặc khu hành chính Hồng Kông thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa”.
Nếu không đưa ra lời tuyên thệ hợp lệ được pháp luật chấp nhận hay từ chối tuyên thệ, người đó không thể nhậm chức.
Với cách diễn giải này, Quốc hội Trung Quốc yêu cầu Hội đồng Lập pháp Hồng Kông (Legco) không cho 2 nhà lập pháp trúng cử của Đảng Young Inspiration (Thanh niên Tân chính) là Baggio Leung (Lương Tụng Hằng) và Yau Wai-ching (Du Huệ Trinh) tuyên thệ lại nếu lời tuyên thệ đầu tiên của họ không hợp lệ.
Bắc Kinh cho rằng sự diễn giải trên là cần thiết trong bối cảnh phong trào đòi độc lập cho Hồng Kông đang lan rộng.
Người phát ngôn của Văn phòng Các vấn đề Hồng Kông và Macau của Trung Quốc nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ hoàn toàn không cho phép bất cứ ai ủng hộ Hồng Kông ly khai và cũng không cho phép bất kỳ nhà hoạt động ủng hộ độc lập nào vào Legco.
Trưởng đặc khu Hồng Kông Lương Chấn Anh nói chính quyền ông sẽ thực thi đầy đủ yêu cầu của Trung Quốc.
Ngay lập tức, các nhà ủng hộ dân chủ như luật sư Alvin Yeung (Dương Nhạc Kiều), thuộc Đảng Công dân, cho hay đảng của ông xem hành động của Bắc Kinh là sửa đổi luật pháp chứ không đơn thuần là diễn giải.
Theo ông, hành động này sẽ tạo ra bất ổn lớn trong hệ thống pháp lý của đặc khu. Trước đó, bà Maria Tam (Đàm Huệ Châu), thành viên Ủy ban Luật Cơ bản, lo hành động can dự nói trên sẽ khiến làn sóng chống Trung Quốc gia tăng ở Hồng Kông.
Đêm 6-11, hàng ngàn người xuống đường biểu tình phản đối điều mà họ gọi là sự can thiệp của Bắc Kinh vào Luật Cơ bản. Bạo lực đã bùng phát khiến 2 cảnh sát bị thương và 4 người bị bắt.